Danh ca Khánh Ly đã khiến cả khán phòng lặng đi khi cất giọng hát “Quê hương” (Đỗ Trung Quân).
“Đây là ca khúc mà tôi đã ấp ủ từ rất lâu nhưng ở sâu khấu hải ngoại, không ai cho tôi… hát! Ca sỹ Quang Thành có nói với tôi rằng, hãy để dành bài hát ấy cho ngày trở về quê hương của cha - Hà Nội,” bà nghẹn ngào chia sẻ trong buổi giao lưu cùng độc giả Thủ đô nhân dịp ra mắt tập sách “Đằng sau những nụ cười” (tối 12/6).
Khánh Ly - người kể chuyện
Nhiều người đã không khỏi ngỡ ngàng khi bà xuất hiện không phải là một Khánh Ly - ca sỹ như vẫn thường thấy mà là một Khánh Ly - người viết, người kể chuyện. Không giống với hình dung ban đầu của nhiều độc giả về cách trò chuyện của một danh ca, trong suốt buổi giao lưu, Khánh Ly không hề “đẩy đưa” câu chuyện bằng những mỹ từ.
Bà đưa khán giả đến với “cõi tình” của một nghệ sỹ tài danh trên sân khấu và những niềm riêng “đằng sau những nụ cười” của một người đàn bà đa đoan trong đời sống bằng cách trò chuyện gần gũi và lối pha trò hóm hỉnh: “Các bạn đừng bất ngờ nhé nếu một ngày, thị trường có nhãn hiệu ‘Mắm cà bà Mai’ và tôi trở thành bà… buôn cà muối!”
Khánh Ly bảo, 55 câu chuyện trong cuốn sách là tập hợp những trang viết của bà trong nhiều năm. Ở đó, bà viết về “bốn mùa yêu thương;” về người đã cùng mình bước qua bao sóng gió, thăng trầm của cuộc sống, "chịu đựng" tính khí ngang bướng của mình; hay về những điều tưởng như “vụn vặt” trong cuộc sống như chuyện tương cà, trái ớt...
Bên cạnh đó, nghệ sỹ cũng dành nhiều trang viết về những người bạn tâm giao, kỷ niệm trong những chuyến đi diễn và lý do “Vì sao tôi hát nhạc tiền chiến”...
Nói khác đi, đó là “nhật ký” của một nghệ sỹ với chuỗi ngày lưu diễn đằng đẵng xa nhà, những bước chân lưu dấu từ khắp sân bay này tới phi trường kia; và đó còn là những tâm sự riêng Khánh Ly - người phụ nữ của gia đình với những mối lo thường nhật.
“Đời sống của tôi không có gì khác người. Tôi cũng biết vui, buồn, lo sợ; biết yêu thương, ghen tuông, giận hờn; biết khóc, cười… Chỉ là, trong cuộc sống, vui nhiều hay buồn nhiều, khóc nhiều hay cười nhiều? Nhiều khi, tôi cười đấy nhưng nước mắt vẫn cứ chảy ở nơi sâu thẳm lòng mình,” nghệ sỹ tâm sự.
Những trang viết của bà có khi trau chuốt, mượt mà, có lúc lại gồ ghề, thô ráp như chính những cung bậc cảm xúc, những cay-đắng-ngọt-bùi mà bà từng trải qua. Đó là một cảm xúc vừa da diết, trữu nặng ưu tư lại vừa nhẹ tênh, đầy bản lĩnh của một người phụ nữ trải đời.
“Tôi cũng từng lãnh những cú... tát trái, tát phải, những cú đấm nghìn cân, những nắm bùn vứt vào mặt tôi ở đằng sau những nụ cười. Nhưng có sao đâu. Thế mới là đời... Cứ bình thản trước mọi việc là câu trả lời đúng nhất. Im lặng cũng là một cách sống...,” Khánh Ly trải lòng trong cuốn sách.
Mạch truyên nối dài, nghệ sỹ kể: “Tôi vẫn thường nói với những người dẫn chương trình, đừng giới thiệu tôi là danh ca hay diva gì cả. Tôi không thích những danh xưng đó. Hãy dùng hai chữ ‘Khánh Ly’ để giới thiệu về tôi là đủ!”
“Hình như chưa bao giờ mình nói yêu nhau…”
Ngay từ khi mới phát hành (2/6), câu “Hình như chưa bao giờ mình nói yêu nhau. Nếu bây giờ em nói, có kịp không?” của Khánh Ly được in ngay sau trang bìa cuốn sách đã gợi nhiều tò mò với độc giả. Lời nhắn gửi ấy bà dành cho ai: nhạc sỹ Trịnh Công Sơn hay người chồng quá cố của mình - ông Nguyễn Hoàng Đoan?
