Ngày 6/5, một tòa án tại Madrid (Tây Ban Nha) ra phán quyết cho rằng cựu Thủ hiến vùng Catalonia Carles Puigdemont có thể tranh cử Nghị viện châu Âu (EP) vào cuối tháng này, trái ngược với quyết định được ủy ban bầu cử EP của Tây Ban Nha đưa ra trước đó.
Người phát ngôn tòa án cho biết ông Puigdemont cùng với hai cựu thành viên chính quyền vùng Catalonia là Toni Comin và Clara Ponsati, có thể tham gia tranh cử vào Nghị viện châu Âu dù cả ba nhân vật này đều là những cựu thành viên chính quyền vùng Catalonia đang bị truy nã tại Tây Ban Nha vì vai trò trong cuộc trưng cầu ý dân trái phép đòi độc lập của vùng này ngày 1/10/2017 và hiện đều phải tị nạn ở nước ngoài.
Phán quyết nêu rõ quyền tranh cử là một quyền cơ bản được nêu trong hiến pháp và việc rời bỏ quê hương đi tị nạn không phải là một yếu tố khiến quyền này bị gián đoạn.
Quyết định trên được đưa ra một ngày sau khi Tòa Tối cao Tây Ban Nha ra kết luận không có cơ sở pháp lý để cấm những nhân vật này tham gia tranh cử EP đồng thời yêu cầu một tòa án hành chính tại Madrid lập tức ra phán quyết.
[Tây Ban Nha xét xử 12 thủ lĩnh ly khai của vùng Catalonia]
Ông Puigdemont và cựu chính quyền vùng Catalonia đã tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về qui chế độc lập cho vùng lãnh thổ này hồi tháng 10/2017 bất chấp lệnh cấm từ tòa án. Sau đó, vùng Catalonia đơn phương tuyên bố tách ra độc lập với Tây Ban Nha.
Những động thái này đã đẩy Tây Ban Nha vào cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất trong vòng nhiều thập kỷ, buộc chính quyền trung ương Madrid phải can thiệp, lấy lại quyền kiểm soát trực tiếp, giải tán chính quyền vùng và kêu gọi bầu cử sớm.
Ông Puigdemont và một số quan chức phải rời khỏi Tây Ban Nha trong khi những người ở lại đang bị xét xử tại Madrid.
Hồi tháng 3 vừa qua, ông Puigdemont được đảng của ông này tại Catalonia bầu làm đại diện tham gia tranh cử EP.
Tuy nhiên, hai đảng trung hữu là đảng Nhân dân (PP) và đảng Ciudadanos tại Tây Ban Nha đã phản đối tư cách tranh cử của ông Puigdemont cũng như hai nhân vật còn lại, khiến ủy ban bầu cử loại tên 3 nhân vật này.
Sau đó, cả 3 người này kháng cáo lên tòa án và dẫn tới phán quyết kể trên. Tuy nhiên, nếu được bầu, những nhân vật này cũng không thể xuất hiện tại EP.
Theo luật của Tây Ban Nha, các nghị sỹ châu Âu sẽ phải thề tuân thủ hiến pháp Tây Ban Nha trước khi ủy ban bầu cử quốc gia công nhận họ là nghị sỹ châu Âu.
Việc tuyên thệ sẽ diễn ra trực tiếp tại Tây Ban Nha. Nhưng cả 3 người này đều đang bị truy nã với cáo buộc nổi loạn và sử dụng công quỹ sai mục đích trong cuộc trưng cầu ý dân hồi năm 2017 và sẽ bị bắt ngay lập tức nếu trở về nước./.
