Mikhail Khodorkovsky trong vòng vây của báo giới ở Berlin (Nguồn: AFP)Tòa án tối cao Nga ngày 25/12 đã yêu cầu xem xét lại hai phần buộc tội với nhà tài phiệt Mikhail Khodorkovsky sau khi nhân vật từng là người giàu nhất nước Nga bất ngờ được trả tự do và chuyển sang Đức.
Cựu chủ tịch hãng dầu lửa Yukos đã được Tổng thống Nga Vladimir Putin ân xá tuần trước, một động thái được coi là nỗ lực cải thiện hình ảnh nước Nga trước Olympic mùa Đông ở Sochi vào tháng 2 tới.
Lệnh ân xá của ông Putin, tám tháng trước khi Khodorkovsky mãn hạn án tù kéo dài 11 năm qua, đã nhận được những lời tán thưởng từ các cường quốc phương Tây.
Khodorkovsky nói với nhật báo Kommersant rằng ông hoan nghênh quyết định của chánh án tòa tối cao. Ông bị bắt giam từ năm 2003 và bị buộc tội lừa đảo và trốn thuế năm 2005, liên quan tới thời gian ông là chủ của tập đoàn dầu khí nay đã phá sản Yukos.
Ông và đồng bị cáo Platon Lebedev bị tuyên án lần nữa năm 2010 vì các tội biển thủ và rửa tiền và ra tòa không lâu trước khi thụ án xong lần đầu.
Tòa án nhân quyền châu Âu hồi tháng 7 ra một thông báo nói các cáo buộc năm 2005 với ông Khodorkovsky và đối tác của ông “có cơ sở vững chắc, nhưng quá trình tố tụng không công bằng và việc xét xử họ ở một tòa án xa xôi cách trở là điều không nên”.
Một người phát ngôn của tòa tối cao Nga nói rằng việc xem xét lại cả hai phần cáo buộc và kết tội năm 2005 và 2010 với các ông Khodorkovsky và Lebedev sẽ được tiến hành trong vòng hai tháng tới.
“Chính thức thì quá trình này sẽ mất hai tháng, nhưng tôi cho rằng mọi chuyện sẽ kéo dài hơn nhiều”, người phát ngôn của tòaPavel Odintsov nói với AFP.
Ông Khodorkovsky đã tới Berlin hôm thứ Sáu từ khu giam giữ ông gần biên giới Phần Lan sau hai năm trời thương thuyết giằng co giữa Kremlin và cựu bộ trưởng ngoại giao Đức Hans-Dietrich Genscher. Ông đã nộp đơn xin thị thực Schengen của Liên minh châu Âu có thời hạn ba tháng, đủ để ông sang Thụy Sĩ, nơi hai con trai sinh đôi của ông đang du học.
Những người ủng hộ ông Khodorkovsky ở Nga và nước ngoài trước giờ cho rằng nhà cựu tài phiệt bị bắt giam vì đã bỏ tiền cho phe đối lập ở Nga.
Nhưng nhiều nhà quan sát nhận định rằng Khodorkosvky bị bắt vì đã lũng đoạn nền kinh tế, sau khi trở thành người giàu nhất nước Nga nhờ mua lại các tài sản nhà nước một cách rẻ mạt dưới thời cố Tổng thống Boris Eltsin.
Nhà tài phiệt 50 tuổi nói ông sẽ chưa trở về Nga trừng nào án lệnh của tòa năm 2005 yêu cầu ông trả 550 triệu USD bồi thường thiệt hại chưa bị hủy bỏ.
Bà mẹ mắc bệnh ung thư của ông Khodorkovsky, Marina, nói bà đã trao đổi với con trai về khả năng ông quay về Nga khi gặp ông ở Berlin cuối tuần rồi. “Khả năng lớn nhất, nếu tòa tối cao ra một phán quyết tích cực, nó sẽ về lại quê hương”, bà Marina Khodorkovskaya nói với Interfax. “Nhưng đây có lẽ là một quyết định chính trị, không phải là tư pháp”.
Các nhà phân tích nói những diễn biến dồn dập liên quan tới ông Khodorkovsky cũng như việc nhà chức trách Nga trước đó thả hai thành viên nữ của nhóm nhạc Pussy Riot có thể là hành động để cải thiện hình ảnh nước Nga trước Olympic Sochi.
Trong cuộc họp báo đầu tiên khi tới Berlin, Khodorkovsky đã cam kết tránh xa chính trị ở Nga./.