“Đó là tâm sự của tôi với người chồng quá cố của mình. Còn, tôi với nhạc sỹ Trịnh Công Sơn không hề có tình yêu trong kiếp này. Giữa chúng tôi là một thứ tình cảm khác cao hơn tình yêu. Nó giống như tình cảm giữ cha và con vậy,” Khánh Ly chia sẻ trong buổi giao lưu tối qua.
Nữ danh ca không giấu được sự xúc động khi kể về người chồng của mình: “Nói về người mình yêu thì nói mãi không hết chuyện. Với một người mà suốt 40 năm, mỗi buổi sáng khi mở mắt ra hay mỗi buổi tối trước khi nhắm mắt vào đều nhìn thấy, lúc nào trong lòng tôi cũng có mối ân hận, day dứt. Có quá nhiều điều chưa làm được, chưa bù đắp được cho anh…”
Nghệ sỹ kể, lúc sinh thời, nhà văn Nguyễn Hoàng Đoan vẫn hy vọng bà sẽ dùng tiếng hát của mình để đến gần hơn với những mảnh đời cơ cực trong quãng thời gian còn lại của đời người. “Chắc chắn, tôi sẽ làm điều đó,” Khánh Ly bộc bạch.
Trở lại với câu chuyện về cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, Khánh Ly bảo: “Có lúc, tôi đùa rằng, anh Sơn nên… đi tu. Anh ấy hiền, lành hơn rất nhiều thầy tu. Tâm hồn anh chẳng hề vướng bận bởi những thị phi của đời sống. Có khi, tôi hào hứng kể cho anh một câu chuyện rất ‘giật gân;’ thế nhưng, nghe xong, anh chỉ đáp lại bằng vẻ hờ hững: ‘Thế à?’.”
Trong câu chuyện của mình, Khánh Ly cũng tin, suốt cuộc đời, người nhạc sỹ tài hoa ấy không yêu bất cứ người phụ nữ nào, dù ông có rất nhiều “nàng thơ” trong âm nhạc. “Nếu ai nói Trịnh Công Sơn yêu mình thì tôi nghĩ, họ cũng chỉ… nhận vơ. Cả đời, anh chỉ yêu một người phụ nữ duy nhất - đó là mẹ anh,” ca sỹ Khánh Ly chia sẻ.
“Một hôm, tôi hỏi Sơn: ‘Sống trong đời, mình cần phải có gì? làm gì?’ Sơn cười, ngón tay dài khẽ đẩy cái gọng kính đang trễ xuống. Câu trả lời ngắn gọn: ‘Cần có một tấm lòng.’ Tôi nhìn Sơn: ‘Một tấm lòng?’ Ở giữa thế kỷ này, gữa thời gạo châu, củi quế, giữa thời giá trị con người được đánh giá bằng áo quần, nhà cửa, vòng vàng, hột xoàn… Một tấm lòng để làm gì? Sơn nhìn tôi, ngón tay lại đẩy cao gọng kính: ‘Sống trong đời, ta luôn phải sống với một tấm lòng, phải có một tấm lòng, dù không để làm gì cả, dù chỉ để… gió cuốn đi.’ Tôi nhìn sững Sơn, không nhớ là bao lâu nhưng chắc chắn là lâu lắm; cứ ngồi nhìn anh, nhìn vầng trán mênh mông, cúi xuống thật thấp, ngón tay gẩy trên những sợi dây đàn.” Khánh Ly viết trong “Đằng sau những nụ cười.”
Nữ danh ca bảo, sau nhiều khúc quanh, bà mới thực sự thấm thía điều ấy. Đó là một trong những hồi ức đẹp, sắc nét nhất của bà về Trịnh Công Sơn.
“Đằng sau những nụ cười” do Nhà xuất bản Văn học và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sách Phương Nam phát hành tháng 6/2015./.
Sau chương trình giao lưu với độc giả Hà Nội, ca sỹ Khánh Ly sẽ có ba buổi giao lưu với bạn đọc ở ba thành phố khác:- Tại Huế: 16 giờ (13/6) tại Book cafe Làng nghề Huế (15 Lê Lợi, Thành phố Huế).
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: 16 giờ (14/6) tại Nhà sách Phương Nam Vincom (Tầng B2, Trung tâm Thương mại Vincom, 72 Lê Thánh Tôn, Quận 1).
- Tại Cần Thơ: 16 giờ (15/6) tại Nhà sách Phương Nam (số 6 Hòa Bình, quận Ninh Kiều).