Với giá bán tại vườn từ 50-70 nghìn đồng/kg quả tươi, vụ năm nay cây vải lai trứng đang mang lại nguồn thu lớn cho nhiều nhà vườn ở huyện Phù Cừ (Hưng Yên).
Từ 5 năm trở lại đây, loại vải chín sớm này đã mở ra triển vọng mới trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên vùng đất chiêm trũng.
Trên địa bàn huyện Phù Cừ hiện có gần 100ha vải lai trứng; trong đó có 20ha đang cho thu hoạch, tập trung chủ yếu ở các xã Phan Sào Nam và đang được nhân rộng tại các xã Tam Đa, Minh Tân, Đoàn Đào, thị trấn Trần Cao.
Vải lai trứng là cây trồng trên đất có độ phì khá, tầng đất canh tác dày, thời vụ thu hoạch sớm hơn vải thiều 3 tuần.
Đây là loại cây khó tính đòi hỏi chăm sóc kỳ công nhưng cho giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần vải bình thường.Cùng với thu hoạch sớm, ưu thế vượt trội của vải lai trứng là khi chín, vỏ mỏng có màu đỏ tươi, cùi dày, vị ngọt sắc và thơm mát, quả to như quả trứng gà, trọng lượng mỗi kg từ 20 đến 22 quả.
Do vậy vải lai trứng được bán tại vườn với mức trung bình 60 nghìn đồng/kg, cao gấp hơn 3 lần so với vải lai u, gấp 10 lần vải thiều chính vụ của các vùng Lục Ngạn (Bắc Giang), Thanh Hà (Hải Dương).
Vải lai trứng được trồng khởi điểm ở xã Phan Sào Nam, với cây vải gốc 150 tuổi của gia đình ông Nguyễn Văn Vì ở thôn Ba Đông. Do hợp thổ nhưỡng, nên cây vải này năm nào cũng cho quả to, mã đẹp, vị ngon ngọt đặc biệt khác hẳn các loại vải khác. Do vậy cây vải này đã được lưu giữ và nhân giống cho nhiều người dân trong vùng mở rộng diện tích.
Năm 2018, xã Phan Sào Nam thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Tiến nhằm bảo tồn và phát triển giống vải quý này.
Theo ông Mai Văn Quyết, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Tiến và nhiều hộ dân trồng vải ở xã Phan Sào Nam, dù năm nay sản lượng vải lai trứng có thấp hơn nhưng vẫn được mùa.
Vải u trứng khi thu hoạch để ngoài tự nhiên từ 3-4 ngày vẫn giữ nguyên màu sắc, hương vị. Do chất lượng tốt nên toàn bộ diện tích được khách hàng đặt mua tại vườn ngay từ đầu vụ. Một cây vải xòe tán chiếm diện tích 50m2, cho năng suất từ 3 tạ đến 4 tạ quả mỗi vụ, trị giá 20 triệu đồng. Theo đó, mỗi ha canh tác đạt trên 500 triệu đồng/năm.
Ông Nguyễn Hồng Chuyên, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Phù Cừ cho biết, huyện đang mở rộng thêm 750ha vải lai chín sớm; trong đó 250ha vải lai trứng; đưa tổng diện tích vải lai chín sớm của huyện lên gần 2.000ha.
Tuy là cây trồng khó tính, ra quả cách năm nhưng do áp dụng kỹ thuật tốt, thâm canh theo quy trình VietGAP, nên hàng năm vải lai trứng vẫn cho ra quả đều đặn, năng suất ổn định và giá cao.
Huyện Phù Cừ cũng tập trung xây dựng quy hoạch thủy lợi để phục vụ sản xuất; căn cứ tình hình thực tế của địa phương, xây dựng quy trình sản xuất thâm canh cây vải phù hợp, bảo đảm việc chuyển đổi mang lại hiệu quả cao.
Mặt khác chú trọng tuyên truyền, quảng bá, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa để cây vải chiếm lĩnh thị trường, phát triển bền vững./.