Ngày 18/11, tại Văn Miếu-Quốc Tử Giám, Hà Nội, Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước đã tổ chức lễ công bố và trao giấy chứng nhận cho 57 giáo sư và 514 phó giáo sư đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2013.
Tới dự có ông Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; giáo sư-tiến sỹ Phạm Vũ Luận, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Đinh Thế Huynh chúc mừng các tân giáo sư, phó giáo sư được công nhận năm 2013.
Từ năm 1980 tới nay, Việt Nam đã tiến hành nhiều đợt xét chức danh giáo sư, phó giáo sư với tiêu chí ngày càng cao và hoàn thiện hơn, theo hướng từng bước tiệm cận, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Đây là một sự cố gắng phấn đấu rất lớn của các nhà giáo, nhà khoa học trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn. Đồng thời, ông Đinh Thế Huynh cũng hoan nghênh, đánh giá cao sự cố gắng của Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước trong thời gian qua đã chỉ đạo thực hiện việc xét công nhận tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư nghiêm túc, đúng thủ tục.
Hiện nay, Việt Nam đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, phấn đấu để cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 với mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Để thực hiện mục tiêu đó, đội ngũ tri thức có vai trò quan trọng; trong đó, đội ngũ giáo sư, phó giáo sư là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp giáo dục, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, góp phần xây dựng và rèn luyện một thế hệ trẻ say mê học tập, đam mê sáng tạo, nghiên cứu khoa học để chiếm lĩnh làm chủ những tri thức, công nghệ mới.
Thế hệ trẻ Việt Nam sẽ là những người vừa có tài, đồng thời có lòng yêu nước nồng nàn, có lý tưởng cao đẹp, sục sôi hoài bão và quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu để có thể sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong ước.
Giáo sư-tiến sỹ khoa học Trần Văn Nhung, Tổng thư ký Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước, cho biết trong nhiệm kỳ 2009-2014, các tiêu chuẩn về chất lượng khoa học và đào tạo đối với các ứng viên giáo sư, phó giáo sư được nâng cao thêm một bước, theo yêu cầu của chính đất nước và để dần đạt đến chuẩn quốc tế.
Cụ thể là Hội đồng đánh giá cao các bài báo khoa học đích thực được đăng trên các tạp chí khoa học có uy tín quốc tế như SCI, SCIE, SSCI, ISI và quốc gia; tiếp cận gần hơn đến việc phân loại các chuyên ngành theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế; tăng yêu cầu về chất lượng đối với các sách chuyên khảo và giáo trình; đòi hỏi cao hơn về khả năng ngoại ngữ...
Từ năm 1976 đến nay, sau 37 năm, tổng số giáo sư và phó giáo sư đã được công nhận ở Việt Nam là 10.453; trong đó, có 1.569 giáo sư, 8.884 phó giáo sư, nhiều người đã mất và về hưu.
Năm nay, có 748 ứng viên và số ứng viên đạt danh hiệu giáo sư chiếm tỷ lệ 58,33% và chức danh phó giáo sư chiếm tỷ lệ 87,83%.
Việc xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2012 đã được thực hiện nghiêm túc, đúng thủ tục và quy trình trên cơ sở các văn bản pháp quy hiện hành.
Thành viên các cấp Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước, Hội đồng Chức danh Giáo sư ngành, liên ngành, Hội đồng Chức danh Giáo sư cơ sở đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, bảo đảm khách quan, công bằng, đúng tiêu chuẩn và có chất lượng.
Đặc biệt, năm nay, có một giáo sư được xét đặc cách là tiến sỹ Trần Đình Hòa (Đại học Thủy Lợi). Điều đó cho thấy Nhà nước và Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước không chỉ tôn vinh những nhà khoa học trẻ tài năng trong lĩnh vực khoa học cơ bản như giáo sư Phùng Hồ Hải (được xét đặc cách năm 2012) với nhiều công trình Toán học mà còn cả trong lĩnh vực khoa học ứng dụng vì quốc kế dân sinh như giáo sư Trần Đình Hòa (đồng tác giả của công trình khoa học Thủy lợi được Giải thưởng Hồ Chí Minh).
Năm nay, cũng có một điều đặc biệt là có một cặp vợ chồng được trao giấy chứng nhận phó giáo sư cùng lúc là tân phó giáo sư Nguyễn Anh Tuấn (ngành Y học) và tân phó giáo sư Ngô Kim Chi (ngành Hóa học).
Năm 2013, tỷ lệ giáo sư nữ là 3 người và có 116 phó giáo sư nữ, có 6 phó giáo sư người dân tộc Hoa, 3 phó giáo sư dân tộc Tày và 1 là dân tộc Thái.
Đáng mừng là tỷ lệ giảng viên mỗi năm đều tăng lên trong tổng số các tân giáo sư, phó giáo sư; còn số giảng viên thỉnh giảng giảm dần đi.
Trong số 571 giáo sư, phó giáo sư năm nay, có 453 giảng viên, nhiều hơn so với năm 2012 gần 4%.
Tuổi đời các giáo sư, phó giáo sư ngày càng trẻ, trong đó trẻ nhất trong số các phó giáo sư năm nay là tân phó giáo sư Lê Anh Vinh (ngành Toán học, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, 30 tuổi), tân giáo sư trẻ nhất là giáo sư Trần Đình Hòa (ngành Thủy lợi, Đại học Thủy lợi, 43 tuổi).
Cùng với Toán học, những ngành như Luyện kim, Văn học, Cơ học, Dược học trong 5 năm gần đây có ít tân giáo sư, phó giáo sư, ngược lại những ngành được bổ sung nhiều hơn là Y học, Kinh tế học, Khoa học Quân sự, Hóa học, Tâm lý học-Giáo dục học.
Thay mặt các giáo sư, phó giáo sư được công nhận năm 2013, tân giáo sư Trần Đình Hòa đã bày tỏ niềm vinh dự khi được công nhận chức danh cao nhất trong hệ thống giáo dục; đồng thời khẳng định quyết tâm sẽ tiếp tục cố gắng, nỗ lực không ngừng trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học để có nhiều đóng góp thiết thực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc./.
