Ấp Cà Hom và Bến Bạ của xã Hàm Tân, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh, bây giờ đẹp nhưmột bức tranh quê đa sắc màu xanh, đỏ, trắng, vàng... do được tô điểm những giànlác nguyên liệu được tẩm màu dài thướt tha nối tiếp nhau phơi trước nắng.
Hàng trăm hộ dân của làng nghề dệt chiếu nơi đây, nhà nào cũng tất bật làmviệc luôn tay để có đủ sản phẩm kịp cung ứng cho thị trường. Người có công đưalàng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ từ chỗ sắp mai một đi đến ăn nên làm ra làbà Ngô Thị Pho, một thợ dệt dân tộc Khmer lão luyện trong nghề.
Sinh ra và lớn lên tại Phum sóc Bến Bạ, 16 tuổi cô gái Ngô Thị Pho đã được mẹtruyền dạy cho cái nghề dệt chiếu của gia đình. Siêng năng và khéo tay nên 17tuổi, cô đã nổi tiếng là thợ dệt giỏi nhất làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ.
Ở thập niên 90, làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ có thể nói gần như đi đếnbên bờ vực mai một. Nguyên nhân, do người dân làng nghề không chủ động đượcnguồn nguyên liệu, sản phẩm chiếu không được cách tân về mẫu mã nên không đủ sứccạnh tranh trên thị trường. Không sống được với nghề, hàng trăm người thợ đã bỏkhung dệt, đi xa xứ mưu sinh bằng những nghề khác.
Trong lúc bao người thợ đã bỏ nghề, thì bà Ngô Thị Pho vẫn gắn bó bên khungdệt. “Tôi được lớn bằng cái nghề dệt chiếu của mẹ, nên dù có khó khăn đến mấycũng phải gìn giữ lấy cái nghề truyền thổng để còn truyền dạy lại cho con cháumình” - bà Pho nói. Yêu nghề và luôn đau đáu mong làng nghề của quê mình đượcrộn ràng trở lại như ngày nào nên bà đã âm thầm tự mày mò nghiên cứu để nâng caochất lượng và mẫu mã chiếu mà mình dệt ra.
Chiếu thô, chiếu trắng thường không được thị trường chấp nhận thì mình dệthoa, màu sắc đẹp để đáp ứng theo yêu cầu, sở thích người tiêu dùng. Với suy nghĩđó, bà tự thiết kế hoa văn, phối màu, rồi dệt thử sản phẩm chiếu hoa hai mặt.
Không mất 20 lần thất bại, nhưng rồi cuối cùng bà cũng thành công. Năm 2000,chiếu hoa hai mặt của bà Pho khi được chào bán ra chợ xã đã chiếm được ngay thịhiếu của người tiêu dùng. Cũng từ đó, ngày càng có nhiều người tìm đến đặt hàngcho bà dệt những chiếc chiều hoa, có chữ hán, chữ Khmer... Độc đáo nhất là bàđã thiết kế, phối màu dệt nên chiếu hai mặt có hình những ngôi chùa tháp vàng ởđất nước Campuchia, được rất nhiều bà con Khmer ở Nam bộ và Campuchia ưa chuộng.
Tiếng lành đồn xa, năm 2001, với mong muốn xây dựng lại làng nghề và giúp nhiềuhộ đồng bào Khmer nghèo có việc làm, Ủy ban Nhân dân xã Hàm Tân đã xây dựng dựán hỗ trợ kinh phí đóng khung dệt cho 40 hộ nghèo và nhờ bà Pho truyền nghề dệthoa hai mặt. Bà nhận lời không một chút đắn đo và tận tâm, tận sức truyền dạynhững “bí quyết” của mình. Làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ, cũng từ đây dầnđược vực dậy cho đến bây giờ đã có hơn 200 hộ chuyên sống bằng nghề dệt chiếu vàcó trên 600 lao động làm việc gián tiếp ở các khâu: trồng lát, sơ chế nguyênliệu, pha màu…
Mỗi năm làng chiếu Cà Hom-Bến Bạ cung cấp ra thị trường trên 150.000 đôichiếu các loại, trong đó có khoảng 50.000 đôi chiếu hoa. Bình quân mỗi ngày mộtkhung dệt 2 người dệt được 2 đôi chiếu hoa (khổ 2m x 1,6m), với giá bán từ150.000-160.000 đồng/ đôi chiếu, trừ chi phí còn lãi khoảng 70.000-90.000 đồng.Nhờ vậy, những hộ làm nghề dệt chiếu nay đều có cuộc sống ổn định.
Năm nay đã bước vào tuổi 90, nhưng bà Pho vẫn còn rất minh mẫn. Tuy không còn đủsức để ngồi bên khung dệt, nhưng ngày ngày bà vẫn luôn theo dõi sản phẩm chiếuhoa mà thế hệ con, cháu ở làng nghề làm ra để động viên, góp ý.
Bà nói: “Mong ước lớn nhất của đời tôi là muốn nhìn thấy các con cháu củalàng nghề này không dừng lại ở công việc dệt chiếu hoa như hiện thời mà phải cóthêm những sản phẩm chiếu bền chắc, có những tiết họa, hình ảnh độc đáo hơn. Cóvậy, sản phẩm chiếu của làng nghề Cà Hom-Bến Bạ mới vươn xa hơn nữa. Cuộc sốngcủa người thợ dệt chiếu mới sung túc, vững lòng gìn giữ và phát huy nghề truyềnthống của quê này”./.
