Xe tự hành Curiosity.(Nguồn: Reuters)Tàu thăm dò Curiosity của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) gần đây đã phát hiện ra những kết cấu đá gợn sóng, dấu hiệu cho thấy các hồ nước từng xuất hiện trên Sao Hỏa, tại thời điểm hành tinh này đang dần trở nên khô cằn.
Các lớp đá có chứa sunfat kể trên đã hình thành trong một bối cảnh khô cằn hơn so với những vùng từng được khám phá trước đó. Thành phần sunfat của khu vực này được cho là sót lại khi nước lỏng dần khô kiệt trên hành tinh Đỏ.
Khi tàu Curiosity đến hồ nước kể trên vào mùa Thu năm ngoái, nhóm nghiên cứu đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra những bằng chứng rõ ràng nhất về các gợn nước, dường như đã hình thành từ các hồ nước cổ xưa.
"Đây là bằng chứng tốt nhất về nước và những con sóng mà chúng tôi đã phát hiện trong nhiệm vụ," Ashwin Vasavada, nhà khoa học của dự án Curiosity tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết trong một tuyên bố. "Chúng tôi đã leo qua cả nghìn mét trầm tích hồ và chưa bao giờ thấy bằng chứng nào như thế này. Cuối cùng, chúng tôi lại tìm thấy bằng chứng tốt nhất ở nơi từng được đánh giá là rất khô cằn."
NASA cho biết hàng tỷ năm trước, sóng trên bề mặt của một hồ nước nông đã khuấy động lớp trầm tích ở dưới đáy, tạo ra kết cấu đá gợn sóng kể trên.
Khi leo lên hơn một nửa cây số tại khu vực nằm ở phía trên chân núi Sharp, tàu thăm dò đã tìm thấy các kết cấu gợn sóng được bảo tồn trong một lớp đá mỏng màu sẫm (được đặt tên là Marker Band). Trông nó khá nổi bật so với phần còn lại của ngọn núi.
Lớp đá cứng đến mức tàu Curiosity không thể khoan để lấy mẫu từ nó sau nhiều lần thử. Các nhà khoa học sẽ tìm kiếm những lớp đá mềm hơn trong vài tuần tới. Có một manh mối khác nằm trong Marker Band là kết cấu đá bất thường này có khả năng được tạo ra bởi một số chu kỳ thời thiết hoặc khí hậu thông thường.
[Ảnh toàn cảnh góc rộng đánh dấu 9 năm robot Curiosity lên sao Hỏa]
Ngoài ra, NASA cũng cho biết các nhà khoa học có thể đã tìm thấy thêm một manh mối khác về nguồn gốc của nước trên Sao Hỏa tại một thung lũng được đặt tên là Gediz Vallis.
Họ nghi ngờ rằng đã có vụ lở đất ướt ở đó, dẫn tới sự xuất hiện của nhiều mảnh vụn đất bụi và một con kênh, với điểm xuất phát là núi Sharp và chạy xuyên qua thung lũng. Đội điều khiển Curiosity hy vọng sẽ có thêm một cơ hội khác để họ nghiên cứu hệ thống vụn bụi ở Gediz Vallis Ridge.
Trước đây, Curiosity đã tìm thấy bằng chứng các hồ nước từng tồn tại ở nhiều khu vực trên Sao Hỏa là muối khoáng còn lại sau khi các hồ này bị khô cạn.
NASA cho biết Núi Sharp, với các địa tầng già nhất ở đáy và các địa tầng trẻ nhất ở đỉnh, cung cấp cho các nhà khoa học một "trình tự thời gian trên Sao Hỏa" để nghiên cứu cách thức Sao Hỏa biến đổi từ một hành tinh giống Trái Đất hơn trong quá khứ cổ đại, với khí hậu ấm hơn và nhiều nước, thành một hoang mạc lạnh giá như ngày nay.
Một tàu thăm dò khác của NASA là Perseverance đã đáp xuống Sao Hỏa vào tháng 2/2021 để tìm dấu vết của vi khuẩn trong quá khứ.
Tàu này sẽ thu thập 30 mẫu đất và đá đem về Trái Đất vào khoảng thập niên 2030 để phân tích trong phòng thí nghiệm./.
