Tình trạng gia tăng số lao động rút bảo hiểm xã hội một lần là một vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm và đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sáng 6/6.
Đại biểu Trần Thị Diệu Thuý, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết thời gian gần đây làn sóng rút bảo hiểm không những không giảm mà tăng cao, đặc biệt giai đoạn gần đây khi thông tin về việc sửa đổi luật bảo hiểm được công bố.
Qua nắm bắt, vấn đề công nhân băn khoăn vẫn là bất an với các chính sách bảo hiểm xã hội. Họ lo sợ chính sách mới sẽ hạn chế quyền tự quyết và mức lương hưu thấp không đủ sống. Vị đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết giải pháp giải quyết vấn đề này.
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang cũng đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin về cá giải pháp giải quyết tình trạng gia tăng lao động nữ trẻ rút bảo hiểm xã hội một lần.
Trả lời đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết trước năm 2019 trung bình mỗi năm có khoảng 500.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần. Hiện nay, con số này là 900.000 người rút trong 1 năm.
“Số người rút bảo hiểm xã hội một lần gần bằng số tham gia vào hệ thống. Đây là nguy cơ, thách thức về sau vì tương lai, nhiều người già không có chế độ an sinh, hệ thống chính sách an sinh khó đảm đương bền vững,” Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định.
Theo tư lệnh ngành Lao động-Thương binh và Xã hội, nguyên nhân việc rút bảo hiểm là do đời sống, thu nhập đời sống khó khăn nghĩ khoản để dành rút. Tuyệt đại bộ phận rút bảo hiểm xã hội một lần rơi vào công nhân lao động.
Nguyên nhân vì sao rút bảo hiểm xã hội một lần tăng là do Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2016 cho phép rút bảo hiểm xã hội một lần quà quy định rất nhân văn, không có quốc gia nào có cơ chế rút bảo hiểm xã hội một lần dễ dàng như Việt Nam. Ông Dung cho biết đây là đánh giá của chuyên gia ở Liên Hợp quốc. Theo đó, chính sách của Việt Nam "quá hào phóng" trong việc hưởng lương hưu với tỷ lệ tới 75% và cả việc cho phép rút bảo hiểm xã hội một lần. Thông lệ quốc tế, các nước chỉ cho rút bảo hiểm khi người lao động mắc bệnh nan y hoặc định cư nước ngoài.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, việc rút bảo hiểm xã hội là quyền của công dân, không thể cấm. Vấn đề là làm sao để người lao động thấy nhiều quyền lợi, thấy lợi ích hơn khi không rút và nếu có rút ra sau đó khi có điều kiện họ cũng tham gia lại. Bộ trưởng cho biết, thực tế hiện nay 1/3 số người rút bảo hiểm khi được giải thích, tuyên truyền đã quyết định trở lại tham gia bảo hiểm xã hội.
[Người lao động sẽ được, mất gì khi rút bảo hiểm xã hội một lần?]
Tranh luận lại với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy chỉ ra mong muốn của người lao động Thành phố Hồ Chí Minh là chính sách về bảo hiểm xã hội phải nhất quán và tính ổn định lâu dài. Người lao động là cần làm rõ việc quyền lợi của người lao động an tâm hơn, suy nghĩ lại khi muốn rút bảo hiểm xã hội một lần.
Vị tư lệnh ngành cũng xác nhận vừa qua có hiệu ứng khi dự thảo luật Bảo hiểm xã hội được đưa ra, người lao động tưởng không được quyền lợi như hiện nay tranh thủ thời cơ đi rút bảo hiểm. Tuy nhiên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định tinh thần sửa Luật Bảo hiểm xã hội tập trung theo hướng không hạn chế, mà tăng quyền lợi cho người lao động.
“Chúng tôi đã bàn nhiều, đưa ra những phương án khác nhau nhưng để dừng việc rút bảo hiểm xã hội một lần là vấn đề khó khăn. Với tư cách Bộ trưởng, là Trưởng ban chỉ đạo soạn thảo luật, các điều kiện được rút bảo hiểm chúng ta phải đi theo xu hướng quốc tế. Vấn đề này, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định tại kỳ họp sau,” ông Dung trả lời.
Về việc sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết dự thảo luật vừa được công khai lấy ý kiến. Hiện cơ quan soạn thảo đã tiếp nhận trên 380 ý kiến của tập thể, nhiều ý kiến cá nhân.
Riêng về bảo hiểm xã hội, ông nhấn mạnh phải thực hiện nguyên tắc căn bản đóng hưởng, bình đẳng, chia sẻ. Với ý kiến phản ánh, các quy định thiết kế không tiệm cận tuổi hưu, tuổi nghề… Bộ trưởng lưu ý tuổi nghề khác hoàn toàn với tuổi nghỉ hưu. Cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu kỹ lưỡng các vấn đề, tinh thần là tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ không chỉ trong chính sách bảo hiểm./.