Tờ Nikkei đưa tin Chính phủ Nhật Bản đang xem xét bắt đầu tiến hành xả nước thải nhiễm phóng xạ đã qua xử lý từ Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima Số 1 ra biển sớm nhất vào tháng 8, sau khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) công bố đánh giá về kế hoạch xả nước thải nói trên của Nhật Bản.
Trong tuyên bố ngày 4/7, IAEA nêu rõ kết quả đánh giá mà cơ quan này tiến hành trong 2 năm qua cho thấy kế hoạch nói trên của Nhật Bản phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về độ an toàn.
Kết luận này của IAEA là một dấu mốc quan trọng đối với quá trình cho dừng hoạt động nhà máy Fukushima bị hư hại sau thảm họa kép động đất và sóng thần năm 2011.
Tháng 1 vừa qua, Tokyo thông báo dự kiến xả ra biển nước thải nhiễm phóng xạ đã qua xử lý được lưu trữ tại nhà máy Fukushima vào thời điểm "khoảng từ mùa Xuân đến mùa Hè."
Tuy nhiên, ngày cụ thể thực hiện kế hoạch này chưa được xác định do còn chờ cơ quan quản lý hạt nhân của Nhật Bản phê duyệt chính thức.
Sau khi IAEA công bố kết quả đánh giá trên, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida nhấn mạnh Nhật Bản sẽ cố gắng để kế hoạch xả nước thải được sự chấp thuận ở cả trong nước và quốc tế.
Ở trong nước, các nghiệp đoàn đánh cá của Nhật Bản lâu nay phản đối kế hoạch xả thải của chính phủ sau khi một số nước cấm nhập khẩu một số mặt hàng hải sản của Nhật Bản do lo ngại bị nhiễm phóng xạ.
Một số quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Hàn Quốc cũng đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về nguy cơ đối với môi trường sau khi IAEA công bố kết quả đánh giá trên.
Trung Quốc ngày 4/7 kêu gọi cộng đồng quốc tế theo dõi chặt chẽ kế hoạch xả thải nói trên của Nhật Bản, đồng thời bày tỏ quan ngại những tác động lớn đối với môi trường biển trên toàn cầu, sức khỏe cộng đồng, cũng như hoạt động di dời của người dân và động vật ở khu vực biển chịu ảnh hưởng.
Trong khi đó, ngày 5/7, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol cho biết chính quyền Seoul ưu tiên hàng đầu an toàn và sức khỏe của người dân nước này.
Tuyên bố của Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc nêu rõ: "Chúng tôi tôn trọng báo cáo của IAEA là tổ chức quốc tế hàng đầu trực thuộc Liên hợp quốc về an toàn năng lượng hạt nhân. Chính phủ Hàn Quốc sẽ đặt an toàn và sức khỏe của người dân lên hàng đầu."
[IAEA sẽ tiếp tục theo dõi, đánh giá việc xả nước thải tại Fukushima]
Để đảm bảo an toàn cho người dân, Hàn Quốc cho biết sẽ tiến hành một cuộc thanh tra đặc biệt "chưa từng có tiền lệ" về nguồn gốc xuất xứ của các mặt hàng hải sản nhập khẩu.
Cuộc thanh tra sẽ kéo dài 100 ngày, bắt đầu từ tháng này, nhằm kiểm tra xem các nhà nhập khẩu, phân phối và bán lẻ có thực hiện đúng quy định về ghi nhãn mác xuất xứ các mặt hàng hải sản nhập khẩu quan trọng hay không. Theo đó, việc không ghi nhãn mác nước xuất xứ có thể bị phạt tới 10 triệu won (7.600 USD), nhãn mác giả mạo có thể bị phạt tới 7 năm tù hoặc phạt tiền 100 triệu won.
Trong nửa đầu năm nay, Hàn Quốc nhập khẩu 10.710 tấn hải sản từ Nhật Bản, chiếm 2% tổng khối lượng hải sản nhập khẩu hải sản của Hàn Quốc.
Nhiều người ở các đảo Thái Bình Dương sinh kế phụ thuộc vào biển cả cũng đã bày tỏ quan ngại về kế hoạch của Nhật Bản xả thải ra biển. Trong 2 năm qua, các nước thuộc Diễn đàn Đảo quốc Thái Bình Dương (PIF) tham vấn với Nhật Bản về kế hoạch nói trên.
Trước đó, công ty điện lực Tokyo (TEPCO), cơ quan vận hành nhà máy điện hạt nhân Fukushima, đã hoàn tất việc xây dựng hệ thống xả nước nhiễm phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy ra biển.
TEPCO cho biết nước nhiễm phóng xạ từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima đã được lọc qua hệ thống ALPS, loại bỏ hầu hết 62 nguyên tố phóng xạ trong nước, bao gồm cesium và stronti, nhưng vẫn tồn tại nguyên tố tritium.
Tritium được cho là ít gây rủi ro đối với sức khỏe con người và môi trường vì phát ra tia bức xạ rất yếu, khó có thể xuyên qua da người. Tritium cũng khó tích tụ trong cơ thể sống.
TEPCO có kế hoạch pha loãng nước xả thải với nước biển để giảm mức độ tritium có trong nước, giữ mức này thấp hơn 1/40 tiêu chuẩn an toàn quốc gia của Nhật Bản./.