Các đại biểu tham dự hội nghị. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)Mặc dù Quỹ quốc gia về việc làm đã tạo cơ hội cho nhiều người lao động tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi để tăng gia sản xuất và tăng thu nhập cho người lao động nhưng nguồn vốn cho vay của Quỹ này vẫn còn hạn chế, mới chỉ đáp ứng 30-35% nhu cầu vốn.
Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp tại Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện hoạt động cho vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm giai đoạn 2016-2018 do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội tổ chức ngày 11/10 tại Hà Nội.
Gỡ khó cho người lao động
Ngân hàng Chính sách Xã hội được Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý, cho vay, thu hồi vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm, theo thống kê của Ngân hàng, giai đoạn từ năm 2016 đến ngày 30/9/2018, doanh số cho vay giải quyết việc làm đạt 15.477 tỷ đồng, doanh số cho vay xuất khẩu lao động đạt 746 tỷ đồng, qua đó giúp cho trên 535.000 lao động được tạo việc làm, giúp cho trên 11.000 lao động được vay vốn đi xuất khẩu lao động.
Là một địa phương triển khai có hiệu quả nguồn vốn này, đại diện chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Gia Lai cho biết, qua gần 3 năm triển khai, vốn vay từ Quỹ Quốc gia việc làm đã đầu tư đúng đối tượng thụ hưởng, chất lượng sử dụng vốn không ngừng được nâng cao, tỷ lệ nợ quá hạn của 2 chương trình, chiếm 0,16%/dư nợ của chương trình, giảm 0,05% so năm 2015.
Nguồn vốn đã góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa ở nông thôn, đã làm thay đổi nhận thức của một bộ phận những hộ sản xuất kinh doanh nhỏ, lẻ chưa bắt kịp với phương thức sản xuất lớn. Nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa được vay vốn đi xuất khẩu lao động, có cơ hội làm việc tại nước ngoài để nâng cao tay nghề, tác phong làm việc, nâng cao hiểu biết, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống cho bản thân và cho gia đình.
"Đã xuất hiện rất nhiều các điển hình về làm ăn kinh tế giỏi, không chỉ ở khu vực thành thị mà còn ở khu vực nông thôn, vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, hộ đồng bào dân tộc thiểu số," đại diện chi nhánh Gia Lai chia sẻ.
Tổng số lao động được tạo việc làm từ nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm giai đoạn 2016-2018 là 539.645 người. (Nguồn: NHCSXH)Cũng chia sẻ tại hội nghị, anh Đỗ Quang Quế, là thành viên tổ tiết kiệm và vay vốn xóm 6, xã Chính Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam cho biết, do kinh tế gia đình khó khăn, thiếu vốn sản xuất anh đã mạnh dạn vay vốn giải quyết việc làm từ Ngân hàng Chính sách huyện Lý Nhân với số tiền ban đầu là 10 triệu đồng để đầu tư chăn nuôi.
Tiếp đó đến năm 2012, anh Quế tiếp tục vay thêm số tiền 50 triệu đồng để đầu tư phát triển sản xuất dự án trồng bưởi, trồng cam canh. Vốn vay được dùng mua cây giống, phân bón… Đến nay diện tích trồng bưởi, trồng cam canh, chăn nuôi đã tạo việc làm thường xuyên không chỉ cho hai vợ chồng anh mà còn cho hai lao động làm công ăn lương, thu nhập hàng năm khoảng 400 triệu đồng. Trong đó thu nhập hàng tháng của mỗi lao động là trên 5 triệu đồng.
Còn anh Hoàng Anh Sơn, thôn Hợp Thành, xã Thành Hưng, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa cũng chia sẻ, sinh ra và lớn lên ở một vùng quê miền núi của tỉnh Thanh Hóa, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, hàng năm luôn xảy ra thiên tai, lũ lụt,đời sống dân trí còn thấp, tình hình phát triển kinh tế gặp nhiều khó khăn.
Để cuộc sống đỡ vất vả, anh Sơn đã mạnh dạn khởi nghiệp từ nghề cơ khí tuy nhiên gặp nhiều khó khăn vì không có vốn. Được sự giúp đỡ của đoàn thanh niên và Ngân hàng chính sách Dự án "Sản xuất kinh doanh gò hàn và gia công cơ khí" của anh đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt cho vay với số tiền 250 triệu đồng, lãi suất 6,6%/năm để tạo việc làm cho 7 lao động. Vốn vay được đầu tư mua sắm trang thiết bị, máy móc và mở rộng các mặt hàng, thuê thêm nhân công vàmở rộng quy mô sản xuất.
