Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)Chiều 1/8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp với một số bộ, ngành, địa phương về một số vấn đề thúc đẩy giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi.
Cùng dự có các Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Vương Đình Huệ.
Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kể từ khi nối lại quan hệ với cộng đồng tài trợ quốc tế vào năm 1993 đến tháng 6/2017, Việt Nam đã ký kết các khoản vay và viện trợ không hoàn lại có giá trị khoảng 82,61 tỷ USD (trong đó vốn vay 74,92 tỷ USD).
Tính đến hết tháng 6/2017, có 810 chương trình dự án đang triển khai với số vốn ODA và vốn vay ưu đãi còn lại chưa giải ngân khoảng 21,167 tỷ USD.
Số vốn này sẽ giải ngân theo tiến độ hiệp định từ nay đến hết năm 2026, tuy nhiên sẽ tập trung khối lượng lớn vào giai đoạn 2017-2020 là 17,485 tỷ USD. Để bảo đảm giải ngân số vốn còn lại đã ký kết, trong giai đoạn này trung bình mỗi năm cần giải ngân được 4,37 tỷ USD.
Năm 2017, tổng vốn ODA và vốn vay ưu đã có khả năng giải ngân khoảng 4,6 tỷ USD. Trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã giải ngân được 1,5 tỷ USD, bằng 32,6% số vốn dự kiến giải ngân cả năm.
Tại cuộc họp, các đại biểu đã phản ánh những bất cập trong điều hành, quản lý vốn ODA thời gian qua để tìm cách khắc phục, hoàn thành tốt kế hoạch sử dụng, giải ngân vốn đầu tư ODA một cách hiệu quả nhất.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh thời gian qua, vốn ODA đã có đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước, phần lớn đã sử dụng có hiệu quả.
Thủ tướng đưa ra yêu cầu chung là bảo đảm giải ngân hết số vốn ODA và vốn vay ưu đãi đã ký kết theo tiến độ, kể cả giai đoạn 2017-2020, đặc biệt là năm 2017.
Lo ngại trước việc 6 tháng đầu năm 2017 mới giải ngân được 1,5 tỷ USD, đạt 32,6%, Thủ tướng nhấn mạnh năm 2017, với những dự án chưa giải ngân được, chưa làm thủ tục thì phải tự cắt, tự điều chuyển trong khối Chính phủ và các địa phương, để làm sao giải ngân hết số vốn kế hoạch đã thông qua. Từng chủ dự án phải xem lại năng lực, trách nhiệm của mình, phải tự rút lui khi thấy khả năng của mình không thể triển khai được dự án hoặc tìm được nguồn khác mà không cần đến vốn vay ODA, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng cho rằng bên cạnh vướng mắc cố hữu như năng lực nhà thầu, giải phóng mặt bằng, chỉ đạo điều hành thì vấn đề thay đổi dự toán, một số dự án thiếu vốn ngoại là vấn đề cần quan tâm, nhất là thủ tục đầu tư xây dựng.
Để khắc phục những vướng mắc này, cập nhật định hướng thu hút vốn ODA và vốn vay ưu đãi phù hợp với tình hình mới, lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo thực hiện một số giải pháp như Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xem lại từng dự án, ưu tiên các dự án hoàn thành trong năm 2017. Ngành, đơn vị nào không làm được thì báo cáo để điều chỉnh.
Các bộ, ngành, địa phương, cần chỉ đạo sát sao hơn nữa các cơ quan thực hiện dự án ODA và vốn vay ưu đãi, nhất là những dự án kết thúc trong năm 2017-2018, bảo đảm không gia hạn thời gian thực hiện, hạn chế điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư do nguyên nhân chủ quan; phối hợp với nhà tài trợ xây dựng, rà soát lại kế hoạch vốn hàng năm phù hợp với nhu cầu giải ngân, báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tổng hợp.
Đề cập tới vấn đề sửa đổi cơ chế, chính sách, Thủ tướng nêu rõ đẩy mạnh phân cấp, giảm thủ tục phê duyệt; ủy quyền cho phép các bộ, ngành, địa phương chủ động chuyển kế hoạch vốn hoặc đề nghị điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án trong tổng kế hoạch vốn được giao phù hợp với tiến độ thực hiện dự án trên tinh thần đúng thẩm quyền và ưu tiên vốn cho các dự án kết thúc trong năm 2017 và các dự án có tiến độ giải ngân tốt.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các cơ quan rà soát, tổng hợp các vướng mắc của Luật Đầu tư công và các nghị định hướng dẫn, đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; nghiên cứu đề xuất bổ sung vào Luật Đầu tư công về quy trình riêng áp dụng đối với dự án ODA và vay ưu đãi nhằm tinh giản thủ tục, giảm bớt chi phí phát sinh do quy định gây ra.
Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu ban hành hướng dẫn quy trình giải phóng mặt bằng và tái định cư các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi, trong đó quy định bắt buộc khi thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án thì phải có kế hoạch giải phóng mặt bằng tổng thể và kế hoạch vốn đối ứng cho giải phóng mặt bằng.
Bộ Tài chính rà soát quy trình, thủ tục thanh toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin kết nối hệ thống dữ liệu giữa các đơn vị liên quan trong Bộ Tài chính để rút gọn, đơn giản quy trình, thủ tục và tạo thuận lợi cho việc kiểm soát chi và rút vốn.
Bộ Giao thông Vận tải phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan các dự án có tính chất kỹ thuật phức tạp, đặc thù như dự án đường sắt đô thị; công bố các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức có liên quan để đầu tư, xây dựng, vận hành và triển khai đường sắt đô thị tại Việt Nam; tổng hợp, thống kê suất đầu tư các dự án đường sắt đô thị trên thế giới, khu vực, quy mô, mặt bằng giá để làm cơ sở cho việc xây dựng các tuyến đường sắt đô thị tại Việt Nam trong thời gian tới.
Về định hướng thu hút ODA, vốn vay ưu đãi thời gian tới, Thủ tướng chỉ đạo sớm xây dựng kế hoạch năm 2018 kèm theo kế hoạch tài chính 3 năm, trong đó có kế hoạch ODA. Bên cạnh đó, đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn lực trong nhân dân./.
