Cổng vào Văn Miếu Bắc Ninh. (Ảnh: Thanh Thương/TTXVN)Bắc Ninh-Kinh Bắc từ xa xưa đã được biết đến là vùng đất hiếu học, khoa bảng.
Đặc biệt, Văn Miếu Bắc Ninh là nơi thờ tự lưu danh 677 vị tiến sỹ quê hương Kinh Bắc, chiếm 1/3 số lượng tiến sỹ cả nước.
Điều này minh chứng truyền thống hiếu học đã được truyền từ đời này sang đời khác.
Phát huy tinh thần đó, giáo dục Bắc Ninh đã có sự vươn mình mạnh mẽ, là điểm sáng trong phong trào giáo dục của cả nước.
Đầu tư cho giáo dục là quốc sách
Tại chương trình Bắc Ninh với Khuyến học Khuyến tài năm 2022, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc, từ xưa, Bắc Ninh-Kinh Bắc đã nổi tiếng là vùng đất hiếu học, khoa bảng.
Trải qua suốt quá trình lịch sử khoa cử thời phong kiến Việt Nam, kể từ khoa thi Hội đầu tiên năm Ất Mão (năm 1075), vua Lý Nhân Tông triều Lý mở khoa thi Minh kinh bác học, đến khoa thi Hội cuối cùng năm Kỷ Mùi, niên hiệu Khải Định thứ 4 (1919) triều Nguyễn, nước ta có 188 khoa thi và 2.971 người đỗ Đại khoa. Trong đó, vùng đất Bắc Ninh-Kinh Bắc có 679 người đỗ Đại khoa, hàng nghìn vị Cử nhân và Tú tài.
[Olympic Vật lý quốc tế 2023: 5 học sinh Việt Nam đều đoạt huy chương]
Bước vào thời kỳ đổi mới, thực hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về khuyến học, khuyến tài, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh luôn quan tâm, chăm lo, xây dựng xã hội học tập, thúc đẩy phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo, khuyến khích, động viên phát triển các tài năng, huy động sức sáng tạo của những cá nhân điển hình trên các lĩnh vực, đóng góp tích cực cho công cuộc phát triển của tỉnh, đất nước.
Tỉnh luôn quan tâm, dành sự đầu tư mạnh mẽ và thỏa đáng cho phát triển sự nghiệp giáo dục-đào tạo cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các cấp học...
Nhiều chủ trương, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn huy động sự vào cuộc của toàn xã hội chăm lo cho sự nghiệp giáo dục-đào tạo đã được tỉnh ban hành kịp thời và phát huy hiệu quả thiết thực.
Điển hình là Nghị quyết số 02/2021/NQ-HĐND của Hội đồng Nhân dân tỉnh Bắc Ninh năm 2021 về Quy định một số chế độ chính sách đối với Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh, 8 trường Trung học Cơ sở trọng điểm và chế độ đối với cán bộ quản lý, chuyên gia, giáo viên, học sinh tham gia bồi dưỡng, tập huấn đội tuyển tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia, khu vực, quốc tế trên địa bàn.
Một góc cảnh quan Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh. (Ảnh: Thanh Thương/TTXVN)Chính sách này đã tạo tiền đề quan trọng để Bắc Ninh nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn trong các cuộc thi cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.
Ngoài mức hỗ trợ tiền học bổng với giáo viên, học sinh hàng tháng, Nghị quyết còn quy định các mức thưởng đối với giáo viên, học sinh đoạt thành tích cao trong các kỳ thi.
Học sinh giành huy chương Vàng Olympic quốc tế được thưởng 500 triệu đồng, Nhất cấp khu vực 150 triệu đồng, Nhất quốc gia được thưởng 50 triệu đồng.
Giải Nhì (huy chương Bạc) kỳ thi quốc tế được thưởng 300 triệu đồng, Nhì khu vực 80 triệu đồng và Nhì quốc gia 25 triệu đồng; Giải Ba (huy chương Đồng) kỳ thi quốc tế được thưởng 200 triệu đồng, Ba khu vực 50 triệu đồng và giải Ba cấp quốc gia 15 triệu đồng; Giải Tư (Bằng khen) kỳ thi quốc tế được thưởng 100 triệu đồng, khu vực 30 triệu đồng; Giải Khuyến khích kỳ thi cấp quốc gia được thưởng 10 triệu đồng.
Thành viên chính thức của Đội tuyển Việt Nam dự thi quốc tế được thưởng 50 triệu đồng và khu vực 20 triệu đồng...
Giáo viên trực tiếp bồi dưỡng học sinh thi đoạt giải được thưởng số tiền tương đương. Đây là mức thưởng cao, tạo "cú hích" quan trọng giúp nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn của tỉnh.
Cùng với đó, địa phương còn quan tâm xây dựng cơ sở vật chất trường học và các nguồn lực đảm bảo chất lượng các hoạt động giáo dục trên địa bàn. Nhờ đó, 99,6% trường công lập trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ kiên cố hóa trường lớp đạt 100%; 100% trường Trung học Cơ sở, Trung học Phổ thông được trang bị phòng học thông minh, thư viện điện tử...
Kết thúc năm học 2022-2023, trình độ đạt chuẩn của cán bộ quản lý và giáo viên các cấp đạt 96,7%; trình độ trên chuẩn là 40,8%...
Rạng danh đất học Kinh Bắc
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Thế Sơn cho biết tiếp nối truyền thống hiếu học, khoa bảng cùng sự quan tâm đầu tư cho giáo dục của các cấp, địa phương đã trở thành một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về phong trào giáo dục toàn diện với nhiều chỉ tiêu phát triển giáo dục-đào tạo đứng đầu cả nước.
