Bộ Ngoại giao Trung Quốc mới đây đã hối thúc Chính phủ Canada ngay lập tức trả tự do cho Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn công nghệ Huawei Mạnh Vãn Châu.
Phát biểu tại họp báo thường kỳ ngày 6/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho rằng những khó khăn trong quan hệ giữa hai nước hiện nay không xuất phát từ phía Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh mối quan hệ giữa Ottawa và Bắc Kinh sẽ chỉ được cải thiện khi Canada thả tự do cho bà Mạnh Vãn Châu.
Bên cạnh đó, người phát ngôn này cũng nhấn mạnh việc Trung Quốc mở cửa lại thị trường đối với thịt bò và thịt lợn nhập khẩu từ Canada không phải là dấu hiệu cải thiện quan hệ hai nước mà chỉ do Canada đã khắc phục "lỗ hổng" về an toàn trong hệ thống xuất khẩu thịt của nước này.
Tháng 12/2018, Canada đã bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu theo đề nghị của Mỹ. Phía Mỹ buộc tội Huawei và bà Mạnh Vãn Châu âm mưu vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran bằng cách bí mật hợp tác kinh doanh với Tehran thông qua một công ty con. Tuy nhiên, Huawei phủ nhận các cáo buộc này. Sự việc đã đẩy mối quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc vào tình trạng khủng hoảng.
[Canada từ chối chia sẻ thông tin với FBI về thiết bị của CFO Huawei]
Ngay sau khi bà Mạnh bị Ottawa bắt giữ, Trung Quốc đã tiến hành giam giữ hai công dân Canada với cáo buộc làm gián điệp, đồng thời hạn chế khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc đối với một loạt nông sản Canada.
Hồi cuối tháng Sáu vừa qua, Trung Quốc đã đề nghị Chính phủ Canada dừng cấp phép xuất khẩu thịt sang Trung Quốc sau khi phát hiện giấy chứng nhận thú y bị làm giả. Không chỉ thịt bò và thịt lợn bị thị trường Trung Quốc “quay lưng," mà hạt cải dầu và đậu tương của Canada cũng bị giảm mạnh khối lượng xuất khẩu vào thị trường này.
Ngày 5/11, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo Trung Quốc sẽ nối lại nhập khẩu thịt bò và thịt lợn của Canada. Các chuyên gia về Trung Quốc, trong đó có cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc Guy Saint-Jacques, nhận định rằng quyết định của Bắc Kinh có thể là vì nước này đang phải đối mặt với nhu cầu cấp bách về thịt lợn do dịch tả lợn châu Phi đang hoành hành.
Năm 2018, Canada đã xuất sang Trung Quốc số sản phẩm thịt lợn trị giá hơn 500 triệu CAD (hơn 380 triệu USD). Trước khi có lệnh cấm, con số này dự kiến đạt 1 tỷ CAD (760 triệu USD) trong năm 2019./.
