Liên quan đến vụ sập biệt thự cổ số 107 Trần Hưng Đạo do Ban Quản lý dự án Khu vực 1 (đơn vị đường sắt đang trực tiếp quản lý và sử dụng tòa nhà), trao đổi với báo VietnamPlus chiều 23/9, ông Đoàn Duy Hoạch, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, ngành đã có báo cáo đến thành phố Hà Nội về sự xuống cấp của ngôi nhà nhưng trước hôm sập thì không phát hiện nguy cơ mất an toàn.
Muốn phá nhà nhưng vướng bảo tồn
Theo báo cáo của VNR, khu đất 107 Trần Hưng Đạo-Hà Nội nằm trong quần thể khu vực Ga Hàng Cỏ (nay là Ga Hà Nội), được khởi công xây dựng năm 1900, hoàn thành năm 1905 có diện tích đất 2.800,4 m2, gồm 7 ngôi nhà với tổng diện tích sàn xây dựng 2.669 m2 làm trụ sở làm việc và nhà ở cho cán bộ công nhân viên.
Tổng công ty đã ký hợp đồng thuê nhà, đất tại 107 Trần Hưng Đạo với thành phố Hà Nội. Trước năm 2000 là đóng tiền thuê nhà, từ những năm 2000 đến nay là nộp tiền thuế sử dụng khu đất này.
Do thời gian sử dụng đã lâu, công trình (ngôi số 1) bị hư hỏng nặng có nguy cơ sụp đổ, úng ngập toàn bộ tầng hầm, do đó, Tổng công ty đã có nhiều văn bản báo cáo Ủy ban Nhân dân, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội cho phép di dời các hộ gia đình trong khuôn viên 107 và phá dỡ để xây dựng trụ sở làm việc của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (văn bản số: 2642/ĐS-CSHT ngày 26/11/2008, số 510/ĐS-CSHT ngày 26/3/2009).
Thực hiện quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ, VNR đã thực hiện kê khai và đề xuất phương án xử lý, sắp xếp cơ sở nhà đất tại 107 như giữ lại tiếp tục sử dụng theo hiện trạng; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tổng công ty; di dời, tái định cư các hộ đến vị trí khác, phá dỡ toàn bộ công trình cũ đã xuống cấp để đầu tư xây dựng làm văn phòng của Tổng công ty.
Ngày 20/9/2013, Bộ Tài chính có văn bản số 12859/BTC-QLCS thống nhất để Tổng công ty giữ lại tiếp tục làm trụ sở làm việc theo quy hoạch của thành phố, liên hệ với Sở Xây dựng thành phố Hà Nội để được xác lập quyền sở hữu Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Tổng công ty đã có văn bản đề nghị các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội để thực hiện yêu cầu của Bộ Tài chính (văn bản số 2999/ĐS-VP ngày 27/11/2013, số 2130/ĐS-VP ngày 30/7/2015, số 2217/ĐS-VP ngày 5/8/2015), đến nay đang được các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết.
“Tổng công ty muốn di dời các hộ dân hợp pháp ra chỗ khác và đầu tư xây dựng tại 31 Láng Hạ làm khu tái định cư, dành cho đường sắt đầu tư trụ sở làm việc ở khu đất 107 Trần Hưng Đạo. Hà Nội đồng ý cho ngành đường sắt đầu tư xây dựng tại số 31 Láng Hạ, nhưng tại số 107 Trần Hưng Đạo thì thủ tục pháp lý tòa nhà còn vướng mắc vì là bảo tồn cổ nên lãnh đạo thành phố Hà Nội chưa chấp thuận và Sở Xây dựng cũng không phản hồi dù VNR đã có nhiều văn bản gửi đi,” ông Hoạch khẳng định.
Trong thời gian quản lý, để duy trì công năng sử dụng, được sự đồng ý của Bộ Giao thông Vận tải, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, VNR đã thực hiện việc cải tạo, sửa chữa chống sập, dột nhưng không làm ảnh hưởng tới kết cấu tòa nhà như chống sập sàn tầng 1, trần tầng 2 hội trường; thay thế cửa tầng 2 nhà hội trường; xây dựng hệ thống trạm bơm thoát nước, chống úng ngập tầng hầm nhưng không làm ảnh hưởng tới kết cấu tòa nhà.
Chưa thuê kiểm định an toàn của tòa nhà
Theo lãnh đạo VNR, tòa nhà đã 3 lần sửa chữa, lần gần nhất năm 2010 tu bổ chống dột và dùng vật liệu nhẹ ngăn phòng hội trường chứ không thể cải tạo thay đổi kết cấu. Mái tôn thì được sửa từ năm 1996 khi nhà dột.
“Ngành đường sắt thấy căn nhà 107 không thể sử dụng lâu dài nhưng cũng chưa từng thuê đơn vị nào kiểm định về đảm bảo an toàn nhà. Trong quá trình sử dụng không phát hiện nguy cơ mất an toàn. Chỉ trước 5 phút tòa nhà sập, cán bộ công nhân viên mới thấy rung, nghiêng và hô hào mọi người tháo chạy. Thời gian nhà sập xuống là quá nhanh,” ông Hoạch thông tin thêm.
Đặt câu hỏi đến việc trong quá trình làm việc có phát hiện nguy cơ về đổ sập của căn nhà, ông Hoạch thẳng thắn nói, “Chúng tôi không thấy nguy cơ khẩn cấp về đổ sập. Về lâu dài, VNR thấy rằng không thể sử dụng được do nguy cơ xuống cấp của căn nhà.”
Đề cập đến trách nhiệm của đường sắt trong việc sử dụng ngôi nhà này, ông Hoạch khẳng định, VNR đã báo cáo với thành phố sự xuống cấp của ngôi nhà. Ngành Đường sắt chưa có quyền sở hữu ngôi nhà đó bởi hiện không có giấy tờ gì về ngôi nhà. Sở hữu tòa biệt thự cổ này thuộc thành phố Hà Nội, còn đường sắt được phép sử dụng./.
Trước đó, vào hồi 12 giờ 45 ngày 22/9/2015, tại ngôi nhà số 107 phố Trần Hưng Đạo, phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm xảy ra sự cố sập nhà. Sự cố sập nhà đã lấy đi sinh mạng của 2 người và làm 5 người khác bị thương, trong đó có 2 trường hợp bị thương nhẹ đã được xuất viện, 3 trường hợp khác đang tiếp tục được điều trị tại bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai.Ngay sau khi xảy ra sự cố, lãnh đạo VNR đã trực tiếp đến bệnh viện thăm hỏi các nạn nhân bị thương do sự cố; thăm viếng và hỗ trợ mỗi gia đình có người chết 10 triệu đồng; người bị thương 5 triệu đồng, bị thương nhẹ 1 triệu đồng.