Tại phiên chất vấn sáng 6/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã trả lời chất vấn của một số đại biểu Quốc hội liên quan đến giải pháp phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới, tiến độ nghiên cứu vắcxin phòng COVID-19 tại Việt Nam và việc cách chức Hiệu trưởng trường Đại học Tôn Đức Thắng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Không chủ quan trong phòng, chống dịch
Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa-Vũng Tàu) đánh giá Việt Nam đã rất thành công trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 và đang trong quá trình nghiên cứu sản xuất vắcxin phòng bệnh. Tuy nhiên, dịch vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm rất cao và khó lường.
Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng đưa ra giải pháp căn cơ phòng, chống dịch lây nhiễm vào Việt Nam trong thời gian tới, cũng như tiến độ nghiên cứu vắcxin phòng COVID-19.
Trả lời chất vấn về tình hình dịch bệnh, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng "bên ngoài đang sóng to gió lớn, bên trong phải bao chặt." Theo đó, Việt Nam đã kiểm soát chặt chẽ các đối tượng nhập cảnh (cả trái phép và hợp pháp). Việt Nam cũng đã đón khoảng 200.000 người nhập cảnh, gồm các chuyên gia, người lao động, người Việt Nam ở các nước, vùng lãnh thổ. Trong nước cũng triển khai nhiều giải pháp. Tất cả các cơ sở y tế (gồm bệnh viện công lập, phòng khám tư nhân, nhà dưỡng lão), trường học, cơ sở giáo dục, cơ sở lưu trú, nhà máy công xưởng... phải thực hiện đầy đủ quy định hướng dẫn, đảm bảo an toàn.
[Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn các thành viên Chính phủ]
“Chúng tôi đã đưa lên Bản đồ chung sống an toàn với COVID-19, sẽ có hàng triệu cơ sở phải tự chấm điểm theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Nếu mức xanh mới được tiếp tục hoạt động,"Phó Thủ tướng thông tin.
Về vấn đề dịch bệnh sẽ kéo dài đến bao giờ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: "Phải chuẩn bị tinh thần ít nhất đến hết năm 2021."
Trong khi đó, quan trọng nhất là vắcxin nhưng đối với vắcxin bình thường cũng phải mất ít nhất 5-10 năm mới có để kiểm nghiệm tác dụng phòng bệnh và tác dụng phụ. Đối với dịch COIVID-19, thế giới đang tập trung nghiên cứu sản xuất vắcxin.
Theo Phó Thủ tướng, ở trong nước nhanh nhất cuối năm 2021, đầu năm 2022 mới sản xuất được vắcxin. Việc mua vắcxin trên thế giới tương đối khó khăn. Đây là vấn đề nóng toàn thế giới.
“Việc mua vắcxin sớm không hề dễ vì hiện nay, nhu cầu đang cao hơn năng lực sản xuất. Chính phủ các nước muốn mua vắcxin phải đặt cọc, trả tiền trước, rủi ro rất cao," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định đối với Việt Nam, giải pháp căn cơ nhất vẫn là tiếp tục các giải pháp phòng dịch và chung sống an toàn với dịch. Phó Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương không chủ quan. Tất cả các cơ sở, từng người dân phải chủ động chống dịch.
Chính phủ ủng hộ mô hình tự chủ của trường Đại học Tôn Đức Thắng
Việc cách chức Hiệu trưởng trường Đại học Tôn Đức Thắng đối với ông Lê Vinh Danh có đúng thẩm quyền của Tổng Liên đoàn Lao động hay không? Đây là câu hỏi của đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) chất vấn Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam.
Trả lời vấn đề này, Phó Thủ tướng nhấn mạnh Chính phủ ủng hộ mô hình tự chủ của trường Đại học Tôn Đức Thắng. Luật Giáo dục đại học đã quy định rõ: Hội đồng trường là cơ quan quyền lực của trường. Các chức danh lãnh đạo bao gồm hiệu trưởng phải do Hội đồng trường quyết và đề nghị cấp có thẩm quyền (trong trường hợp này là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) công nhận hoặc phê chuẩn.
