Thủ tướng Anh Theresa May và phu quân trong lễ đón Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng phu nhân tới thăm Anh (Nguồn: Sky News)"Sóng gió" lại tạt qua chính trường Anh mau lẹ và bất ngờ, khiến Thủ tướng Anh Theresa May phải cải tổ nội các sau khi các quan chức cấp cao từ chức do mâu thuẫn về kế hoạch Brexit được tuyên bố hôm 6/7.
Mặc dù có thể tạm thời vượt qua cơn khủng hoảng này, nhưng hiện bà phải đối mặt với một trọng trách nặng nề hơn là làm thế nào để tập hợp và thống nhất các nền tảng chính trị vốn đang bị lung lay và chia rẽ.
Cuộc họp với các thành viên họp nội mới mà bà May cho là “hữu ích” diễn ra sau khi Ngoại trưởng Boris Johnson và Bộ trưởng phụ trách vấn đề Brexit của Anh David Davis từ chức do bất đồng với các kế hoạch Brexit của Thủ tướng May.
[Vấn đề Brexit: Thủ tướng Anh bước đầu vượt qua khó khăn nội bộ]
Trong vòng 2 giờ sau cuộc họp này, 2 quan chức cấp cao khác của Đảng Bảo thủ là Ben Bradley và Maria Caulfield cũng từ chức, đồng thời cảnh báo rằng mối quan hệ gần gũi với châu Âu sau Brexit có thể vấp phải sự phản đối của công chúng.
Nữ Thủ tướng Anh đã phải đối mặt với cơn thịnh nộ của phe theo đường lối cứng rắn trong vấn đề Brexit trong nội bộ đảng của bà. Họ cho rằng kế hoạch của bà May đã đưa ra quá nhiều nhượng bộ cho EU.
Tuy nhiên, nữ thủ tướng này lại có được sự ủng hộ của những người theo đường lối trung dung.
Cho tới thời điểm này, vẫn chưa có yêu cầu tiến hành bỏ phiếu bất tín nhiệm nhằm thách thức vai trò lãnh đạo của bà. Giới chuyên gia cho rằng bà May dường như đã vượt qua được cơn sóng gió. “Tôi không cho rằng những thành viên trong đảng Bảo thủ sẽ gây áp lực buộc bà từ chức… Bà May sẽ vẫn tại nhiệm,” Polly Mackenzie, Giám đốc cơ quan nghiên cứu Demos, nhận định.
Chuyên gia này giải thích rằng những người muốn trở thành Thủ tướng Anh sẽ để bà May dẫn dắt quá trình Brexit cho đến tháng 3, để rồi sau đó họ sẽ có cách chiếm được vị trí này và tuyên bố “việc gì qua đã qua.”
Trên thực tế, các thành viên đảng Bảo thủ phản đối bà May có thể kích hoạt một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm nếu ít nhất 48 nghị sỹ ủng hộ điều này, song để thực sự và chính thức buộc bà May rời nhiệm sở thì cần 159 nghị sỹ bỏ phiếu chống lại bà - một con số mà những thành phần theo đường lối cứng rắn có thể không huy động đủ. Về phần mình, nữ thủ tướng tuyên bố sẽ nỗ lực ngăn chặn mong muốn lật đổ bà.
Ngày 6/7, Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố Nội các của bà đã đạt được sự nhất trí về thỏa thuận tạo cơ sở cho tương lai quan hệ giữa Anh với EU sau khi Xứ sở Sương mù ra đi.
Nội dung sơ bộ của thỏa thuận này cho thấy Anh sẽ tiếp tục phụ thuộc vào các quy định và luật lệ của EU trong thời gian không xác định.
Ngoài ra, thỏa thuận sẽ cho phép Anh thành lập một “khu vực thương mại hàng hóa tự do” với EU,theo đó cho phép tiến hành trao đổi thương mại không rào cản và tránh việc phải áp đặt một biên giới “cứng” tại Bắc Ireland.
Cả Anh và EU đều hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận về các điều khoản khi Anh rời khối cũng như sẽ nhất trí về một kế hoạch về mối quan hệ thương mại trong tương lai trong khuôn khổ cuộc họp thượng đỉnh EU vào tháng 10 tới, trước thời điểm Brexit vào ngày 29/3/2019.
Mặc dù đã tham gia ký kế hoạch Brexit cùng cả nội các trong cuộc họp ở dinh thự nông thôn của Thủ tướng Anh, The Chequers, hôm 6/7, nhưng trong đơn từ chức của mình, cựu Ngoại trưởng Anh Johnson đã khẳng định "giấc mơ Brexit đang chết" và kế hoạch Brexit của chính phủ hiện tại sẽ biến Anh thành "thuộc địa" của EU.
Theo The Guardian, để vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay, bà May phải nỗ lực thống nhất 3 nền tảng chính trị trong nội các của mình đối với Brexit: gồm những người ủng hộ Brexit “mềm,” những thành viên nội các mới trung thành với bà và những người có tâm lý hoài nghi dù đã quyết định ủng hộ kế hoạch Brexit.
Trong bối cảnh có những đồn đoán về vị trí của thủ tướng sẽ lung lay sau những thay đổi nội các, hãng tin CNBC dẫn nhận định của giới chuyên gia nói rằng các nhà đầu tư cần chuẩn bị cho một nguy cơ nước Anh không đạt được thỏa thuận Brexit với EU.
“Thị trường đã tin vào khả năng không có Brexit và các nhà đầu tư cần nhìn nhận khả năng này một cách nghiêm túc hơn,” Richard Mylles, nhà phân tích chính trị tại cơ quan nghiên cứu Absolute Strategy (của châu Âu) chia sẻ với CNBC.
Ông Mylles giải thích về sự xuất hiện tình huống trong đó không có một đa số rõ rệt nào ở Quốc hội Anh nhất trí với bất kỳ hình thức Brexit nào.
Đã có những vòng thảo luận không “ăn khớp” nhau giữa Anh và EU. Trong khi đó, EU lại rất “rắn” về những điều kiện của mình, còn Anh có thể đang ở thế sắp “cùng đường” khi đưa ra những nhượng bộ mà nước này có thể thực hiện được. Vì vậy, một thỏa thuận Brexit khả thi vẫn còn ở đâu đâu, chuyên gia này phân tích.
Tuy nhiên, CNBC dẫn lời chuyên gia tin tưởng Thủ tướng Anh sẽ thoát khỏi “ngõ cụt” này và đạt được thỏa thuận với EU. Karen Ward, trưởng nhóm nghiên cứu chiến lược thị trường tại ngân hàng đầu tư đa quốc gia J.P. Morgan giải thích rằng nếu không đạt được một thỏa thuận Brexit thì các dịch vụ tài chính sẽ tan vỡ.
Khi ấy, chi phí vốn đối với các doanh nghiệp châu Âu sẽ tăng cao, kèm theo đó là nguy cơ phá hủy quá trình phục hồi rất quan trọng đối với khu vực đồng tiền chung châu Âu.
Vì vậy, sẽ có một thỏa thuận giữa Anh với EU trước cuối năm 2018, trong đó, Anh và EU sẽ có mối quan hệ gần giống với mối quan hệ hiện nay./.
