Có 93% số người được khảo sát tại Việt Nam ủng hộ đóng cửa thị trường buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và thiếu kiểm soát; 91% cũng ủng hộ với việc đóng cửa những nhà hàng bán động vật hoang dã phi pháp và không được quản lý.
Đây là kết quả khảo sát trực tuyến người dân tại Việt Nam do GlobeScan-một công ty tư vấn chiến lược và điều tra thị trường thực hiện trong tháng 3/2020 vừa được Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) công bố.
93% ủng hộ đóng cửa chợ động vật hoang dã
Thông tin từ WWF cho biết mặc dù nguồn gốc chính xác về COVID-19 vẫn còn nhiều câu hỏi, nhưng Tổ chức Y tế Thế giới đã khẳng định đây là một bệnh có nguồn gốc từ động vật, có nghĩa là virus từ động vật hoang dã truyền sang người.
Thực tế trên không chỉ khiến các nhà khoa học, giới bảo tồn lo ngại, mà chính người dân cũng thay đổi thói quen tiêu dùng, nói không với thịt động vật hoang dã.
Nhận thấy các chợ buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và thiếu kiểm soát có khả năng cao là một nguồn lây nhiễm virus SARS-COVID-2, WWF đã uỷ thác cho GlobeScan thực hiện một cuộc khảo sát công chúng ở Hongkong, Nhật Bản, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam để tìm hiểu thái độ và mức độ ủng hộ của họ đối với việc đóng cửa tất cả các chợ buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp.
[Khẩn trương soạn thảo Chỉ thị cấm mua bán, tiêu thụ động vật hoang dã]
Theo đó, qua khảo sát trong tháng 3/2020 với 5.000 người được lựa chọn ngẫu nhiên, đại diện cho giới tính và lứa tuổi đến từ các quốc gia trên cho thấy hơn 90% người được hỏi ủng hộ những hành động của Chính phủ để đóng cửa các khu chợ buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và thiếu kiểm soát.
“Con số này tại Việt Nam là 93%,” báo cáo nhấn mạnh.
Tuy nhiên, báo cáo cũng cho thấy người tham gia phỏng vấn tại Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ những biện pháp giải quyết tận gốc đại dịch COVID-19 và những dịch bệnh có nguồn gốc từ động vật có khả năng bùng phát trong tương lai do săn bắt, buôn bán và tiêu thụ động vật hoang dã bất hợp pháp.
Khoảng 90% trong số 1.000 được hỏi nói rằng họ có khả năng hoặc rất có khả năng sẽ ủng hộ những nỗ lực của chính phủ và các bộ ngành liên quan đóng cửa các thị trường và nhà hàng bán động vật hoang dã bất hợp pháp và thiếu kiểm soát.
“Những chợ và nhà hàng này tiềm ẩn những nguồn lây nhiễm bệnh từ động vật hoang dã sang con người và cần phải đóng cửa để giảm bớt mối đe doạ. Khoảng 15% người được hỏi nói rằng họ hoặc người quen của họ đã mua sản phẩm động vật hoang dã từ chợ bán động vật hoang dã trong 12 tháng vừa qua,” báo cáo của WWF nhấn mạnh.
Trước những lo ngại nêu trên, ông Marco Lambertini, Tổng Giám đốc WWF Quốc tế nhận định đây là lúc cần xâu chuỗi lại các vấn đề buôn bán động vật hoang dã, môi trường tự nhiên suy thoái và những rủi ro đối với sức khoẻ của con người.
"Chúng ta cần phải hành động ngay vì chính sự sống còn của con người, cũng như nhiều loài động vật hoang dã đang bị đe doạ bởi nạn buôn bán và tiêu thụ,” ông Marco Lambertini nói.
Về phía Việt Nam, mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp cùng với các bộ liên quan cũng đã soạn thảo khẩn cấp Chỉ thị của Thủ tướng về việc nghiêm cấm việc buôn bán, tiêu thụ động vật hoang dã trên cả nước.
“Hơn bao giờ hết, chúng ta cần có những hành đồng khẩn cấp để chấm dứt các bệnh truyền nhiễm từ động vật trong tương lai. WWF sẵn sàng làm việc với Chính phủ Việt Nam và các bộ ngành liên quan để thực thi nghiêm tinh thần Chỉ thị này,” tiến sỹ Văn Ngọc Thịnh, Giám đốc Quốc gia WWF-Việt Nam nhấn mạnh.
Việt Nam cần hành động cụ thể, quyết liệt
Trong diễn biến liên quan, mới đây, Tổ chức Humane Society International (HSI) cũng đã gửi thư ngỏ tới Chính phủ Việt Nam về việc đóng cửa thị trường đen động vật hoang dã nhằm ngăn chặn nguy cơ bùng phát những đại dịch trong tương lai.
Trong thư, HSI đánh giá cao những thành tích ban đầu mà Việt Nam đã đạt được trong cuộc chiến chống dịch COVID-19, cũng như ghi nhận những hành động tích cực của Chính phủ trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên và bảo vệ động vật hoang dã.
Tuy nhiên, với mong muốn ngăn chặn sự bùng phát của những đại dịch tương tự COVID-19, HSI kêu gọi Chính phủ Việt Nam cam kết thực hiện các hành động cụ thể, quyết liệt hơn như: Xác định và đóng cửa ngay lập tức các chợ và địa điểm có buôn bán động vật hoang dã; ban hành lệnh cấm tiêu thụ động vật hoang dã với tất cả các mục đích liên quan như sử dụng để lấy thịt, làm cảnh, lấy da, làm thuốc đông y…
Việt Nam cũng cần tổ chức kiểm tra trên diện rộng các cơ sở nuôi động vật hoang dã, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm và thu hồi mã số, giấy phép theo đúng quy định của pháp luật, nhất là vi phạm về nguồn gốc xuất xứ động vật gây nuôi.
Các cơ quan quản lý chỉ đạo các cơ sở nuôi gắn chíp điện tử hoặc thực hiện hình thức đánh dấu mẫu vật phù hợp với các loài trên và công khai trên công thông tin điện tử của Bộ một cách minh bạch để toàn xã hội theo dõi, giám sát…
[Đặc vụ xóa sổ 'địa ngục chim trời': Cuộc chiến không khoan nhượng]
Cùng với đó, Việt Nam cần cam kết phối hợp với chính phủ các nước nhằm tăng cường chia sẻ thông tin và chính sách, hướng tới mục tiêu chung là loại bỏ nguy cơ bùng phát đại dịch tương tự COVID-19 mà có liên quan trực tiếp đến nạn buôn bán động vật hoang dã cũng như các chợ buôn bán liên quan đến mặt hàng này.
Ngoài ra, Việt Nam cũng cần đẩy mạnh truyền thông về giảm nhu cầu sử dụng động vật hoang dã trái pháp luật; không sử dụng động vật hoang dã có nguồn gốc bất hợp pháp; thực hiện chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cho cộng đồng về những rủi ro trong việc tiêu thụ động vật hoang dã đối với sức khoẻ cộng đồng và cá nhân, ảnh hưởng đến kinh tế và môi trường.
“Nếu Việt Nam và các quốc gia trên thế giới không chung tay, phối hợp đóng cửa các chợ động vật hoang dã, thì sự bùng phát của đại dịch giống SARS-COVID-2 là một điều chắc chắn sẽ xảy ra,” HSI chia sẻ quan ngại./.