Tổng thống Iran Hassan Rouhani. (Nguồn: AFP/TTXVN) Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 27/8 kêu gọi các bên còn lại ký Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) nhanh chóng hành động để bảo vệ thỏa thuận lịch sử này.
Theo hãng tin IRNA, phát biểu trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Rouhani nêu rõ Iran đã hành động như tất cả những điều đã cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, và sau sự rút lui đơn phương của Mỹ, các bên còn lại cần tiến hành các chương trình nhanh và rõ ràng hơn.
Phát biểu trên của Tổng thống Rouhani được đưa ra trong bối cảnh Iran đã đệ đơn kiện Mỹ lên Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), kêu gọi các thẩm phán của tòa ra lệnh lập tức dỡ bỏ các trừng phạt đơn phương mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tái áp đặt đối với Tehran.
Chiều 27/8 (giờ Hà Nội), ICJ có trụ sở tại La Haye, Hà Lan, đã mở phiên tòa đầu tiên theo đơn kiện của Chính phủ Iran.
Liên quan đến vụ kiện này, cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định quyết tâm đối đầu với Iran trước tòa ICJ đồng thời chỉ trích đơn kiện của Iran là nhằm "can thiệp vào chủ quyền của Mỹ trong việc thực hiện các hành động hợp pháp, bao gồm tái áp đặt các biện pháp trừng phạt, điều cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia."
Các lệnh trừng phạt Iran đã được dỡ bỏ theo thỏa thuận hạt nhân lịch sử JCPOA ký giữa Tehran và nhóm P5+1 (gồm 5 thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức) hồi năm 2015. Tuy nhiên, hồi tháng 5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái áp dụng một loạt trừng phạt đơn phương nghiêm ngặt đối với Iran cách đây ba tuần.
Các động thái này của Washington đã khiến nền kinh tế Iran trì trệ và đẩy Tổng thống Iran vào thế chịu sức ép từ mọi phía. Lần đầu tiên, các nghị sỹ Iran yêu cầu Tổng thống Rouhani trả lời chất vấn trước Quốc hội vào ngày 28/8 về tình hình đất nước.
Kể từ khi Mỹ rút khỏi JCPOA, kéo theo tái áp đặt trừng phạt, đồng rial của Iran đã mất một nửa giá trị. Một loạt công ty quốc tế, trong đó có các tập đoàn Total, Peugeot và Renault của Pháp, cũng như tập đoàn Siemens và Daimler của Đức đã ngừng hoạt động tại Iran. Cả Air France và British Airways đều đã thông báo ngưng các chuyến bay đến Tehran từ tháng 9 tới./.