"Như vậy có nghĩa trong trường hợp có Hội đồng trường thì việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xử lý Hiệu trưởng trường Tôn Đức Thắng mà không căn cứ vào đề nghị của Hội đồng trường là không đúng luật. Tuy nhiên, đây là trường hợp đặc thù, vì Hội đồng trường của trường Tôn Đức Thắng đã hết nhiệm kỳ và việc kiện toàn Hội đồng trường của Tổng Liên đoàn là chậm trễ do nguyên nhân cả chủ quan và khách quan. Cho nên tới thời điểm Ban Giám hiệu trường Tôn Đức Thắng, bao gồm Hiệu trưởng, nhận kỷ luật của Đảng thì trường Tôn Đức Thắng không có Hội đồng trường," Phó Thủ tướng phân tích.
Vì lý do trên, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo với chức năng là cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục phải vào cuộc, lập một đoàn do một Thứ trưởng vào làm việc trực tiếp để làm rõ đúng, sai và có hướng dẫn. Trước hết, phải thành lập lại Hội đồng trường theo đúng quy định của pháp luật. Đoàn này đã vào làm việc và sẽ có báo cáo, hướng dẫn.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ trường Đại học Tôn Đức Thắng là một mô hình tốt, là điểm sáng của giáo dục đại học và tự chủ đại học, trong đó có sự quan tâm, đóng góp của Đảng, Nhà nước, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh, Tổng Liên đoàn, tập thể cán bộ, giáo viên và ban lãnh đạo trường Tôn Đức Thắng, gồm có Hiệu trưởng trường.
"Việc xử lý cán bộ thực hiện theo các quy định của Đảng và pháp luật về công chức, theo thông lệ quản lý cán bộ. Ví dụ như kỷ luật hành chính đồng bộ với kỷ luật Đảng," Phó Thủ tướng cho biết.
Với phần giải thích về trường hợp trường Tôn Đức Thắng có đặc thù, Hội đồng trường Đại học Tôn Đức Thắng giải thể trước và bây giờ phải kiện toàn lại, đại biểu bày tỏ sự chưa đồng tình.
Đại biểu Lê Thanh Vân cho rằng Tổng Liên đoàn Lao động chỉ có thể xử lý viên chức do Tổng Liên đoàn quản lý, không thể xử lý với chức danh Hiệu trưởng nhà trường. Đại biểu cũng đề nghị các cơ quan có đơn vị đại học trực thuộc cần tôn trọng Luật Giáo dục đại học - một chủ trương tự chủ rất tiến bộ và thi hành triệt để Luật này.
Tiếp tục tranh luận với ý kiến đại biểu Lê Thanh Vân, đại biểu Trần Thị Diệu Thúy (Thành phố Hồ Chí Minh) - Chủ tịch Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh, người từng tham gia Hội đồng trường Đại học Tôn Đức Thắng - cho rằng, trong điều kiện Đại học Tôn Đức Thắng chưa có hội đồng trường, thẩm quyền kỷ luật viên chức là hiệu trưởng trường sẽ do chủ sở hữu quyết định. Như vậy, trong trường hợp này, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kỷ luật là đúng quy định.
Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy dẫn chứng thêm Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có văn bản xin ý kiến Bộ Nội vụ và Bộ đã có văn bản trả lời về thẩm quyền xử lý kỷ luật với cán bộ, viên chức là người đứng đầu các trường đại học. Theo đó, văn bản này trả lời là do trường chưa có hội đồng trường nên thẩm quyền xử lý kỷ luật và quyết định hình thức kỷ luật do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quyết định.
Sau giải thích của đại biểu Trần Thị Diệu Thúy, đại biểu Lê Thanh Vân tiếp tục tranh luận, khẳng định việc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cách chức Hiệu trưởng trường Đại học Tôn Đức Thắng là không đúng quy định của Luật Giáo dục đại học và đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ tham gia làm rõ.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị, về vấn đề này, các đại biểu sẽ trực tiếp tranh luận với nhau, dành diễn đàn cho các đại biểu Quốc hội khác thảo luận./.