Thủ lĩnh nhóm Phiến quân Houthi Abdel-Malek al-Houthi. (Nguồn: www.islamicinvitationturkey.com) Ngày 6/2, nhóm phiến quân Hồi giáo Houthi dòng Shiite, đang chiếm đóng thủ đô Sanaa của Yemen, đã giải tán Quốc hội và thông báo thành lập một "Hội đồng tổng thống" để tiếp quản quyền lực.
Động thái này bị Mỹ lên án, trong khi người dân Yemen cáo buộc đây là "đảo chính".
Trong một bản "tuyên bố hiến pháp” được công bố trên Đài truyền hình quốc gia do Houthi kiểm soát, nhóm này cho biết Hội đồng Tổng thống quốc gia gồm 5 thành viên sẽ thay thế Tổng thống điều hành đất nước trong giai đoạn chuyển tiếp sắp tới.
Hội đồng này sẽ thành lập một chính phủ chuyển tiếp trong hai năm. Trong tuyên bố trên, Houthi nói rằng Hội đồng Tổng thống là một "hội đồng cách mạng nhằm bảo vệ đất nước."
Bên cạnh đó, Houthi cũng thành lập một Hội đồng chuyển tiếp gồm 551 thành viên để thay thế cơ quan lập pháp vừa bị giải tán.
Các nguồn tin Chính phủ Yemen cho biết tuyên bố của phiến quân Houthi là hành động đơn phương, không có sự đồng thuận của các đảng phái chính trị khác. Trước đó, ngày 5/2, các phe phái đối lập tại Yemen đã khởi động tiến trình đàm phán do Liên hợp quốc làm trung gian, nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị.
Phản ứng trước các động thái trên, hàng trăm người đã tụ tập quanh trường Đại học Sanaa ở thủ đô Sanaa để lên án Houthi. Nhóm phiến quân này đã bắn chỉ thiên để giải tán đám đông và bắt giữ 6 người.
Trong khi đó, tại Taez, thành phố lớn thứ 3 của Yemen, người biểu tình đã cắm trại bên ngoài tòa nhà chính quyền đại phương để phản đối "hành động đảo chính" của Houthi.
Biểu tình cũng diễn ra ở nhiều nơi khác như thành phố Hudeida, Aden (thành phố lớn thứ hai của Yemen). Thị trưởng Aden gọi tuyên bố trên của Houthi là "âm mưu chống lại Hiến pháp."
Người dân các bộ lạc Sunni ở tỉnh miền Đông Marib đã xuống đường biểu tình phản đối. Người phát ngôn của các bộ lạc có ảnh hưởng ở Marib, ông Sheikh Saleh al-Anjaf cáo buộc đây là một cuộc "đảo chính."
Các nhà hoạt động trẻ, từng đóng vai trò quan trọng trong làn sóng biểu tình lật đổ Tổng thống Ali Abdullah Saleh năm 2011, cũng lên tiếng "bác bỏ sự bá quyền của các tay súng Houthi."
Trong khi đó, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) phản đối cái gọi là "hội đồng Tổng thống" của phiến quân Houthi. Phát biểu tại Munich, Đức sau cuộc hội đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry với lãnh đạo nước vùng Vịnh láng giềng của Yemen, quan chức trên cho biết Mỹ và GCC "lo ngại sâu sắc" về tình hình tại Yemen và cho rằng "cộng đồng quốc tế cần có hành động mạnh hơn."
Quan chức trên cho biết thêm rằng hiện Mỹ chưa quyết định cách đối phó với "các sự kiện diễn ra nhanh và rối loạn" ở Yemen. Washington cũng mong muốn Saudi Arabia sẽ đóng một vai trò chủ chốt trong nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng này.
Yemen rơi vào khủng hoảng kể từ từ tháng 9/2014, khi phiến quân Houthi tiến đánh và chiếm thủ đô Sanaa. Ngày 20/1 vừa qua, lực lượng Hồi giáo dòng Shiite này đã bao vây Phủ Tổng thống, Phủ Thủ tướng và nhiều tòa nhà chính phủ, buộc Tổng thống Abdrabu Mansour Hadi và Thủ tướng Khaled Bahah phải đệ đơn từ chức./.
