Cách Hà Nội hơn 100km, Thành Nam không chỉ nức tiếng là vùng đất hiếu học mà còn được mệnh danh như xứ sở của các Nhà thờ. Hơn 700 nhà thờ công giáo ở thành Nam, mỗi công trình đều mang một câu chuyện lịch sử và phong cách kiến trúc độc đáo giao thoa giữa hai nền văn hóa Á-Âu.
Đặc biệt, nhằm phát huy hơn nữa lợi thế của ngành công nghiệp không khói, những năm qua, tỉnh Nam Định đã triển khai nhiều sản phẩm du lịch mang tính bền vững từ chính những giá trị văn hóa truyền thống bản địa, trong đó du lịch tâm linh, khám phá di sản Thành Nam và nhất là trải nghiệm du lịch cộng đồng được du khách cả trong nước và quốc tế đánh giá cao.
Phát triển bền vững từ “kho” giá trị truyền thống
Ông Đỗ Đức Chung, admin trang mạng Nam Định Đất và Người, đồng thời là hướng dẫn viên kỳ cựu các tour du lịch trên địa bàn tỉnh cho hay, địa phương này có rất nhiều giá trị văn hóa truyền thống, di sản để du khách khám phá và trải nghiệm.
“Đến với Nam Định, du khách có thể bắt đầu bằng một cung đường hành trình di sản từ đền Trần rồi đến Phủ Dầy, một trong những cái nôi nổi bật của cả nước về tín ngưỡng thờ Mẫu. Rồi cũng trên hành trình ấy, tới Vụ Bản để khám phá rất nhiều giá trị di sản. Nếu xuôi về khu vực phía Nam có thể về tới chùa Cổ Lễ, Chùa Keo làng Hành Thiện hoặc tới những khu vực được mệnh danh là thánh đường của thành Nam với những kiến trúc vô cùng độc đáo cho du khách tham quan và check-in,” ông Chung chỉ dẫn.
Đáng chú ý, nhà thờ Công giáo của Nam Định rất đa dạng về quy mô, độc đáo về kiểu dáng kiến trúc, tập trung nhiều ở các huyện phía Nam như: Giao Thủy, Xuân Trường, Hải Hậu, Nghĩa Hưng.
Về di tích lịch sử, văn hóa, địa phương có trên 100 làng nghề với nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng như: đúc đồng Tống Xá, sơn mài Cát Đằng, chạm khắc gỗ La Xuyên, ươm tơ Cổ Chất, dệt Cự Trữ (Trực Ninh), cây cảnh Vị Khê (Nam Trực), kèn đồng Xuân Tiến (Xuân Trường), đồ gỗ Hải Minh (Hải Hậu)…
Nam Định sở hữu 2 di tích quốc gia đặc biệt, 87 di tích quốc gia và 319 di tích cấp tỉnh; 11 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt, năm 2016, Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Là đơn vị tiên phong xây dựng các hành trình tour về với Thành Nam, miền đất cổ mang đậm dấu ấn của nền văn minh lúa nước sông Hồng, Giám đốc Điều hành Ecohost Hải Hậu, bà Bùi Thị Nhàn đánh giá: “Nam Định là vùng đất giàu văn hóa, nơi giao thoa giữa nền văn hóa phương Đông và phương Tây qua tôn giáo; có những công trình đền đài, nhà thờ tráng lệ, những làng nghề truyền thống hàng trăm năm tuổi và nổi tiếng khắp nơi về đạo học. Chúng tôi kiên trì việc phát triển du lịch ở Nam Định với mong muốn bảo tồn và khai thác tốt hơn các giá trị văn hóa, lịch sử.”
Với mục tiêu này, ngay từ ngày đầu bà Nhàn cùng các cộng sự đã quyết tâm theo đuổi những tiêu chuẩn về du lịch bền vững của Asia và đặc biệt được sự hỗ trợ của tổ chức du lịch bền vững Thụy Sĩ. Theo đó, hướng dẫn du khách không dùng chai nước nhựa, không sử dụng đồ dùng một lần trong nhà vệ sinh, khuyến khích khách tự mang các đồ dùng cá nhân để giảm thiểu rác thải ra môi trường…
“Chúng tôi sử dụng một số phương thức tái chế những rác thải cơ sở. Ví dụ như tại quầy bar, các vỏ cam, vỏ quýt, vỏ hoa quả sẽ được cho lên men trở thành nước rửa bát; phân hủy các loại rác thải hữu cơ thành nước phân bón cho cây,” bà Nhàn chia sẻ.