Anh Sơn cho biết thêm, đến thời điểm này, từ cơ sở sản xuất hàng hóa nhỏ lẻ, với mức sản xuất hàng hóa cho doanh thu từ 1,2 đến 1, 5 tỷ đồng/năm, nay anh Sơn đã mạnh dạn thành lập doanh nghiệp sản xuất cơ khí trên địa bàn xã tạo thu nhập ổn định, tổng doanh số sản xuất hàng hóa đạt từ 4 đến 4,5 tỷ đồng/năm, cho thu nhập ổn định từ 300-400 triệu đồng/năm, tạo công ăn việc làm cho 9 công nhân, trong đó 7 công nhân trong độ tuổi thanh niên với thu nhập ổn định từ 5-7 triệu đồng/lao động hàng tháng.
Nguồn vốn vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu
Thứ trưởng Bộ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động cho vay vốn tạo việc làm từ Quỹ quốc gia về việc làm cũng đang gặp những khó khăn như: Chất lượng việc làm tạo ra chưa cao, hoạt động cho vay chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, đối tượng cho vay là các cơ sở sản xuất, kinh doanh thấp. Nguồn vốn cho vay của Quỹ còn hạn chế, mới chỉ đáp ứng 30-35% nhu cầu vốn tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm.
Bên cạnh đó, Ngân sách Trung ương vẫn chưa bổ sung nguồn vốn cho Quỹ quốc gia về việc làm để cho vay lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (đối với người lao động thuộc hộ cận nghèo, người lao động là thân nhân người có công với cách mạng).
"Trong giai đoạn tới thị trường lao động ngày càng sôi động hơn, phát triển hơn, nhu cầu việc làm chất lượng hơn, bền vững hơn, nhu cầu tiếp cận vốn tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, của lao động thanh niên, lao động nông thôn đặt ra nhiều yêu cầu, thách thức với việc nâng cao hiệu quả và bảo đảm chất lượng tín dụng hỗ trợ của Nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội," ông Diệp nhấn mạnh.
Tổng doanh số cho vay từ nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm của các vùng giai đoạn 2016-2018 là 15.477 tỷ đồng. (Nguồn: NHCSXH)Còn ông Nguyễn Văn Lý, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội cũng kiến nghị: Khó khăn lớn nhất là nguồn vốn để thực hiện cho chương trình này. Tuy Nghị định 61 ra đời được 3 năm, nguồn vốn đã tăng nhưng so với nhu cầu còn rất ít. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải tăng nguồn vốn lên. Ngoài ra Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ ưu tiên bố trí vốn. Năm 2016, Ngân hàng đã bố trí được 600 tỷ đồng, năm 2017 được 1.200 tỷ đồng và năm nay được trên 2.000 tỷ đồng tạo ra được nguồn vốn "hùng hậu".
"Chúng tôi cũng đang tham mưu cho chính quyền địa phương khi dành nguồn vốn ngân sách chuyển sang, trong đó 80% vốn là dành cho giải quyết việc làm. Chúng tôi cũng kêu gọi các tổ chức cá nhân khác có những đầu tư hợp lý trong các chương trình của mình trong đó có dành một phần nguồn vốn cho chương trình này," ông Lý nhấn mạnh.
Một số đại biểu cũng đã đề xuất các cơ chế, chính sách để tăng cường nguồn vốn cho vay hỗ trợ tạo việc làm và đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; tăng cường nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho vay hỗ trợ tạo việc làm qua Ngân hàng Chính sách xã hội./.
Theo thống kê của Ngân hàng Chính sách, đến ngày 30/9, nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm đạt 14.560 tỷ đồng, tăng 7.631 tỷ đồng so với năm 2015. Trong đó, nguồn vốn từ Quỹ quốc gia giải quyết việc làm là 4.497 tỷ đồng, tăng 64 tỷ đồng so với năm 2015 từ số tiền lãi thu được bổ sung cho Quỹ; nguồn vốn của địa phương ủy thác sang Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay giải quyết việc làm là 6.285 tỷ đồng, tăng 3.789 tỷ đồng so với năm 2015, nguồn vốn do Ngân hàng Chính sách xã hội huy động để cho vay giải quyết việc làm là 3.778 tỷ đồng).
Dư nợ cho vay giải quyết việc làm đạt 14.451 tỷ đồng, với gần 476.000 khách hàng, dư nợ cho vay xuất khẩu lao động đạt 722 tỷ đồng, với trên 15.000 hộ vay còn dư nợ.
