Ống khói của một nhà máy ở Mỹ. (Ảnh: Getty Images)Ít ngày sau khi ra phán quyết thuận cho chương trình cải cách y tế và chăm sóc sức khỏe của chính quyền Barack Obama, ngày 29/6, Tòa án Tối cao Mỹ đã bỏ phiếu bác bỏ quy định của Nhà Trắng yêu cầu các nhà máy điện phải giảm khối lượng chất thải độc hại. Thất bại của chính quyền được coi là một thắng lợi lớn của ngành năng lượng Mỹ.
Phóng viên TTXVN tại Washington đưa tin, với 5 phiếu thuận và 4 phiếu chống, Tòa án Tối cao Mỹ ngày 29/6 đã bác bỏ “Đạo luật Không khí sạch” (Clean Air Act) của Cơ quan Bảo vệ môi trường (EPA), bắt đầu có hiệu lực từ tháng 4/2015, theo đó quy định các nhà máy điện của Mỹ, nhất là các nhà máy điện sử dụng than đá và dầu lửa phải lắp đặt các thiết bị công nghệ hiện đại để đến năm 2030 phải cắt giảm 30% khí thải dioxide carbon (CO2) so với mức năm 2005.
Lý do bác bỏ đạo luật trên được Tòa án Tối cao đưa ra là vì EPA chưa có những tính toán kỹ lưỡng về cái giá mà các công ty năng lượng và người tiêu dùng phải trả cho các quy định này trước khi quyết định áp dụng.
Phát biểu với báo giới sau cuộc bỏ phiếu với tỷ lệ sít sao này, Thẩm phán Antonin Scalia cho biết sẽ là không thích hợp để EPA áp đặt các quy định gây tốn phí về kinh tế hàng tỷ USD để đổi lấy vài USD về sức khỏe và môi trường.
Thư ký báo chí của EPA Melissa Harrison ngay lập tức đã ra thông cáo báo chí cho biết EPA sẽ xem xét lại các quy định của mình để có những bước đi thích hợp tiếp theo.
Tuy nhiên, đại diện của EPA cũng bày tỏ thất vọng về việc Tòa án Tối cao không bênh vực Đạo luật Không khí sạch đã đưa ra cách đây hơn 3 năm và trên thực tế phần lớn các nhà máy điện của Mỹ đã có những đầu tư theo hướng tuân thủ các quy định của EPA.
Người phát ngôn của EPA cho biết trên thực tế cơ quan này đã có những tính toán và đưa ra mức chi phí mỗi năm khoảng 9,6 tỷ USD cho ngành năng lượng Mỹ khi áp dụng các quy định của EPA.
Người phát ngôn cho rằng cứ 1 USD chi cho việc giảm các chất thải độc hại theo các quy định của EPA thì sẽ mang lại cho công chúng Mỹ 9 USD các lợi ích về sức khỏe.
Có khoảng 600 nhà máy điện ở Mỹ, trong đó có khoảng 460 nhà máy điện sử dụng than đá, bị tác động bởi Đạo luật Không khí sạch EPA được đưa ra cách đây ba năm và bắt đầu có hiệu lực từ tháng 4/2015.
Mới đây EPA đã gia hạn thêm một năm các quy định này đối với khoảng 35% các nhà máy. Hệ thống các nhà máy điện của Mỹ, nhất là các nhà máy sử dụng dầu và than đá, được coi là một thủ phạm chính gây ra hiện tượng hiệu ứng nhà kính, làm biến đổi môi trường khí quyển.
Theo tính toán của EPA, các quy định mới đến năm 2030 sẽ mang lại từ 55 tỷ USD đến 93 tỷ USD cho nước Mỹ, nếu xét về lợi ích môi trường, sức khỏe và y tế, trong đó có việc ngăn chặn được cái chết đối với hàng nghìn người bị mắc bệnh hen suyễn do hàng ngày phải hít thở khí độc thải ra từ các nhà máy điện.
Đạo luật này được 63% người dân Mỹ được hỏi ý kiến ủng hộ. Tuy nhiên, quy định mới này của EPA đã bị các nhóm trong ngành công nghiệp năng lượng và 21 bang do đảng Cộng hòa nắm quyền lãnh đạo phát đơn kiện lên Tòa án Tối cao.
Nhiều tổ chức nghiệp đoàn trong ngành năng lượng như nghiệp đoàn công nhân điện International Brotherhood of Electrical Workers (IBEW) và nghiệp đoàn công nhân mỏ của Mỹ United Mine Workers of America (UMWA), từ năm ngoái đã phát động chiến dịch phản đối các quy định mới của EPA.
Chủ tịch nghiệp đoàn IBEW với hơn 700.000 công nhân, ông Edwin Hill, tháng 8/2014 từng viết bài chỉ trích, cho rằng các quy định mới của EPA sẽ có ảnh hưởng lớn đối với toàn bộ nền kinh tế Mỹ trong khi chỉ thu được hiệu quả rất nhỏ đối với lượng khí thải độc hại toàn cầu.
Ông Hill cảnh báo quy định của EPA có nguy cơ làm mất khoảng 52.000 việc làm trực tiếp tại các cơ sở sản xuất điện, khai khoáng và các tuyến tàu hỏa và khoảng 100.000 việc làm khác trong các ngành công nghiệp có liên quan. Ngoài ra, theo ông Hill, kế hoạch này cũng sẽ dẫn tới những thiệt hại và chi phí lớn khi các nhà máy điện chạy bằng than phải đóng cửa và phải xây dựng thêm các nhà máy điện mới.
Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa Lisa Murkowski, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Nguồn tài nguyên thiên nhiên của Thượng viện, ra tuyên bố hoan nghênh, cho rằng phán quyết của Tòa án Tối cao sẽ dẫn tới “một sự cân bằng” giữa các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường và lợi ích kinh tế.
Theo thống kê, các nhà máy điện sử dụng than hiện vẫn sản xuất ra 38% tổng nguồn điện năng của nước Mỹ trong khi các máy phát điện chạy bằng khí tự nhiên chiếm 30%, điện hạt nhân 19%, thủy điện 7% và 5% là từ các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió và Mặt Trời./.