Đặc biệt, giáo dục mũi nhọn Bắc Ninh có sự phát triển vượt bậc.
Tại Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia Trung học Phổ thông năm 2022, Bắc Ninh có 67/76 (đạt 88,2%) học sinh dự thi đoạt giải gồm 10 giải Nhất, 20 giải Nhì, 26 giải Ba và 11 giải Khuyến khích.
Thi Olympic khu vực và quốc tế, tỉnh có em Nguyễn Tuấn Phong đoạt huy chương Bạc kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu; em Nguyễn Đăng Phúc đoạt Bằng khen kỳ thi Olympic Vật lý châu Á, huy chương Bạc Olympic Vật lý quốc tế.
Thầy và trò môn chuyên Toán, trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh ôn tập chuẩn bị vào vòng 2 chọn học sinh dự thi Toán học khu vực và quốc tế. (Ảnh: Thanh Thương/TTXVN)Thành tích trên tiếp tục được duy trì, phát huy trong năm 2023. Tại Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia Trung học Phổ thông năm 2023, Bắc Ninh có 69/76 (đạt 90,8%) dự thi đoạt giải, gồm: 5 giải Nhất, 22 giải Nhì, 24 giải Ba và 18 giải Khuyến khích. Đây là năm thứ 2 liên tiếp tỉnh dẫn đầu cả nước về tỷ lệ học sinh dự thi đoạt giải.
Riêng kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế, Bắc Ninh có 9 lượt học sinh được chọn vào các Đội tuyển Olympic, là tỉnh có số học sinh dự thi nhiều nhất toàn quốc.
Các em đoạt giải đều là học sinh Trường Trung học Phổ thông Chuyên Bắc Ninh, gồm: Nguyễn Kim Giang (lớp 12 chuyên Hóa, đoạt huy chương Vàng Olympic Hóa học Quốc tế); Nguyễn Tuấn Phong (lớp 12 chuyên Lý, đoạt huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Á và huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế); Phan Thế Mạnh (lớp 12 chuyên Lý, đoạt huy chương Đồng kỳ thi Olympic Vật lý châu Á, huy chương Đồng kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế); Khúc Đình Toàn (lớp 12 chuyên Toán 1, đoạt huy chương Đồng kỳ thi Olympic Toán học quốc tế); Nguyễn Hữu Tiến Hưng (lớp 11 chuyên Hóa, đoạt huy chương Vàng kỳ thi Olympic Hóa học châu Á); Trương Bảo Ngọc (lớp 12 chuyên Hóa, đoạt huy chương Bạc kỳ thi Olympic Hóa học châu Á); Nguyễn Khải (lớp 11 chuyên Lý, đoạt huy chương Đồng kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu).
Các em được ví như những “viên kim cương lấp lánh” đang tỏa sáng, truyền cảm hứng học tập cho các thế hệ học sinh sau này.
Cùng với giáo dục thành tích cao, kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2023, Bắc Ninh xếp thứ 5 toàn quốc về điểm thi với điểm trung bình đạt 6,922 điểm, tăng 1 bậc so với năm 2022 và tăng 21 bậc so với năm 2020. Đây là kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông tốt nhất từ trước đến nay của địa phương.
Đây cũng là năm thứ 2 liên tiếp tỉnh có thủ khoa (duy nhất) toàn quốc khối C; 531 bài thi đạt điểm 10 tuyệt đối; 685 lượt thí sinh có điểm bình quân 3 môn theo khối thi Đại học truyền thống (A, B, C, D) đạt 27 điểm trở lên, xếp thứ Nhất toàn quốc về tỷ lệ và thứ 3 về số lượng; tỷ lệ đỗ tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2023 đạt 99,66%...
Kết quả này thể hiện chính xác chất lượng giáo dục gồm cả chất lượng đại trà và một phần mũi nhọn của các tỉnh, thành phố toàn quốc.
Đánh giá về thành tích năm học 2022-2023, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn cho rằng đây là thành tích rạng danh, rực rỡ, đặc biệt xuất sắc của tỉnh từ trước đến nay.
Thành tích này góp phần giải bài toán “cơn khát huy chương Vàng” từ khi tái lập tỉnh năm 1997 của tỉnh.
Năm 2023, Bắc Ninh có học sinh tham dự kỳ thi Olympic quốc tế và đoạt 2 huy chương Vàng Quốc tế và một huy chương Vàng khu vực.
Thứ hạng của giáo dục địa phương trên bảng thành tích cả nước được ví tăng như “sức mạnh Phù Đổng” khi cả kết quả thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông và thứ hạng tại các kỳ thi quốc tế, khu vực đều có sự bứt phá.
Điều này khẳng định sự nỗ lực cũng như chính sách của tỉnh trong việc ưu tiên giáo dục là phương châm đầu tư hàng đầu của tỉnh.
Đây cũng là nền tảng, động lực, bước đệm để Bắc Ninh có cơ sở tiếp tục “mài giũa” những “viên kim cương lấp lánh” trong bầu trời tri thức thời gian tới.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh hy vọng những “viên kim cương này” tiếp tục tỏa sáng trong thời gian tới, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của tỉnh và đất nước.
Cùng với đó, cán bộ quản lý giáo dục các cấp, các thầy cô trong tỉnh tiếp tục cống hiến bằng trí tuệ, năng lực với trái tim nhiệt huyết để bồi dưỡng các thế hệ học sinh của tỉnh tiếp bước truyền thống hiếu học mang nhiều vinh quang về cho quê hương Bắc Ninh-Kinh Bắc./.
Bài 1: Nguyễn Tuấn Phong: “Chàng trai Vàng” Olympic Vật lý quốc tế
Bài 2: Truyền cảm hứng chinh phục đỉnh cao tri thức
