Toàn cảnh cuộc họp. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)Sáng 11/7, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp đã chủ trì cuộc họp, đánh giá tình hình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ cuối năm.
Hoàn thành cổ phần hóa 6 doanh nghiệp
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, cho biết Văn phòng Chính phủ đã tổ chức họp với các đơn vị có liên quan, thống nhất lộ trình cổ phần hóa 137 doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2017-2020 (theo Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg) theo từng năm.
Đến nay, 6/137 doanh nghiệp nhà nước đã hoàn thành cổ phần hóa; công bố giá trị doanh nghiệp và đang xây dựng phương án cổ phần hóa để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt 14 doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp có quy mô vốn chủ sở hữu rất lớn như 3 doanh nghiệp thành viên của PVN có tổng giá trị vốn chủ sở hữu gần 90.000 tỷ đồng, một doanh nghiệp thành viên của EVN có giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 24.000 tỷ đồng. Đang tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp 20 doanh nghiệp.
Đến hết quý 2/2017 đã bán phần vốn nhà nước không cần nắm giữ tại 22 doanh nghiệp với tổng giá trị theo sổ sách là 666,8 tỷ đồng (bằng 76,5% so với cùng kỳ năm 2016), thu về 11.589,3 tỷ đồng (bằng 314,11% so với cùng kỳ năm 2016), trong đó, có 6 doanh nghiệp thoái vốn dưới mệnh giá.
Về việc thoái vốn nhà nước tại 12 doanh nghiệp quy mô lớn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện có 11 doanh nghiệp đã niêm yết. Sabeco đang lựa chọn đơn vị nhà thầu tư vấn thoái vốn nhà nước.
Habeco đang xử lý vướng mắc trong thỏa thuận hợp tác với Carlsberg Breweries A/S.
Đối với Công ty cổ phần Sữa Vinamilk, Tổng Công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đã trình Thủ tướng Chính phủ hai phương án bán tiếp phần vốn nhà nước tại công ty này. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo đưa việc này ra họp Thường trực Chính phủ.
Bộ Tài chính đã rà soát, tổng hợp các doanh nghiệp chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán còn lại để công bố công khai theo quy định.
Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, đến nay, trong 17 bộ, 53 địa phương, 84 tập đoàn kinh tế, tổng công ty vẫn còn 730 doanh nghiệp chưa thực hiện đăng ký giao dịch hoặc niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả công ty nông, lâm nghiệp của 40 địa phương, một bộ, một tập đoàn kinh tế và 4 tổng công ty nhà nước giai đoạn 2016-2020.
[Nghị quyết về cơ cấu lại, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước]
Chỉ còn Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Cần Thơ mặc dù đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định phương án nhưng vẫn chưa hoàn chỉnh lại để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.
46 doanh nghiệp các bộ, ngành, địa phương đã thống nhất chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước về SCIC nhưng chưa chuyển giao và 176 doanh nghiệp chưa thống nhất chuyển giao về SCIC.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Doãn Toản cho biết năm 2017, địa phương này có kế hoạch cổ phần hóa 8 doanh nghiệp và thoái vốn tại 17 doanh nghiệp. Hiện đang thực hiện thoái vốn tại 10 doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trong quá trình cổ phần hóa, phát sinh vướng mắc trong việc xác định giá trị tài sản là cây cối, chim thú và một số tài sản được giao vận hành như trạm xử lý nước thải… tại Công ty Công viên cây xanh, Công ty Vườn thú, Công ty Công viên Thống Nhất và Công ty Thoát nước.
Hiện, một số doanh nghiệp của thành phố có giá giao dịch cổ phiếu thấp hơn giá trị sổ sách kế toán tại thời điểm chuyển nhượng, do vậy việc thoái vốn rất khó khăn.
Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, các doanh nghiệp nhà nước lớn của Bộ đang tích cực thực hiện việc chuẩn bị cho cổ phần hóa để sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án.
Riêng đối với cổ phần hóa Tổng công ty Giấy, do Thủ tướng chưa phê duyệt phương án cổ phần hóa vì chưa hoàn tất thủ tục chào bán Nhà máy Bột giấy Phương Nam-dự án thua lỗ, “đắp chiếu” nhiều năm qua.
Tổng Công ty Thuốc lá sẽ hoàn thành xác định giá trị doanh nghiệp vào tháng 10/2017 và cố gắng cổ phần hóa luôn trong năm nay.
Với đặc thù là ngành sản xuất, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải kiến nghị: “Cần khuyến khích người lao động có tay nghề cao được mua cổ phần ưu đãi để tiếp tục gắn bó với doanh nghiệp, tránh tình trạng nhiều doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa xong coi như bị biến mất, thợ giỏi không phát triển được”.
