Đầu năm 2021 nhiều hộ dân nuôi cá song ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh lao đao khi cá bị dịch bệnh chết hàng loạt.
Những tưởng câu chuyện rủi ro sẽ dừng lại, sang đầu năm 2022 hàng trăm hộ dân nuôi cá song ở phường Tân An và xã Hoàng Tân của địa phương này lại đang phải loay hoay tìm đầu ra cho khoảng 200 tấn cá song. Nhiều hộ dân lo lắng khi Tết Nguyên đán đang cận kề, cá không bán được, trong khi các chi phí nuôi thì ngày càng tăng.
Anh Dương Văn Thanh, thôn Thống Nhất phường Tân An, thị xã Quảng Yên là một trong số hộ nuôi nhiều cá song ở Bến Giang với 60 ô, hiện gia đình anh còn hơn 10 tấn cá chưa bán được.
Anh Thanh cho biết trước đây được giá bán từ 220.000 đến 320.000 đồng/kg. Tuy nhiên, hai năm nay dịch COVID-19 nên không bán được giá, vụ này chỉ mong bán được từ 150.000 đến 160.000 đồng/kg hòa vốn hoặc chấp nhận lỗ vừa phải để bán thu hồi vốn, thu dọn tàu bè lên bờ ăn Tết, chuyển đổi nghề nghiệp, nhưng đáng nói là không có người thu mua.
Anh Thanh cho biết các hộ nuôi ở Bến Giang chủ yếu là tự phát, không nằm trong quy hoạch, nên không có chỗ đỗ cố định, do đó cũng không bám trụ được lâu, giờ anh và các hộ nuôi trên bến chỉ mong muốn giải phóng được số cá này để chuyển đổi ngành nghề khác.
Hộ ông Bùi Huy Phúc khu 2 phường Tân An hiện còn khoảng 7 tấn cá song chưa tiêu thụ được. Ông Phúc cho biết mỗi ngày với lượng cá này phải mua từ 2 triệu tiền cá mồi làm thức ăn cho cá. Khu vực này hộ nuôi nhiều có ngày cho ăn hàng chục triệu đồng. Giá cá mồi năm nay tăng từ 30-40% nên người nuôi cá song khó khăn chồng khó khăn.
Trước đây cá mồi chỉ khoảng 7.000 đồng/kg, nhưng nay lên đến 10.000 đến 12.000 đồng/kg. Ông chia sẻ, cá thương phẩm không bán được thì không có tiền để mua thức ăn duy trì, trong khi đó cuối năm ngân hàng giục trả lãi… mà hiện tại vốn liếng đều đang nằm ở dưới lòng sông. Chưa kể không may bị dịch giã, cá chết như năm ngoái nữa thì rất khó khăn.
Không chỉ riêng hai hộ ông Phúc, anh Thanh mà nhiều hộ dân ở khu vực Bến Giang cũng đang trong tình trạng thấp thỏm lo âu vì không tiêu thụ được cá. Trong khi những năm trước vào thời điểm này gần như các thương lái đã lên tận các lồng bè để thu mua, giá từ 220.000 đồng/kg.
[Ngư dân câu cá ngừ đại dương thắng lớn chuyến biển cuối năm]
Theo ông Nguyễn Xuân Trình, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc phường Tân An, hiện trên địa bàn có nhiều hộ còn khoảng 10 tấn cá song. Giá năm nay giảm khoảng 100.000 đồng/kg, nhưng không có thương lái đến hỏi mua, các nhà hàng cơ bản không có khách du lịch nên tiêu thụ chậm.
Hiện nhiều người nuôi đang phải gánh lãi suất ngân hàng, cộng với giá thức ăn đội lên cao nên rất khó khăn. Ông mong muốn các cơ quan quản lý đồng hành, hỗ trợ để tìm đầu ra cho cá song, nhất là khi tết Nguyên đán đang cận kề.
Ông Trình thông tin thêm, đầu năm nay dịch bệnh đốm trắng cũng đã khiến nhiều hộ nuôi cá điêu đứng, có hộ bị mất trắng, còn số ít hộ vớt vát lại được khoảng 40% cá, đầu tư, nuôi đến vụ Tết mong đầu ra ổn định và giá cao để gỡ gạc lại phần nào… thế nhưng thị trường đi ngược trở lại.
Hiện nay trên khu vực Bến Giang còn khoảng 60% số ô còn cá, nhiều hộ đã di chuyển lồng nuôi đến các khu vực nuôi khác trong tỉnh. Đây cũng là khu vực không nằm trong quy hoạch nuôi trồng thủy sản của thị xã Quảng Yên.
Ông Đỗ Hồng Hưng, Phó Trưởng phòng kinh tế thị xã Quảng Yên thông tin cá song nuôi ở Quảng Yên được đánh giá chất lượng tốt, do người dân nuôi bằng thức ăn tự nhiên, nguồn nước, môi trường phù hợp. Song khu vực này đã nằm trong quy hoạch của dự án Hạ Long Xanh, nên các hộ dân ở đây là nuôi tự phát. Cách đây vài năm, thị xã cũng đã tuyên truyền cho người dân chấm dứt việc nuôi lồng bè ở khu vực này, nhưng người dân vẫn nuôi và chấp nhận rủi ro.
Sản lượng cá của khu vực này đạt khoảng 250-300 tấn, hiện còn khoảng gần 200 tấn chưa bán được. Các lồng bè nuôi phần lớn cá đạt trọng lượng xuất bán, nhiều hộ nuôi đạt từ 3-5kg. Do không xuất bán được nên vẫn phải nuôi duy trì, lượng cho ăn cũng phải giãn giảm, đối với hộ còn có khả năng kinh tế, mỗi tuần cho ăn 1-2 lần, còn có hộ 1 tuần cho ăn một lần.
Ông Hưng cho biết hiện nay thị xã đang rà soát, nắm bắt số lượng và báo cáo Sở Công Thương để phối hợp liên kết với các cơ sở thu mua trong tỉnh Quảng Ninh, và các thành phố Hà Nội, Hải Phòng để phần nào hỗ trợ giúp người dân tiêu thụ cá song.
Việc nuôi cá đã đạt trọng lượng nhưng không bán được sẽ dẫn đến thua lỗ, nguy cơ cá nuôi có thể bị dịch bệnh do môi trường, nguồn nước, thức ăn… Do vậy cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân nếu có đầu ra thì cân đối giá thành để xuất bán, thu hồi vốn, hoặc bán lẻ tại các chợ… hạn chế những rủi ro trong nuôi trồng thủy sản./.