Quan hệ thương mại Việt Nam-Nam Phi tiếp tục đạt được những bước phát triển vững chắc, với tổng kim ngạch hai chiều trong năm 2014 ước đạt 962 triệu USD, tăng gần 5% so với năm 2013, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi 815 triệu USD và nhập khẩu từ Nam Phi 147 triệu USD.
Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nam Phi Nguyễn Hồng Tiến cho biết thương mại hai chiều giữa Việt Nam-Nam Phi trong năm 2014 có một số nét nổi bật. Theo đó, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu thay đổi theo hướng tích cực: xuất khẩu càphê Việt Nam tăng 71%, chiếm 18% thị phần; xuất khẩu giày dép tiếp tục tăng trưởng vững chắc ở mức 7%, chiếm 12,5% thị phần.
Do thị trường điện thoại thông minh tại Nam Phi đã có dấu hiệu cân bằng cung-cầu nên mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch lớn nhất và có đà tăng trưởng cao nhất từ Việt Nam sang Nam Phi này giảm 7%.
Về nhập khẩu, do thị trường bất động sản tại Việt Nam tiếp tục trầm lắng nên nhu cầu sắt thép xây dựng giảm, dẫn đến nhập khẩu sắt thép phế liệu từ Nam Phi giảm mạnh (38%).
Theo ông Nguyễn Hồng Tiến, các dự báo phát triển kinh tế của Việt Nam và Nam Phi trong năm 2015 đều rất khả quan. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 6,2% so với 5,98% năm 2014, với kim ngạch xuất khẩu dự kiến tăng hơn 10%.
Nền kinh tế Nam Phi cũng được dự báo tăng trưởng 2,6% so với 1,4% trong năm 2014, với kim ngạch thương mại tăng khoảng 9%.
Trong 5 năm qua, Nam Phi đã đầu tư hơn 100 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng và có kế hoạch đầu tư thêm 400 tỷ USD trong 15 năm tới. Đây là cơ hội tốt để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu ximăng - mặt hàng mà Việt Nam có thế mạnh.
Những động lực quan trọng giúp thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai nước trong năm 2015 là triển vọng phát triển kinh tế của Việt Nam và Nam Phi đều tốt.
Chính phủ Việt Nam tiếp tục chú trọng phát triển quan hệ với các nước châu Phi, trong đó có Nam Phi; và hoạt động ngoại giao kinh tế, xúc tiến thương mại, thông tin tuyên truyền được tăng cường trong năm 2014 và tiếp tục được đẩy mạnh trong năm 2015 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp tục thúc đẩy quan hệ thương mại song phương.
Tuy nhiên, Tham tán Nguyễn Hồng Tiến nhấn mạnh rằng việc hai nước chưa thiết lập quan hệ trực tiếp về ngân hàng đang gây khó khăn trong khâu thanh toán hàng hóa xuất nhập khẩu song phương.
Việc hai nước chưa có đường hàng không và hàng hải trực tiếp cũng là trở ngại hoạt động giao thương. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa quan tâm đúng mức đến các thị trường rất tiềm năng ở châu Phi nói chung và Nam Phi nói riêng, chưa chú trọng công tác thông tin, khảo sát địa bàn, tham gia hội chợ triển lãm...
Phòng Thương mại Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi hiện đang kiêm nhiệm các nước Mozambique, Zimbabwe, Namibia, Botswana, Swaziland và Lesotho.
Trong năm 2014, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam với các nước nói trên lần lượt đạt 92,9 triệu USD, 34,7 triệu USD, 26,4 triệu USD, 21,1 triệu USD, 14,7 triệu USD và 12,3 triệu USD.
Triển vọng hợp tác giữa Việt Nam và các nước này rất lớn do quan hệ chính trị thuận lợi trong khi phía bạn có nhu cầu nhập khẩu nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt là mặt hàng gạo.
Tham tán Nguyễn Hồng Tiến cho biết Nam Phi có thể đóng vai trò như một trung tâm thúc đẩy quan hệ với các nước miền Nam châu Phi, là cơ sở hậu cần cho các hoạt động thúc đẩy quan hệ và hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam tại các nước trong khu vực này./.