Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa chỉ ra một loạt sai phạm liên quan đến công tác quản lý, sử dụng đất, cho thuê đất, bồi thường và hỗ trợ tái định cư tại Khu công nghiệp Bàu Xéo (huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai) do Công ty Cổ phần Thống Nhất làm chủ đầu tư.
Theo kết luận thanh tra của Tổng cục Quản lý đất đai, trong 2 năm 2017 và 2018, Công ty Cổ phần Thống Nhất chưa thực hiện việc báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, Tổng cục Quản lý đất đai về diện tích đất chưa cho thuê, cho thuê lại trong khu công nghiệp; chưa chuyển đủ số tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư, với số tiền hơn 7,9 tỷ đồng theo quyết định của Ủy ban Nhân dân huyện Trảng Bom.
Mặt khác, Công ty Cổ phần Thống Nhất cũng chưa thực hiện đầu tư đối với phần diện tích cây xanh cách ly tập trung tại khu vực phía Bắc của dự án, có diện tích khoảng 7,4 hécta.
Việc Công ty Cổ phần Thống Nhất cho 2 Công ty thuê lại đất (Công ty Trách nhiệm hữu hạn Shing Mark ViNa và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Pou Sung Việt Nam) với diện tích khoảng 300 hécta từ năm 2004 đến năm 2007, khi chưa được Nhà nước cho thuê đất là trái với quy định của Luật Đất đai năm 2003. Tuy vậy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai đã thực hiện truy thu tiền thuê đất đối với Công ty từ năm 2004 như trường hợp đã có quyết định cho thuê đất.
Cũng theo Tổng cục Quản lý đất đai, đối với cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai, việc lập, phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (đối với các phương án được ký trước ngày 1/7/2014) chỉ có nội dung xác định mức bồi thường, hỗ trợ cho từng đối tượng bị thu hồi mà không nêu cụ thể phần bố trí tái định cư, giá đất tính thu tiền sử dụng đất tái định cư là chưa phù hợp với quy định.
Tương tự, các phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư (được ký sau ngày 1/7/2014) không có nội dung về việc bố trí tái định cư là chưa thực hiện đúng quy định tại Khoản 1, Điều 28, Nghị định số 47/2014/NĐ-CP.
Ngoài ra, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại dự án cũng còn chậm. Cụ thể, đã có phương án bồi thường, hỗ trợ từ các năm 2004, 2005, 2006 nhưng đến thời điểm thanh tra, vẫn còn diện tích 18,88 hécta đất chưa hoàn thành bồi thường, giải phóng mặt bằng; phương án còn bị phê duyệt điều chỉnh lại nhiều lần (6 lần).
[Luật đất đai 2013: Vẫn còn những ‘điểm nghẽn’ về định giá đất]
Đặc biệt, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai đã ban hành một số quyết định về việc cho Công ty Cổ phần Thống Nhất thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp Bàu Xéo, trong đó có nội dung về tính thời hạn sử dụng 50 năm kể từ ngày 29/12/2006, và thời điểm tính tiền thuê đất từ ngày 8/1/2004 là chưa phù hợp quy định Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định số 142/2005/NĐ-CP ngày 14/11/2005 của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước…
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai đề nghị Công ty Cổ phần Thống Nhất cần liên hệ với các cơ quan chuyên môn của Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai để lập thủ tục xin thuê đất và cấp Giấy chứng nhận đối với phần diện tích khoảng 19,13 hécta đất đã giải phóng mặt bằng; 21.173,0m2 đất đã được cho thuê.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Trảng Bom để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng dứt điểm đối với phần diện tích còn lại tại dự án; chuyển tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Trảng Bom để thực hiện chi trả cho các hộ dân có đất bị thu hồi theo quy định của pháp luật…
Đối với Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, Tổng cục kiến nghị chỉ đạo cơ quan tài nguyên và môi trường cấp tỉnh và cấp huyện kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện trình tự, thủ tục về giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận còn để xảy ra các tồn tại, vi phạm.
Tổng cục cũng kiến nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai chỉ đạo Ủy ban Nhân dân huyện Trảng Bom hoàn thành giải quyết dứt điểm việc bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng đối với phần diện tích còn lại tại dự án; phối hợp với cơ quan chuyên môn của tỉnh kiểm tra, xử lý dứt điểm đơn thư, khiếu kiện của người dân liên quan đến việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại dự án.
Ngoài ra, chỉ đạo cơ quan chuyên môn của tỉnh, thực hiện việc kiểm tra, thanh tra và xử lý đối với trường hợp thuê đất, thuê lại đất trong Khu công nghiệp nhưng không đưa đất vào sử dụng (Công ty Trách nhiệm hữu hạn ôtô Bắc Quang và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hua Chi Việt Nam).
Khu công nghiệp Bàu Xéo có tổng diện tích gần 500 hécta, được quy hoạch tại các xã Sông Trầu, Tây Hòa, Đồi 61 và thị trấn Trảng Bom (huyện Trảng Bom, Đồng Nai), bao gồm hai khu nằm dọc hai bên quốc lộ 1A (khu 1 phía Bắc quốc lộ 1A có diện tích 188,4168 hécta, khu 2 phía Nam quốc lộ 1A có diện tích 311,3825 hécta)./.