Việc phát triển chăn nuôi lợn “quá nóng” thời gian gần đây đang làm mất cân đối “cung - cầu,” gây hệ lụy không nhỏ đối với lĩnh vực chăn nuôi trọng yếu này.
Thịt lợn ế nhiều
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá thu mua lợn hơi tại các tỉnh phía Nam trong tháng 12/2016 duy trì ở mức thấp do nguồn cung dồi dào và thương lái Trung Quốc giảm mua.
Cụ thể, so với tháng 11/2016, giá thu mua lợn hơi tháng 12/2016 tại Đồng Nai đã giảm 2.000-4.000 đồng/kg và chỉ còn 37.000 đồng/kg, tại An Giang cũng giảm 1.000 đồng/kg và chỉ còn giá 38.000 đồng/kg, Vĩnh Long đã giảm 2.000 đồng/kg và hiện có giá là 39.500 đồng/kg.
Đại diện Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cũng cho biết, có thời điểm giá lợn xuất bán 27.000 đồng/kg, có lúc bị ép giá xuống còn 25.000 đồng/kg. Thậm chí đối với lợn trên 150 kg giá còn bị đẩy xuống thấp hơn. Trong khi đó, giá thành chăn nuôi mỗi kilôgam lợn hơi phổ biến ở mức 38.000 - 40.000 đồng/kg.
Lý giải vấn đề này, ông Đoàn Xuân Trúc, Phó Chủ tịch thường trực, kiêm Tổng thư ký Hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết: “Nguyên nhân là do nguồn cung nhiều hơn nhu cầu. Tâm lý của người chăn nuôi là tăng đàn để chuẩn bị cho Tết, không ai bảo ai đua nhau tăng đàn. Ngoài ra, trước đây Trung Quốc nhập khẩu rất nhiều lợn của Việt Nam, đặc biệt dịp gần Tết, nhưng hiện Trung Quốc đã dừng nhập khẩu thịt lợn của Việt Nam qua đường tiểu ngạch, khiến cầu bị tắc nghẽn, giá giảm mạnh”.
Theo ông Trúc, thịt lợn phục vụ tiêu dùng trong nước và phục vụ xuất khẩu đều dư thừa, khiến lượng thịt lợn ế rất lớn. Hiện nay, nhiều trang trại chăn nuôi lợn ở tình trạng lỗ. Thậm chí giá lợn một số địa phương còn giảm xuống dưới 30.000 đồng/kg.
Để giải quyết bài toàn này, ông Trúc cho rằng, cần thống kê chính xác số lợn đang được nuôi, từ đó phân tích cung cầu để đưa ra khuyến cáo cho người chăn nuôi lợn. Mặt khác, do các khu nuôi nằm rải rác, manh mún nên việc khuyến cáo cũng có nhiều khó khăn. Do vậy, cần tăng cường thông tin cho người chăn nuôi.
“Về phía Trung Quốc, họ siết chặt quản lý vì mua bán tiểu ngạch khó quản lý an toàn thực phẩm. Thực tế, việc quản lý này làm cho nguồn cung thịt lợn tại Trung Quốc thiếu hụt, giá thịt lợn tăng lên. Trước đây, giá thịt lợn khoảng 60.000 đồng /kg hơi, nhưng hiện nay khoảng 75.000 - 80.000 đồng/kg hơi. Người tiêu dùng Trung Quốc phải ăn thịt lợn đắt hơn, không phải Trung Quốc thừa lợn”, ông Trúc cho biết thêm.
Cấm các chốt kiểm dịch trái quy định
Bên cạnh đó, nhằm giảm thiểu áp lực khó khăn cho người chăn nuôi lợn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đã gửi Công văn đề nghị các địa phương khẩn trương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát quy hoạch chăn nuôi lợn gắn với thị trường chung và tiềm năng của từng địa phương.
Mặt khác, để tạo điều kiện lưu thông hàng hóa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng nghiêm cấm các cơ quan thú y, thị trường, công an lập các chốt kiểm dịch và thu phí trái quy định. Hạn chế việc dừng chờ "ngăn sông cấm chợ” đối với các xe chở gia súc, gia cầm sống, nhất là đối với các xe chở lợn sống nếu không có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Vũ Văn Tám cũng khẳng định, về thị trường thịt lợn hiện nay của Việt Nam về cơ bản vẫn là tiêu thụ nội địa, thay thế hàng nhập khẩu và từng bước mở rộng xuất khẩu sang các nước, chứ không duy nhất một quốc gia nào.
“Do đó, các cơ quan truyền thông, báo chí cần thông tin kịp thời và đầy đủ về giá lợn hơi và giá thịt lợn của thị trường đề người chăn nuôi không bị thương lái ép giá,” Thứ trưởng Vũ Văn Tám đề nghị.
Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cũng cho hay trong những ngày gần đây, giá lợn đang bắt đầu tăng trở lại, ở Đồng bằng sông Cửu long, giá lợn đã lên 40.000 đồng/kg hơi; tại Đồng bằng sông Hồng, giá lợn dao động từ 34.000 – 37.000 đồng/kg hơi.
“Thực tế, trong vài năm qua, người chăn nuôi đã ‘thắng lớn’ khi giá lợn ở mức cao, hiện nay nguồn cung thịt lợn nhiều thì phải chấp nhận. Đồng thời người nuôi cần tăng cường sản xuất theo chuỗi để ổn định đầu ra,”ông Dương nhấn mạnh./.