Du lịch sông băng đã bùng nổ trong những năm gần đây, thu hút khách du lịch đến với một hiện tượng thiên nhiên kỳ thú và những trải nghiệm mạo hiểm.
Nhưng còn một động lực khác ngày càng hiện hữu rõ nét đằng sau xu hướng này, đó là mong muốn được chiêm ngưỡng các dòng sông băng trước khi chúng biến mất do biến đổi khí hậu.
Bà Jackie Dawson, làm việc tại Đại học Ottawa, cho biết hình thức du lịch được gọi là “cơ hội cuối cùng” này là một thị trường đang phát triển. Sông băng đang trở thành biểu tượng cho các điểm đến du lịch “cơ hội cuối cùng."
Những dòng sông băng lâu nay đã tạo nên nhiều cảnh quan trên thế giới, nhưng giờ đây nhiều dòng sông băng đang thu hẹp và dần biến mất cùng với sự nóng lên của Trái Đất.
Ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất đối với khí hậu, thì vẫn có đến nửa số sông băng trên thế giới có thể biến mất vào năm 2100.
Khi các dòng sông băng tan chảy thì chúng trở nên dễ tiếp cận hơn nhưng cũng nguy hiểm hơn. Các tảng băng tan chảy sẽ dễ dịch chuyển hơn, khiến sông băng trở nên ngày càng không ổn định, nhiều đá và trầm tích rơi xuống từ băng tan và các vết nứt lan rộng nhanh hơn.
Cách đây không lâu, một du khách Mỹ đã thiệt mạng khi một hang động băng sụp đổ tại sông băng Breiðamerkurjökull ở Iceland. Sự việc này đã gây chấn động Iceland, quốc gia phụ thuộc nhiều vào du lịch.
Các công ty sau đó đã dừng các tour khám phá hang động băng mùa Hè và chính quyền đang xem xét các quy định mới về an toàn.
Vào tháng 7/2022, khoảng 64.000 tấn nước, đá và băng đã vỡ ra khỏi sông băng Marmolada ở miền Bắc Italy. Đợt lở băng kéo theo sau đó đã khiến 11 người thiệt mạng khi đang đi bộ đường dài trên một con đường nổi tiếng.
Một mùa Xuân và mùa Hè nóng bất thường đã khiến sông băng Marmolada tan chảy.
Ông Matthias Huss, một nhà nghiên cứu về sông băng ở đại học ETH của Thụy Sĩ, cho biết chưa từng xảy ra vụ việc nào như thế ở sông băng Marmolada trước đó, nhưng tình hình đang thay đổi nhanh chóng, và “những dòng sông băng luôn được xem là ổn định đột nhiên trở nên nguy hiểm."
Đối với những hướng dẫn viên du lịch sông băng, việc thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của các cảnh quan là một thử thách.
Ông Huss cho biết chỉ vài chục năm trước, trượt tuyết mùa Hè trên sông băng là hình thức du lịch rất phổ biến, nhưng hiện này, hầu hết tất cả các điểm trượt tuyết trên sông băng đều đóng cửa vào mùa Hè.
Tuy nhiên, khi các dòng sông băng ngày càng thu hẹp, thì lượng du khách lại tăng lên. Ông Zach Sheldon, chủ sở hữu công ty du lịch Alaska Guide Company, cho biết nhu cầu đối với các tour du lịch sông băng tại công ty ông đã tăng khoảng 20-30% mỗi năm.
Cũng như các vấn đề an toàn mà sông băng gây ra cho khách du lịch, thì du khách cũng là một mối đe dọa lớn đối với chính các dòng sông băng.
Những chiếc máy bay được nhiều người sử dụng để đến các dòng sông băng là một nguồn ô nhiễm lớn khiến Trái Đất nóng lên.
Theo một nghiên cứu, mỗi tấn carbon gây ô nhiễm sẽ làm tan chảy khoảng 30 foot vuông băng ở Bắc Cực (tương đương với 0,093 mét vuông), nghĩa là một chuyến bay khứ hồi giữa New York và Anchorage ở Alaska sẽ khiến khoảng 70 foot vuông băng ở Bắc Cực biến mất.
Khi những dòng sông băng biến đổi, du lịch sông băng cũng sẽ thay đổi. Ông Sheldon dự đoán rằng các tour du lịch sông băng sẽ chỉ tồn tại trong khoảng 6-10 năm nữa./.
Kịch bản nghiệt ngã khi “sông băng ngày tận thế” tan chảy
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra sông băng Thwaites đang tan chảy theo những cách không ngờ tới, nước biển ấm có thể chảy qua các vết nứt sâu và tạo ra những bậc thang trong băng.