Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu kết luận buổi làm việc. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì buổi làm việc với Ban lãnh đạo ba trường Đại học có quy mô lớn nhất cả nước gồm Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Đà Nẵng.
Vấn đề trọng tâm tại buổi làm việc là công tác hoàn thiện xây dựng cơ sở hạ tầng theo các dự án đã được duyệt của ba trường Đại học này, bao gồm Làng Đại học với Đại học Đà Nẵng, hai Khu đô thị đại học của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Quốc gia Hà Nội.
Khó khăn và cũng là vấn đề phức tạp nhất hiện nay để đẩy nhanh tiến độ các dự án đại học này, chính là khâu giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho các Đại học và việc thu xếp nguồn vốn cho các dự án. Ngoài ra, buổi làm việc của Thường trực Chính phủ cũng còn xem xét, giải quyết một số cơ chế, chính sách cho các trường, nhất là việc tự chủ đại học.
Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ Nhà nước luôn quan tâm và tạo điều kiện cho việc phát triển hệ thống các trường Đại học trong cả nước, nhưng trước mắt Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Đà Nẵng phải được ưu tiên củng cố bởi đây là Đại học vùng và Đại học Quốc gia của đất nước. Do đó, Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan Trung ương và các địa phương, các Đại học cần dồn nguồn lực để tập trung phát triển ba Đại học này trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực, trước hết là cho ba vùng kinh tế trọng điểm của đất nước nhằm đáp ứng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Thủ tướng đưa ra định hướng cần xây dựng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học vùng Đà Nẵng trở thành đô thị Đại học có quy hoạch xứng tầm để không những đủ khả năng đào tạo nguồn nhân lực tốt nhất, sử dụng nguồn nhân lực một cách tốt nhất; đồng thời có hệ thống hạ tầng đảm bảo cho yêu cầu phát triển.
“Các Đại học này phải là đại học đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng của đại học Việt Nam trong công cuộc đổi mới đại học hiện nay,” Thủ tướng nhấn mạnh.
Trên cơ sở định hướng này, Thủ tướng cho rằng hiện nay mới chỉ có Đại học Thành phố Hồ Chí Minh đã rõ hình hài một đô thị Đại học, còn các Đại học còn lại tiến độ xây dựng đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa đạt được kết quả như mong muốn.
Do đó, Thủ tướng cho rằng cả ba Đại học này phải đề cao tính tự chủ, đổi mới, sáng tạo, chủ động nguồn lực, trong đó có thể tính tới việc xã hội hóa các nguồn lực, kể cả hợp tác công-tư (PPP), thay vì chỉ trông chờ nguồn lực Nhà nước. Nhà nước sẽ hỗ trợ để xây dựng các dự án này song phải dựa trên sự chủ động quyết tâm của bản thân ba trường.
[Thủ tướng: Sớm chấm dứt quy hoạch treo 20 năm qua của Đại học Đà Nẵng]
Chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng các dự án liên quan, Thủ tướng lưu ý đến khâu tính toán một cách chặt chẽ các yếu tố số lượng người dân trong diện giải phóng mặt bằng, diện tích giải phóng mặt bằng. Thủ tướng yêu cầu năm địa phương liên quan đến các dự án của ba Đại học này phải trực tiếp hỗ trợ, nhất là tái định cư cho người dân; phải trích ngân sách Nhà nước để hỗ trợ trực tiếp cho công tác giải phóng mặt bằng. Trên tinh thần đó, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xem xét phương án đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư, cùng Bộ Tài chính và các địa phương đề xuất Thủ tướng Chính phủ quyết định để có mặt bằng sạch cho ba đại học này.
Thủ tướng cũng cho biết Nhà nước sẽ tiến hành vay vốn ODA để thực hiện các dự án của ba trung tâm đại học này, nhằm huy động 1 nguồn vốn đầu tư cơ sở vật chất thiết yếu cho dạy và học tương xứng với quy mô một trung tâm đại học. Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất nguồn và mức vay cụ thể theo yêu cầu của các trường. Thủ tướng yêu cầu bộ, ngành và các đại học trình phương án để Thủ tướng xem xét quyết định.
Đặc biệt, Thủ tướng cũng lưu ý đề án phát triển tái cấu trúc ba đại học thuộc 3 vùng cần thực hiện theo quy hoạch chung về phát triển ba đô thị đại học quốc tế tại ba miền Bắc-Trung-Nam, trong đó ba đại học là trung tâm. Chính phủ và các bộ, ngành phải có trách nhiệm “vun xới” để nâng cao năng lực của các trung tâm đại học này. Cùng với đó là quy tụ các đại học riêng rẽ vào các trung tâm đại học này để tận dụng tốt hạ tầng. Mục tiêu là đưa ba trường này trở thành các đại học có thứ hạng trên bản đồ đại học thế giới.
Nhấn mạnh giáo dục đại học chất lượng cao cần được coi như một cực tăng trưởng bền vững, Thủ tướng yêu cầu các địa phương cũng cần hỗ trợ các đại học này. Đây cũng là cơ sở, là nguồn lực để phát triển các khu công nghệ cao, điển hình như việc Quy hoạch Đại học Quốc gia tại Hòa Lạc, liền kề Khu Công nghệ cao Hòa Lạc.
Thủ tướng cũng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo làm việc cụ thể với các Đại học để thí điểm một số cơ chế đặc thù trên cơ sở xét duyệt rất chặt chẽ để tránh những tiêu cực có thể xảy ra./.
