Công nhân làm việc tại một dây chuyển sản xuất xe điện ở Coventry, Anh. (Nguồn: Yahoo)Từng đứng bên bờ vực sụp đổ, ngành công nghiệp ôtô của Vương quốc Anh đã được khôi phục lại thông qua các khoản đầu tư của các nhà sản xuất ôtô đến từ Nhật Bản, Đức và Ấn Độ.
Vào những năm 1980, Thủ tướng Anh khi đó là bà Margaret Thatcher đã phục hưng lại ngành công nghiệp này, bắt đầu với việc Nissan đồng ý xây dựng một nhà máy ôtô ở Sunderland.
Tuy nhiên, hiện nay, ngành công nghiệp sản xuất xe hơi của Anh đang phải vật lộn để đảm bảo quá trình chuyển đổi thành công từ sản xuất ôtô chạy bằng xăng và dầu diesel sang sản xuất ôtô điện cho thị trường đại chúng.
Một giám đốc điều hành ngành cho biết: “Nước Anh phải trở lại là một người chơi có quy mô. Nếu đánh mất điều đó, Anh không còn là một quốc gia sản xuất ôtô nữa.”
Nỗ lực thu hút làn sóng các nhà sản xuất ôtô mới như Tesla và Rivian đã thất bại, trong khi Britishvolt, công ty muốn sản xuất pin cho ôtô điện, đã sụp đổ vào tháng Một vừa qua.
Quan trọng hơn, các nhà đầu tư dài hạn bao gồm Nissan và Toyota, có nhà máy ở vùng Derby, hiện đang đặt câu hỏi về tương lai của hãng ở Anh khi Chính phủ Anh đã đặt mục tiêu cấm bán ôtô chạy bằng xăng và dầu diesel từ năm 2030.
Mối quan tâm cốt lõi của các nhà sản xuất ôtô nước ngoài là danh tiếng của Anh như một nơi ổn định và thực dụng để sản xuất phương tiện, nay đã bị phá vỡ; ban đầu là do cuộc bỏ phiếu Brexit năm 2016 và gần đây hơn là do bất ổn chính trị vào năm ngoái.
Các công ty Nhật Bản hiện đang đặt ra câu hỏi rằng, liệu Anh có phải là một đối tác ổn định hay không, trong khi các quốc gia châu Âu khác đang chạy đua để đảm bảo đầu tư vào xe điện, Anh lại đang tụt lại phía sau.
Hiệp hội các nhà sản xuất và kinh doanh ô tô, cơ quan thương mại đại diện cho các nhà sản xuất ôtô Anh cho biết: “Đây là quá trình chuyển đổi chỉ có một lần trong một thế hệ và những khoản đầu tư đó cần diễn ra ngay bây giờ.”
Các hãng xe như Jaguar Land Rover, Nissan và Toyota - chiếm 7 trong số 10 chiếc xe được sản xuất tại Anh vào năm ngoái - tất cả đều phải đối mặt với các quyết định đầu tư quan trọng trong năm nay liên quan đến xe điện.
“Tất cả những quyết định đó đều mang tính then chốt,” một nhân vật cấp cao trong ngành sản xuất ôtô của Anh cho biết.
Chủ sở hữu của Jaguar Land Rover, hiện là Tập đoàn Tata Motors (Ấn Độ), sẽ quyết định trong vòng vài tuần nữa về việc xây dựng một nhà máy sản xuất pin xe hơi ở Anh hay Tây Ban Nha để cung cấp cho dòng xe điện mới.
Công ty Ấn Độ đã đề nghị Chính phủ Anh hỗ trợ tài chính hơn 500 triệu bảng (khoảng 600 triệu USD) để chọn Anh thay vì Tây Ban Nha.
Trong khi đó, Tập đoàn Nissan phải quyết định xem có nên sử dụng nhà máy Sunderland của mình để chế tạo động cơ thay thế cho xe Juke động cơ xăng, được sản xuất tại nhà máy nhưng sẽ bị loại bỏ vào giữa thập kỷ này hay không.
Hãng cũng sẽ phải quyết định liệu có sản xuất một dòng ôtô điện khác ở Sunderland hay không, ngoài kế hoạch thay thế cho chiếc ôtô điện Leaf mà hãng sản xuất tại đây.
Ông Ashwani Gupta, giám đốc điều hành của Nissan, cho biết vào tháng trước, Anh “ngày càng gặp nhiều thách thức hơn với tư cách là một nhà sản xuất” do chi phí năng lượng tăng cao.
