Hà Nội giờ đây có đầy đủ các phương tiện giao thông hiện đại nhất thế giới, vậy nhưng tiếng leng keng của xích lô mỗi khi dạo quanh 36 phố phường vẫn là âm thanh sống động và thân thương nhất của không chỉ người dân Hà thành mà ngay cả bất kỳ một du khách nào có dịp đặt chân đến Thủ đô ngàn năm tuổi này.
Để hiểu về sự gắn bó thăng trầm của xích lô với Thủ đô Hà Nội, chúng tôi đã tìm đến người được mệnh danh “vua xích lô Hà Thành” là ông Đỗ Anh Thư, chủ thương hiệu xích lô Sans - Souci và cũng là thương hiệu xích lô ra đời sớm nhất ở Hà Nội.
Giải thích cái tên San - Souci, ông Thư cho biết: “Đây là một từ tiếng Pháp, có nghĩa là không lo âu, vô tư đi. Đây cũng là điều tôi muốn gửi gắm khi thành lập hãng xích lô đầu tiên ở Hà Nội với mong muôn cả người lái và người ngồi trên những chiếc xích lô của tôi đều sống lạc quan, yêu đời và an nhàn.” Hiện tại Sans - Souci là hãng xích lô lớn nhất tại Hà Nội với khoảng 160 chiếc đang hoạt động rất chuyên nghiệp.
Ngược thời gian, xích lô xuất hiện từ năm 1939, là phương tiện đi lại phổ biến của người dân Hà thành xưa. Trong những năm đầu thế kỷ 20, chỉ tầng lớp quý tộc, giàu sang mới đủ điều kiện sử dụng xích lô để di chuyển. Bắt đầu từ xe người kéo được các nhân viên người Pháp và quan chức bản địa làm trong chính quyền thuộc địa trước đây sử dụng để di chuyển, dần dần chiếc xe đạp được gắn phía sau để trở thành xe xích lô.
Cũng theo ông Thư, vào những năm 1990, khi khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam ngày một nhiều, xích lô từ phương tiện phổ biến của người dân Hà Nội cũng theo sự biến đổi của xã hội để trở thành một phương tiện giao thông chuyên phục vụ trong lĩnh vực du lịch. Với những lợi thế như giá rẻ, thuận tiện và đặc biệt là đem lại những trải nghiệm mới lạ đã giúp loại xe 3 bánh thô sơ này để lại nhiều ấn tượng trong lòng du khách nước ngoài mỗi khi đến thăm thủ đô Hà Nội.
Chuyên trang du lịch nổi tiếng thế giới, Lonely Planet cũng đã gợi ý du khách không nên bỏ qua trải nghiệm với xích lô khi đến Việt Nam. Theo trang này, xích lô hay xuất hiện gần các khách sạn lớn và người lái có thể giao tiếp tiếng Anh ở trình độ cơ bản. Hãng lữ hành Kouni lâu năm ở Thụy Sĩ, có chi nhánh tại nhiều quốc gia trên thế giới cũng nhận xét tour xích lô vòng quanh Hà Nội là một kỷ niệm có một không hai, đầy thú vị cho du khách.
Có lẽ cũng bởi thế, không ít các chủ quán ăn Việt trên "đất người" đều lấy chiếc xích lô làm biểu tượng cho nhà hàng của mình. 'Cyclo Vietnamese Restaurant' (nhà hàng Xích Lô Việt Nam) xuất hiện ở Paris, London, Munich, Rome, Tokyo... và sẽ tiếp tục đi vào lòng bạn bè quốc tế với hình ảnh chiếc xe thô sơ và độc đáo này./.