Bên cạnh mục tiêu phát triển du lịch Xanh, bà Nhàn cùng cộng sự còn nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng chất lượng cao ra nhiều huyện khác, bằng cách hỗ trợ cộng đồng địa phương tái cấu trúc nhà truyền thống nhưng vẫn gìn giữ được sắc màu bản địa; giúp khơi thông đầu ra cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và nông sản nhằm mang đến lợi nhuận cho địa phương.
Qua đó, vừa tạo việc làm cho cộng đồng bản địa vừa cung cấp dịch vụ homestay sinh thái khu vực Đồng bằng sông Hồng cho du khách trong và ngoài nước, góp phần mang đến những trải nghiệm chân thực về nền văn hóa, tập quán, tín ngưỡng, tạo dấu ấn khó phai trong lòng du khách.
Du khách quốc tế nói gì về trải nghiệm ở Nam Định?
Lưu trú ở Nam Định không có nhiều lựa chọn, đặc biệt lại là những khu nghỉ dưỡng hướng tới giá trị bền vững và giàu văn hóa bản địa như Ecohost Hải Hậu. Mô hình homestay cao cấp này đang được các cấp có thẩm quyền xem xét là sản phẩm OCOP 5 sao và hiện thu hút đông đảo du khách nước ngoài khi tới Thành Nam. Lãnh đạo ngành địa phương xác định đây là hình mẫu để nhân rộng ra các huyện.
Đặc biệt, rất nhiều du khách đến từ các nước châu Âu, Pháp, Đan Mạch, Italy, Tây Ban Nha… đã chọn dừng chân ở đây để cùng trải nghiệm văn hóa truyền thống với một số tour đặc trưng của Nam Định như: “Dấu ấn Thành Nam”, “Ngỡ ngàng Nam Định”, “Lạc bước giữa trời Âu”, “Đường về xứ Đạo”, “Cung đường di sản Thành Nam”, “Nam Định food tour”...
Tìm về cái nôi của nghệ thuật múa rối nước cổ nhất miền Bắc
Phường rối làng Rạch (Nam Định) có khoảng 1.000 con trò từ xưa truyền lại. Các nghệ nhân thường diễn những tích trò cổ đã ăn sâu vào đời sống cộng đồng hàng trăm năm nay.
Trên hành trình 13 ngày khám phá Việt Nam, nhà báo Saiseau Camille đến từ Pháp đã chọn Ninh Bình-Nam Định cho điểm đến phía Bắc. Anh cho biết có bố từng sinh ra ở Việt Nam trong những năm chiến tranh và ông đã kể với anh rất nhiều về đất nước hình chữ S. Mặc dù trước khi khởi hành đến Việt Nam cũng đã tìm hiểu thêm nhiều thông tin trên mạng, xem phim về Việt Nam, nhưng khi đến tận nơi Saiseau Camille vẫn bất ngờ với cảnh sắc, thiên nhiên vô cùng đẹp nơi đây.
“Tôi hy vọng các bạn sẽ bảo vệ, gìn giữ thiên nhiên, để phát triển hơn nữa du lịch,” Saiseau Camille nói và thông tin thêm: “Đến Nam Định, tôi ở Ecohost, một ngôi nhà nhỏ kiểu truyền thống đặc trưng Bắc bộ và rất tiêu biểu của người Việt. Căn nhà hoàn toàn phù hợp với nhu cầu của tôi vì tôi không thích đi du lịch sẽ ở trong những khách sạn hoành tráng. Về ẩm thực thì tôi thích tất cả món ăn của các bạn, từ nem rán đến thịt nướng... Tất cả đều hợp với thói quen ăn uống của chúng tôi.”
Nữ du khách Vandamme Christine (Pháp) tâm sự: “Đến Việt Nam, tôi chỉ thích tìm những địa điểm như thế này để nghỉ dưỡng. Tôi không thích nghỉ ở những khách sạn lớn phổ thông. Tôi muốn một nơi có nhiều không gian xanh như homestay này. Tôi muốn đến những nơi thiên nhiên còn hoang sơ, hùng vỹ chưa bị xây dựng nhiều để hòa mình vào với thiên nhiên, văn hóa, tập quán địa phương, đời sống thực sự của người bản địa chứ không phải những nơi bị du lịch hóa.”
“Tôi ấn tượng bởi nụ cười và sự thân thiện, cởi mở của mọi người. Đến giờ, tôi chưa có gì phàn nàn cả. Tôi yêu quý nơi này, từ ẩm thực, phong cảnh đến con người đều khiến tôi rất hào hứng,” bà Christine Vandamme chia sẻ và cho biết nhất định sẽ trở lại Việt Nam./.