Đối thoại chính sách hướng tới việc làm tốt hơn trong khu vực ASEAN. (Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN)Nghiên cứu mới của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và Ban Thư ký của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cho thấy đến năm 2025, Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) sẽ hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng GDP của Việt Nam thêm 14,5% và tăng trưởng việc làm thêm 10,5%. Tuy nhiên, những lợi ích chung sẽ không được chia đều cho tất cả, nếu lao động thiếu kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết sẽ không thể nắm bắt được cơ hội có việc làm tốt.
Đây là kết quả nghiên cứu nghiên cứu về tác động của ACE đối với thị trường lao động Việt Nam do ILO, ADB thực hiện. Kết quả nghiên cứu vừa được công bố tại buổi “Đối thoại chính sách Quốc gia cộng đồng ASEAN 2015: Quản lý hội nhập hướng tới việc làm tốt hơn và thịnh vượng chung” do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức ngày 4/9.
ACE được thành lập chính thức vào cuối năm 2015 sẽ cho phép lao động có tay nghề cao, dịch vụ, đầu tư và hàng hóa của 10 quốc gia ASEAN được di chuyển tự do hơn trong khu vực.
Ông Yoshiteru Uramoto, Giám đốc ILO khu vực châu Á-Thái Bình Dương nhận định: “Nghiên cứu mới cho thấy Việt Nam sẽ là một trong số các nước hưởng lợi nhiều nhất từ việc hội nhập kinh tế khu vực do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào ngoại thương. Dự báo, việc làm sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải, dệt may và chế biến thực phẩm.”
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trên quy mô tổng thể, hội nhập kinh tế sẽ giúp tạo thêm 14 triệu việc làm ở khu vực ASEAN và cải thiện đời sống của 600 triệu người dân hiện đang sống trong khu vực. Trong giai đoạn 2010-2025, nhu cầu đối với việc làm cần tay nghề trung bình sẽ tăng nhanh nhất ở mức 28% và sẽ có thêm nhiều cơ hội cải thiện cuộc sống cho hàng triệu người.
AEC sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cấu trúc, trong lúc một số ngành sẽ trở nên phát đạt thì một số khác có khả năng phải cắt giảm việc làm. Thêm vào đó, trong khi năng suất lao động được cải thiện có thể đem lại thu nhập cao hơn cho một số người thì phần lớn lao động có thể sẽ không có được điều này.
Nghiên cứu cũng cảnh báo, 2/3 số việc làm mới rất có thể là những công việc chất lượng thấp, dễ bị tổn thương. Bấy chấp sự phát triển mạnh mẽ của đất nước, gấn 50% số lao động Việt Nam vẫn đang làm việc trong ngành nông nghiệp, các lĩnh vực có năng suất lao động, thu nhập và điều kiện lao động còn thấp so với một vài nền kinh tế ASEAN khác.
“Nếu không có sự quản lý quyết đoán, tiến trình thành lập ACE có thể làm gia tăng sự bất bình đẳng và làm trầm trọng hóa những khiếm khuyết của thị trường lao động như việc làm phi chính thức và lao động nghèo,” ông Yoshiteru Uramoto nói.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền cho biết: “Việt Nam nhận thức rõ những cơ hội và thách thức đi kèm ACE 2015, với quyết tâm không bỏ qua cơ hội, Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực chuẩn bị hội nhập sâu rộng và đảm bảo rằng mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình đó.”
Tại buổi đối thoại chính sách, các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cần ưu tiên thực hiện các biện pháp nâng cao năng suất lao động, chất lượng việc làm trong các ngành nông nghiệp, đa dang hóa công việc trong các ngành chế tạo mới. Độ bao phủ phúc lợi xã hội, trong đó có cơ chế bảo hiểm thất nghiệp cần được mở rộng trên toàn quốc. Việt Nam cũng cần cải thiện hệ thống giáo dục trung học và đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với lao động có kỹ năng trung bình.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần cải thiện công tác bảo vệ nhóm lao động di cư và các hệ thống công nhận kỹ năng của họ, đặc biệt là các ngành nghề có kỹ năng thấp, trung bình chiếm tỷ lệ cao. Đồng thời, hệ thống thương lượng tập thể mới cũng đang là một yêu cầu bức thiết để tạo ra môi trường kinh doanh bền vững hơn.../.