Tập đoàn Toyota sẽ đưa ra quyết định về chiếc Corolla hatchback tiếp theo của mình, mẫu xe duy nhất được sản xuất tại nhà máy ở Derby.
Khoảng 90% xe sản xuất tại Derby được trang bị động cơ hybrid xăng-điện và nếu công ty chọn không sản xuất mẫu Corolla tiếp theo ở Anh, điều đó có thể khiến nhà máy phải đóng cửa.
[Thị phần ôtô điện tại các nước châu Âu tăng trưởng kỷ lục]
Ông Matt Harrison, người đứng đầu các hoạt động của Toyota tại châu Âu, cho biết các quy định của Chính phủ Anh có thể cấm bán xe hybrid từ năm 2030 có nguy cơ “trừng phạt chúng tôi khi tôi nghĩ rằng chúng tôi đã làm rất tốt trong việc dẫn đầu về giảm khí thải.”
Nissan và Toyota hiện đang muốn có sự rõ ràng về tầm nhìn của Chính phủ Anh đối với ngành công nghiệp ôtô trong tương lai. Tuy nhiên, đảm bảo sự rõ ràng này đã trở nên khó khăn hơn, bởi sự hỗn loạn chính trị gần đây trong Chính phủ Anh.
Thủ tướng Rishi Sunak tỏ ra ít nhiệt tình hơn đối với lĩnh vực ôtô của Anh so với những người tiền nhiệm của ông, đặt câu hỏi riêng về sự cần thiết của chính phủ để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô.
Ngành công nghiệp ôtô của Anh nhận thức sâu sắc rằng, một loạt các khoản đầu tư vào bên trong đã củng cố sự hồi sinh của ngành, nhưng cũng khiến ngành phải phụ thuộc vào các quyết định được đưa ra trong các phòng họp bên ngoài nước Anh.
Các thất bại như việc đóng cửa nhà máy sản xuất động cơ của Ford ở Bridgend vào năm 2020 và nhà máy ôtô của Honda ở Swindon vào năm 2021 đã làm sứt mẻ niềm tin của ngành.
Một trạm sạc xe điện tại London, Anh. (Ảnh: Reuters)Tuy nhiên, ngành công nghiệp ôtô của Anh vẫn còn có một số điểm sáng. Hãng BMW của Đức đã mua lại các hoạt động sản xuất ôtô của Anh, bao gồm cả dòng Mini Cooper vào những năm 1990, dự kiến sẽ công bố một mẫu xe điện mới sẽ được sản xuất tại Oxford.
Hãng Ford cho biết hãng sẽ chi 150 triệu bảng để chuyển đổi nhà máy linh kiện của mình tại Halewood tại vùng Merseyide để sản xuất các bộ phận cho xe điện.
Nhưng một vấn đề quan trọng cần giải quyết là hiện những nỗ lực của Anh đang bị đình trệ trong việc thúc đẩy sản xuất quy mô lớn pin cho ôtô điện.
Ngoại trừ Britishvolt, đã được mua bởi một công ty Australia ban đầu muốn tập trung vào pin để lưu trữ năng lượng, Anh có năng lực sản xuất theo kế hoạch thấp hơn so với các quốc gia bao gồm Bồ Đào Nha và Na Uy.
Mặc dù việc nhập khẩu pin hoàn chỉnh không nhất thiết là một vấn đề, nhưng việc Anh dường như không có khả năng phát triển sản xuất trong nước là một vấn đề.
Việc thuyết phục nhiều công ty khởi nghiệp sản xuất tại Anh đang trở nên quan trọng để củng cố quy mô của ngành sản xuất ôtô của Anh.
Nếu các nhà sản xuất ôtô nước ngoài có hoạt động tại Anh rút vốn đầu tư, điều đó có thể gây ra một vòng xoáy đi xuống cho lĩnh vực này.
Ông Carlos Tavares, giám đốc điều hành của Stellantis, công ty có các nhà máy sản xuất xe tải ở Luton và Ellesmere Port, đã nhiều lần cảnh báo rằng các chính sách của chính phủ buộc người lái xe phải mua ôtô điện sẽ khiến nhiều người không thể sở hữu phương tiện này.
Ông Tavares nói: “Nếu quy mô của thị trường giảm xuống phía nam, khả năng Vương quốc Anh có cơ sở cung cấp ôtô là rất hạn chế"./.