Còn tâm lý thận trọng
Đánh giá công tác sắp xếp, đổi mới cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước 6 tháng đầu năm có chuyển biến tích cực, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng trong công tác chỉ đạo điều hành của các bộ, ngành, địa phương, tính công khai, minh bạch được chú trọng tăng cường hơn, đảm bảo yêu cầu đề ra, chưa có dấu hiệu xuất hiện vấn đề nổi cộm.
“Làm chậm mà chắc, làm đến đâu tốt đến đó, đảm bảo lợi ích cao nhất của đất nước. Làm nhanh mà làm ẩu, sai phạm là rất đáng phê phán," Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ vẫn còn một số tồn tại, yếu kém là tiến độ sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước không đạt yêu cầu, mục tiêu, kế hoạch đặt ra, vẫn dồn lại khối lượng 6 tháng cuối năm rất lớn.
Việc bàn giao các doanh nghiệp sau cổ phần hóa về SCIC còn chậm, mới bàn giao được 15/61 doanh nghiệp đã được các bộ, ngành, địa phương thống nhất chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước, còn 176 doanh nghiệp còn có ý kiến khác nhau. Việc đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán chưa nghiêm túc.
Phó Thủ tướng nêu rõ: “Hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực được nắm giữ, năng suất lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp. Một số tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp, dự án hoạt động kém, thua lỗ, cơ chế quản trị chưa đáp ứng được tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế."
Phó Thủ tướng cũng cho rằng quá trình cổ phần hóa còn nhiều khó khăn vướng mắc, nhất là các quy định về định giá tài sản đất đai, trách nhiệm của người quản lý tài sản nhà nước chưa rõ ràng.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)Nguyên nhân được Phó Thủ tướng chỉ ra là do chỉ đạo điều hành. Một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước chưa thật quyết liệt trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, đâu đó còn tâm lý thận trọng, chờ đợi, e ngại một số vụ việc trước đây bị thanh tra, kiểm tra, nên có chuyện đùn đẩy, hỏi ý kiến lên tận Chính phủ.
Phó Thủ tướng khẳng định bộ nào quyết liệt thì chuyển biến tốt, chỗ nào lãnh đạo không quyết liệt công việc trì trệ, kết quả rất hạn chế. Nguyên nhân chủ quan là quan trọng nhất.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh đến việc minh bạch, công khai, đảm bảo lợi ích của quốc gia, đất nước: "Chúng ta làm theo đúng pháp luật, đảm bảo công khai, minh bạch. Luật pháp bất cập phải sửa."
Nêu lên tư tưởng của nhiều bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty hiện nay đang chờ thành lập cơ quan đại diện chủ sở hữu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Hiếu đề nghị dù có thành lập cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tốt nhất vẫn là cổ phần hóa, bởi “không ai trăm tay nghìn mắt quản lý được. Khi đã cổ phần hóa, có 35% vốn từ ngoài vào là đồng tiền đi liền khúc ruột, quản lý sẽ tốt lên.”
Cần nhanh chóng cổ phần hóa, thoái hóa vốn, trừ những doanh nghiệp 100% vốn nhà nước như các doanh nghiệp của quân đội.
Gắn trách nhiệm người đứng đầu
Nhấn mạnh tinh thần dứt khoát phải phấn đấu để hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn của năm 2017, thậm chí vượt mức cả về số lượng doanh nghiệp cổ phần hóa, thoái vốn, cả về chỉ tiêu thu ngân sách, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng “nếu tích cực, quyết liệt và đồng bộ, chúng ta khả năng vượt kế hoạch.”
Nhắc lại thông điệp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là gắn trách nhiệm của lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp với kết quả đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp, Phó Thủ tướng nêu rõ Chính phủ sẽ xem xét và xử lý trách nhiệm người đứng đầu trì trệ, chậm trễ và không hoàn thành nhiệm vụ đổi mới sắp xếp doanh nghiệp cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp.
Điều này cũng chính là để thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước.
Phó Thủ tướng giao các bộ, ngành liên quan sửa đổi, bổ sung Nghị định 59/2011/NĐ-CP về chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần.
Trong tháng 7/2017, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải hoàn tất để trình Thủ tướng Chính phủ ký quyết định về Danh mục doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2017-2020.
Trong tháng 8/2017, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính phải hoàn thành sửa đổi, bổ sung Nghị định 91/2015/NĐ-CP về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải hoàn thành danh mục các công ty thủy nông và sắp xếp các công ty thủy nông; phối hợp với Bộ Tài chính, Tư pháp, các cơ quan liên quan trình Thủ tướng về tình hình chuyển giao không bồi hoàn của các nhà đầu tư trong hoạt động kinh doanh, hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp Việt Nam./.
