Theo tờ New York Times, trong cuộc gặp với các Thống đốc và các nhà hoạch định chính sách nông nghiệp tại Nhà Trắng hôm 12/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đang chỉ đạo các cố vấn xem xét việc tái gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), nay đã được đổi tên thành Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Trong một tuyên bố ngày 12/4, Phó Thư ký báo chí Nhà Trắng Lindsay Walters cho biết chỉ thị mới của ông D.Trump nhất quán với các tuyên bố của ông trước đó.
Bà Walters nói: "Năm ngoái, Tổng thống đã giữ lời hứa rút khỏi TPP... bởi vì thỏa thuận này không công bằng với các công nhân và nông dân Mỹ. Tuy nhiên, ông vẫn kiên định rằng luôn để ngỏ với một thỏa thuận tốt hơn. Trong bối cảnh đó, ông đã yêu cầu Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và cố vấn kinh tế hàng đầu Larry Kudlow “xem xét có thể thương lượng một thỏa thuận tốt hơn hay không'."
Việc Mỹ tái tham gia TPP sẽ tạo những thay đổi lớn cho nhiều doanh nghiệp nước này trong tương lai, đồng thời giành được sự ủng hộ của các nghị sỹ Cộng hòa có quan điểm ủng hộ hiệp định này.
Tái gia nhập TPP có thể là nhiệm vụ phức tạp. 11 nước còn lại đã mất nhiều tháng để đàm phán mà không có sự góp mặt của Mỹ, và cuối cùng đã đạt được đồng thuận thông qua Hiệp định CPTPP.
Chính phủ Nhật Bản ngày 13/4 đã chào đón thông tin Tổng thống Donald Trump xem xét tái gia nhập TPP với tâm lý lạc quan những vẫn tỏ ra thận trọng.
[Tổng thống Mỹ Donald Trump xem xét khả năng tái gia nhập TPP]
Phát biểu với báo giới sau cuộc họp nội các, Bộ trưởng phụ trách TPP của Nhật Bản, ông Toshimitsu Motegi cho biết, Nhật Bản muốn biết chắc chắn quan điểm của ông D.Trump đối với chính sách thương mại thông qua cuộc gặp thượng đỉnh giữa nhà lãnh đạo Mỹ và Thủ tướng Shinzo Abe tại Florida trong tuần tới.
Quyết định xem xét tái gia nhập TPP của ông D.Trump được đưa ra khi Nhà Trắng đang cố gắng tìm cách bảo hộ lĩnh vực nông nghiệp vốn có nguy cơ bị thiệt hại do cách tiếp cận thương mại của vị Tổng thống này.
Rủi ro từ những căng thẳng leo thang với Trung Quốc đang làm nông dân và các chủ trang trại Mỹ lo lắng, khi để đáp lại các mức thuế cao mà Tổng thống D.Trump đe dọa đánh vào các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Bắc Kinh cũng đe dọa đánh thuế nhiều mặt hàng nông sản của Mỹ như thịt lợn, đậu tương, lúa miến, ngô và thịt bò.
Hành động đáp trả này của Trung Quốc nhằm vào những khu vực vốn đã góp phần mang lại chiến thắng cho ông D.Trump trong chiến dịch tranh cử Tổng thống.
Chiến tranh thương mại nếu nổ ra sẽ làm ảnh hưởng lớn đến kinh tế các địa phương, đặc biệt là những người chăn nuôi lợn, những nhà sản xuất đậu tương và ngô, khi có tới 2/3 lượng đậu tương xuất khẩu của Mỹ là sang thị trường Trung Quốc.
Các Thống đốc bang, hạ nghị sỹ, thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa đến từ các bang Iowa, Nebraska, North Dakota, Kansas, Texas và các bang có thế mạnh về nông nghiệp khác ngày 12/4 đã gặp Tổng thống Donald Trump để bày tỏ quan ngại trước tình hình nói trên.
Chính quyền Tổng thống D.Trump cho biết đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp Mỹ lên chương trình đối phó với các tác động xấu đối với người nông dân. Các chuyên gia tư vấn thương mại cho rằng Bộ Nông nghiệp có thể sử dụng các chương trình hỗ trợ để giúp người nông dân đối phó với các ảnh hưởng xấu.
Tuy nhiên, một chương trình như vậy sẽ mất thời gian và tốn kém đồng thời làm gia tăng thâm hụt ngân sách. Người làm nông nghiệp Mỹ cho rằng cách tốt nhất là tránh cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.
Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế nhận định rằng cách tốt nhất để đối phó với Trung Quốc là mở rộng thị trường thông qua các hiệp định đa phương như TPP.
TPP từng bao gồm 12 nước tham gia đàm phán gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và Mỹ. Sau khi Mỹ rút khỏi TPP, 11 nước còn lại vẫn cố gắng tiếp tục thỏa thuận này và đổi tên thỏa thuận thành CPTPP, được chính thức ký kết tại Chile ngày 8/3 vừa qua./.