Hàng trăm hộ dân của làng nghề dệt chiếu nơi đây, nhà nào cũng tất bật làmviệc luôn tay để có đủ sản phẩm kịp cung ứng cho thị trường. Người có công đưalàng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ từ chỗ sắp mai một đi đến ăn nên làm ra làbà Ngô Thị Pho, một thợ dệt dân tộc Khmer lão luyện trong nghề.
Sinh ra và lớn lên tại Phum sóc Bến Bạ, 16 tuổi cô gái Ngô Thị Pho đã được mẹtruyền dạy cho cái nghề dệt chiếu của gia đình. Siêng năng và khéo tay nên 17tuổi, cô đã nổi tiếng là thợ dệt giỏi nhất làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ.
Ở thập niên 90, làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ có thể nói gần như đi đếnbên bờ vực mai một. Nguyên nhân, do người dân làng nghề không chủ động đượcnguồn nguyên liệu, sản phẩm chiếu không được cách tân về mẫu mã nên không đủ sứccạnh tranh trên thị trường. Không sống được với nghề, hàng trăm người thợ đã bỏkhung dệt, đi xa xứ mưu sinh bằng những nghề khác.
Trong lúc bao người thợ đã bỏ nghề, thì bà Ngô Thị Pho vẫn gắn bó bên khungdệt. “Tôi được lớn bằng cái nghề dệt chiếu của mẹ, nên dù có khó khăn đến mấycũng phải gìn giữ lấy cái nghề truyền thổng để còn truyền dạy lại cho con cháumình” - bà Pho nói. Yêu nghề và luôn đau đáu mong làng nghề của quê mình đượcrộn ràng trở lại như ngày nào nên bà đã âm thầm tự mày mò nghiên cứu để nâng caochất lượng và mẫu mã chiếu mà mình dệt ra.
Chiếu thô, chiếu trắng thường không được thị trường chấp nhận thì mình dệthoa, màu sắc đẹp để đáp ứng theo yêu cầu, sở thích người tiêu dùng. Với suy nghĩđó, bà tự thiết kế hoa văn, phối màu, rồi dệt thử sản phẩm chiếu hoa hai mặt.
Không mất 20 lần thất bại, nhưng rồi cuối cùng bà cũng thành công. Năm 2000,chiếu hoa hai mặt của bà Pho khi được chào bán ra chợ xã đã chiếm được ngay thịhiếu của người tiêu dùng. Cũng từ đó, ngày càng có nhiều người tìm đến đặt hàngcho bà dệt những chiếc chiều hoa, có chữ hán, chữ Khmer... Độc đáo nhất là bàđã thiết kế, phối màu dệt nên chiếu hai mặt có hình những ngôi chùa tháp vàng ởđất nước Campuchia, được rất nhiều bà con Khmer ở Nam bộ và Campuchia ưa chuộng.
Tiếng lành đồn xa, năm 2001, với mong muốn xây dựng lại làng nghề và giúp nhiềuhộ đồng bào Khmer nghèo có việc làm, Ủy ban Nhân dân xã Hàm Tân đã xây dựng dựán hỗ trợ kinh phí đóng khung dệt cho 40 hộ nghèo và nhờ bà Pho truyền nghề dệthoa hai mặt. Bà nhận lời không một chút đắn đo và tận tâm, tận sức truyền dạynhững “bí quyết” của mình. Làng nghề dệt chiếu Cà Hom-Bến Bạ, cũng từ đây dầnđược vực dậy cho đến bây giờ đã có hơn 200 hộ chuyên sống bằng nghề dệt chiếu vàcó trên 600 lao động làm việc gián tiếp ở các khâu: trồng lát, sơ chế nguyênliệu, pha màu…
Mỗi năm làng chiếu Cà Hom-Bến Bạ cung cấp ra thị trường trên 150.000 đôichiếu các loại, trong đó có khoảng 50.000 đôi chiếu hoa. Bình quân mỗi ngày mộtkhung dệt 2 người dệt được 2 đôi chiếu hoa (khổ 2m x 1,6m), với giá bán từ150.000-160.000 đồng/ đôi chiếu, trừ chi phí còn lãi khoảng 70.000-90.000 đồng.Nhờ vậy, những hộ làm nghề dệt chiếu nay đều có cuộc sống ổn định.
Năm nay đã bước vào tuổi 90, nhưng bà Pho vẫn còn rất minh mẫn. Tuy không còn đủsức để ngồi bên khung dệt, nhưng ngày ngày bà vẫn luôn theo dõi sản phẩm chiếuhoa mà thế hệ con, cháu ở làng nghề làm ra để động viên, góp ý.
Bà nói: “Mong ước lớn nhất của đời tôi là muốn nhìn thấy các con cháu củalàng nghề này không dừng lại ở công việc dệt chiếu hoa như hiện thời mà phải cóthêm những sản phẩm chiếu bền chắc, có những tiết họa, hình ảnh độc đáo hơn. Cóvậy, sản phẩm chiếu của làng nghề Cà Hom-Bến Bạ mới vươn xa hơn nữa. Cuộc sốngcủa người thợ dệt chiếu mới sung túc, vững lòng gìn giữ và phát huy nghề truyềnthống của quê này”./.
Phúc Sơn (TTXVN)
