Những năm gần đây, với sự nỗ lực của chính quyền địa phương trong việc nâng cao giá trị và thực hiện hiệu quả khâu kết nối, tiêu thụ, nhiều loại nông sản của tỉnh Sơn La đã có mặt ở thị trường nước ngoài thông qua xuất khẩu chính ngạch.
Ngoài các sản phẩm như nhãn, xoài, na Mai Sơn, năm 2019 tỉnh Sơn La đã có thêm một loại nông sản mới là quả mận được xuất khẩu theo đường chính ngạch sang thị trường Campuchia.
Những ngày này, các bản làng của xã Yên Sơn, huyện Yên Châu trở nên náo nhiệt hơn bởi mùa thu hoạch mận hậu đã chính thức bắt đầu. Trên các tuyến đường chính, những điểm thu mua mận tuy mới hình thành nhưng rất nhộn nhịp.
Khác với mọi năm, mận năm nay được đóng gói cẩn thận với mỗi hộp 10kg. Giá bán năm nay cũng cao hơn những năm trước.
Người dân rất phấn khởi khi nghe tin có một hợp tác xã ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La đến cam kết tiêu thụ số lượng lớn quả mận trên địa bàn xã.
Chị Hoàng Thị Du, bản Đán, xã Yên Sơn, huyện Yên Châu, cho biết gia đình chị có gần 2ha trồng mận, mỗi năm cho thu hoạch hơn 10 tấn quả.
[Lào Cai: Những miệt vườn vùng cao độc đáo 'hớp hồn' khách du lịch]
Những năm trước, cứ vào vụ thu hoạch mận chị rất lo lắng vì giá cả bấp bênh, không ổn định. Nhưng năm nay biết thông tin có doanh nghiệp đến tận nơi thu mua mận để xuất khẩu ra nước ngoài chị và bà con trong bản rất yên tâm. Bà con tin tưởng nếu có nơi tiêu thụ ổn định thì giá cả sẽ cao hơn và không còn lên xuống thất thường như những năm trước.
Để đáp ứng nhu cầu của việc thu mua mận xuất khẩu, những ngày này các hộ dân tại huyện Yên Châu đang tập trung tất cả nguồn nhân lực để hái mận, chuyển về điểm tập kết.
Những lô mận đầu tiên được doanh nghiệp thu mua để xuất khẩu đã tạo ra sự tin tưởng cho người dân. Bà Nguyễn Thị Luyến, xã Yên Sơn, huyện Yên Châu chia sẻ, năm 2019 là năm đầu tiên, mận của gia đình bà được thu mua để xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Với mức giá ổn định, cao hơn các thương lái trong nước thu mua nên ai cũng thấy phấn khởi.
Trong vụ thu hoạch mận 2019 tại Sơn La, đơn vị đứng ra bao tiêu sản phẩm cho người dân là Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Vân Hồ.
Theo đại diện hợp tác xã cho biết, sau một thời gian tìm hiểu thị trường, đơn vị đã ký hợp đồng với Công ty Cổ phần Tập đoàn Uniseed thu mua 5.000 tấn quả mận hậu tươi trên địa bàn tỉnh Sơn La với tổng giá trị lên tới 40 tỷ đồng.
Trong tháng 5, hợp tác xã cùng với đơn vị bao tiêu xuất khẩu hơn 100 tấn sang thị trường Campuchia theo đường chính ngạch. Số mận còn lại sẽ được đơn vị thu mua đưa vào nhà máy để chế biến nước ép và mận sấy dẻo.
Tính trung bình, mỗi kg mận hậu sẽ có giá từ 8-12 nghìn đồng tùy loại. Qua đó, giúp người nông dân có thu nhập ổn định, không lo rớt giá và thị trường bấp bênh.
Ông Đào Văn Lâm, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Vân Hồ, tỉnh Sơn La cho biết, trên cơ sở nắm bắt tình hình thực tế tại Sơn La đó là sản lượng mận hậu hàng năm rất lớn, quá trình chăm sóc của người dân rất vất vả nhưng khi đến mùa thu hoạch lại rớt giá, vì vậy, hợp tác xã đã có định hướng giúp cho bà con nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật từ khâu chăm sóc để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu.
Đồng thời, đơn vị cũng tiến hành ký kết với các doanh nghiệp lớn để thu mua, bao tiêu sản phẩm ổn định cho người dân.
Hiện nay tỉnh Sơn La có hơn 8.000ha mận, tổng sản lượng quả tươi trung bình mỗi năm gần 50 nghìn tấn.
Với những điều kiện thuận lợi trong quá trình chăm sóc, sản xuất, bên cạnh những mặt hàng nông sản như xoài, nhãn thì mận hậu cũng được biết đến là một loại cây ăn quả chủ lực.
Tuy nhiên, trong những năm trước, việc hình thành cầu nối tiêu thụ, bình ổn giá cho nông dân luôn là bài toán khó không chỉ của riêng ngành nông nghiệp.
Cứ mỗi khi bước vào vụ thu hoạch nông sản thì câu chuyện giá cả lên xuống bấp bênh, hay tình trạng tư thương buôn lái ép giá lại diễn ra.
Do không có nguồn gốc xuất xứ, giá cả thường xuyên thay đổi có lúc lên tới 15 đến 20 nghìn đồng/kg, nhưng có lúc xuống chỉ còn 1 đến 2 nghìn đồng/kg.
Chính vì vậy, trong năm 2019 khi những lô mận đầu tiên đã được xuất khẩu đi nước ngoài đã mở ra một tín hiệu tích cực cho người trồng mận ở Sơn La.
Phó Giám đốc phụ trách Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sơn La Nguyễn Thành Công, cho biết trong thời gian tới, ngành nông nghiệp Sơn La đang nỗ lực thực hiện các biện pháp để nâng cao sản lượng, chất lượng đồng thời xây dựng thương hiệu chính thức cho quả mận, giúp cho loại nông sản này có giá cả ổn định hơn.
Đồng thời, ngành liên kết chặt chẽ với các tập đoàn kinh tế để sản xuất mận theo quy trình VietGAP, GlobalGAP. Từ đó, tiến hành cấp mã số vùng trồng, tem truy xuất nguồn gốc để xuất khẩu đi thị trường các thị trường khó tính khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu./.