Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảm nhận rõ nhất làn gió ấm này.
IMF đã có một "sự khởi đầu mới" có thể nói là tốt đẹp khi Ban lãnh đạođịnh chế tài chính đa phương toàn cầu này nhất trí thông qua một quyết định lịchsử ủng hộ đề xuất của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thếgiới (G-20) về cải tổ IMF.
Theo lời ông Dominique Strauss-Kahn - Giám đốc điều hành IMF, đây là đợtcải tổ cơ cấu quản trị cơ bản nhất trong lịch sử 65 năm của IMF và là sự thayđổi có tầm ảnh hưởng lớn nhất từ trước tới nay.
Cơ quan quyền lực tối cao của IMF đã phê chuẩn kế hoạch điều chỉnh quyềnđại diện và chi phối định chế tài chính này theo hướng có lợi cho các nền kinhtế mới nổi và những nước đang phát triển nhằm thừa nhận vai trò ngày càng quantrọng của họ trong nền kinh tế toàn cầu.
Thực chất của sự cải cách này nằm ở chỗ, các cường quốc kinh tế mới nổi sẽnhận hai ghế trong Ban điều hành IMF, đồng thời có thêm 6% hạn ngạch bỏ phiếutrong các quyết định của quỹ. Với động thái điều chỉnh bất ngờ và lớn chưa từngcó này, Trung Quốc từ vị trí thứ 6 nhảy lên ba bậc để trở thành một trong ba cổđông lớn nhất của IMF, chỉ sau Mỹ và Nhật Bản.
Thỏa thuận này cũng khỏa lấp phần nào khoảng cách giữa nhóm các nước pháttriển và đang phát triển khi tăng quyền bỏ phiếu cho các thành viên thuộc nhómsau và đưa các cường quốc mới nổi là Ấn Độ, Brazil và Nga - các đối tác củaTrung Quốc trong khối BRIC - vào tốp 10 cổ đông lớn nhất của IMF.
Quyền lực của các nước BRIC tính tổng cộng đã tăng từ 3,5% đến 14,2%. Rõràng với quyết định trên, IMF đã chính thức công nhận vai trò ngày càng tăng củabốn quốc gia BRIC trong nền kinh tế thế giới. Giới chuyên gia bình luận đây làmột bước nhảy vọt, và xu thế này sẽ tiếp tục phát triển. Họ dự đoán trong vòng 5năm tới, các nước đang phát triển và những nước có tiềm năng thị trường khổng lồsẽ chiếm vị trí bình đẳng trong Ban Giám đốc IMF.
Cũng có một số ý kiến cho rằng cải cách IMF như vậy chưa đủ mạnh, trừ khicó một sự cân bằng tốt hơn trong cơ cấu quản trị. Việc Trung Quốc trở thành cổđông lớn thứ ba của IMF và Ấn Độ lên vị trí thứ sáu đã phản ánh chính xác hơn vịtrí cân đối và ảnh hưởng ngày càng tăng của các thị trường mới nổi trong nềnkinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, không phải tất cả những thay đổi đều đã đủ nặng để các nướcđang phát triển có được sự hiện diện đáng chú ý hơn, cũng như có tiếng nói quantrọng hơn, trong các hoạt động nội bộ và trong việc ra quyết định chung của IMF.
Do nằm trong tốp 10 cổ đông lớn nhất, Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil đã có vịtrí trong ban chấp hành cải tổ. Nhưng phần lớn các nền kinh tế đang phát triểnnhỏ hơn và nghèo hơn vẫn bị đặt ở "chiếu dưới," vì phần phiếu bầu của họ tăngkhông đáng kể. Nói cách khác "sự thay đổi lịch sử" đã diễn ra phần nào trên lưngnhững quốc gia phát triển khác.
Quyền của các nền kinh tế lớn như Venezuela, Argentina, Nam Phi và ArậpXêút trong IMF sẽ giảm bớt, trong khi cổ đông lớn nhất là Mỹ (hiện sở hữu 17,67%hạn ngạch bỏ phiếu trong IMF) vẫn duy trì quyền phủ quyết những quyết định quantrọng nhất và quyền lực lớn nhất trong IMF vẫn thuộc về các nước thuộc Liên minhchâu Âu (EU).
Khi cải cách không đi đủ xa và vẫn giữ nguyên việc thực hiện quyền của cáccổ đông lớn giàu có, những thay đổi trong việc phân phối các quyền biểu quyết sẽkhông tạo sự khác biệt đáng kể cho sự cân bằng quyền lực trong tổ chức tài chínhquốc tế này.
Tuy vậy, gói quyền bỏ phiếu của khối BRIC đang tiến sát gần quyền phủquyết. Đây mới chỉ là "sự khởi đầu mới" cho bước điều chỉnh tiếp theo trong cơcấu ban lãnh đạo IMF nhằm mang lại cho tổ chức này tính hợp pháp trong thực thicông việc./.