Không chỉ luật hóa chính sách tăng trưởng xanh bằng những dự án phát triển năng lượng tái tạo trên toàn cầu, người Pháp còn hướng đến một kỷ nguyên phát triển không thể đảo ngược của nhân loại, đó là “nền kinh tế không phát thải cácbon.”
Minh chứng cho tham vọng trên là việc Tòa thị chính Paris đang đầu tư xây dựng khu đô thị sinh thái “khổng lồ” Clichy-Batignolles nằm tại quận 17, một khu đô thị rộng 54 ha, trong đó có tới 10 ha công viên cây xanh, nhằm thể hiện hoài bão và tầm nhìn của “thành phố hoa lệ” về sự phát triển bền vững.
Không phát thải cácbon
Nằm ở vùng Ile-de-France, Clichy-Batignolles là một trong những khu phố sinh thái lớn nhất châu Âu, nơi từ năm 2002 được Tòa thị chính Paris triển khai chính sách đầy tham vọng về mục tiêu phát triển bền vững, cũng như hướng đến một nền kinh tế xanh, quy hoạch đô thị thân thiện với môi trường.
Dĩ nhiên, việc thành phố Paris quyết định triển khai xây dựng Khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles với tổng diện tích lên tới 54 ha cũng có những lý do mang tính “cấp bách.” Nguyên nhân là Paris đang có mật độ dân cư rất cao. Việc gia tăng dân số, trong bối cảnh không gian “co hẹp” sẽ khiến môi trường sống bị ảnh hưởng.
Chính vì thế, thách thức đặt ra cho giới kiến trúc, quy hoạch đô thị và các nhà lãnh đạo của Paris, đó là làm sao để đảm bảo cho thành phố có sự hòa hợp giữa mục tiêu phát triển kinh tế, cân bằng mật độ dân cư, với lợi ích môi trường. Thực tế này đòi hỏi, Paris phải có một tư duy mới về đô thị theo chiều hướng phát triển “xanh.”
Và, khu đô thị Clichy-Batignolles là kết quả cho chính sách đầy tham vọng về phát triển đô thị bền vững mà Tòa thị chính Paris đã và đang hướng đến. Clichy-Batignolles cũng được xem là khu phố sinh thái “đáng sống” nhất ở thành phố hoa lệ của nước Pháp.
Trong chuyến thăm khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles tại quận 17, chúng tôi được biết “khu đô thị trong mơ” này được thiết kế xen kẽ giữa các khu dân cư với rừng cây để tăng giá trị môi trường sống. Trong đó, vùng lõi rộng tới 10ha được dành làm công viên cây xanh. Xung quanh là các khu căn hộ, văn phòng, cửa hàng, trụ sở cảnh sát, tòa án và tiện ích công cộng…
Bà Corinne Martin, người phụ trách truyền thông của dự án Khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles, cho biết “khu đô thị trong mơ” này hiện đã hoàn thành 30% khối lượng công việc. Dự kiến, quá trình xây dựng khu đô thị sẽ hoàn tất vào năm 2020.
Điểm đặc biệt ở khu đô thị này là, tất cả các căn hộ, văn phòng sau khi đưa vào sử dụng đều không phát thải khí cácbon. Theo đó, nước nóng và hệ thống lò sưởi đều được sử dụng bằng năng lượng địa nhiệt từ dưới lòng đất. Hệ thống chiếu sáng, đèn điện cầu thang, trạm được sử dụng bằng pin năng lượng mặt trời phủ trên nóc nhà.
Ngoài ra, để đảm bảo đúng tiêu chí không phát thải khí các-bon, điểm đỗ xe trong khu đô thị này cũng được thiết kế hạn chế, với khoảng 600 chỗ dành cho cư dân và 450 chỗ dành cho khách đến giao dịch, thăm quan.
Để phục vụ cho việc di chuyển, hạn chế các phương tiện có khả năng phát thải khí cácbon, tuyến tàu điện nổi T3 sẽ được nối tới khu đô thị. Ngoài ra, tuyến tàu điện ngầm số 14 hiện đại nhất Paris, không người lái, sẽ được nối dài tới khu đô thị với 2 nhà ga.
Thu gom rác bằng đường ống tự động
Thêm một điểm đặc biệt ở khu đô thị này là toàn bộ rác thải được xử lý theo hệ thống thu gom rác tự động bằng đường ống tới các tòa nhà. Theo đó, rác sẽ được hút với tốc độ lên tới 70km/h về trung tâm phân loại rác, sau đó rác được nén lại và chuyển tới nhà máy chuyên xử lý rác thải và tái chế.
Người phụ trách truyền thông của dự án Khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles, khẳng định hiện nay việc phân loại rác thải của các nhà máy đã tương đối ổn định. Tuy nhiên, đến năm 2025, hệ thống thu gom rác thải tự động này sẽ phân loại triệt để được 3 loại rác, đó là rác tự phân hủy, rác đốt được và rác nguy hại không thể đốt.
Cùng với quy trình xử lý rác thải theo công nghệ hiện đại, không phát thải khí cácbon, việc xử lý nước mưa ngay trong khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles cũng được các nhà kiến trúc sư Pháp tính toán chi tiết. Theo đó, xung quanh khuôn viên các tòa nhà, toàn bộ diện tích vỉa hè sẽ được lát gạch xen kẽ bởi những luống cỏ xanh.
Việc lát gạch xe kẽ như vậy là để nước mưa dễ thấm xuống đất, cũng như giảm độ nóng của nền vào mùa hè. Hơn nữa, trong bối cảnh nguồn nước ngầm đang có nguy cơ cạn kiệt, và xử lý nước thải “ngốn” nhiều chi phí, việc tạo kẽ hở từ vỉa hè sẽ hạn chế được nguồn nước mưa chảy xuống cống rãnh…
Ngoài ra, để tăng giá trị môi trường sống, giảm độ nóng vào mùa hè cho cư dân, thành phố Paris cũng có kế hoạch phủ xanh thành phố với 100ha cây xanh. Dĩ nhiên, Khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles là nơi được chú ý nhất.
Theo đó, ngoài 10ha được ưu tiên làm công viên cây xanh (các loại cây to), trên nóc/mái các tòa nhà và bờ tường của khu đô thị này cũng sẽ được phủ khoảng 25.000m2 cây xanh, cùng với các hồ nước để hấp thụ khí khí cácbon, qua đó góp phần làm mát không gian cho các tòa nhà và bảo tồn đa dạng sinh học../.
Sau khi hoàn thành, Khu đô thị sinh thái Clichy-Batignolles dự kiến sẽ có hơn 7.500 cư dân sinh sống, khoảng 12.500 chỗ làm việc…