Sau gần 10 năm kể từ khi bắt đầu kiến nghị xem xét nâng cao hình thức khen thưởng đối với thanh niên xung phong tham gia chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc, hàng trăm nghìn thanh niên xung phong đã vỡ òa niềm vui và tự hào khi Luật Thi đua, khen thưởng chính thức bổ sung “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”. Đây là sự ghi nhận cao quý của Đảng và Nhà nước đối với mỗi cá nhân thanh niên xung phong đã dũng cảm tham gia vào các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc.
Hơn 400.000 thanh niên xung phong kháng chiến
Thanh niên xung phong kháng chiến là lực lượng đã có nhiều hy sinh, đóng góp rất lớn cho sự nghiệp chiến đấu bảo vệ Tổ quốc của dân tộc. Theo số liệu của Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam, trong hơn 70 mươi năm qua, đã có trên 650.000 nam, nữ thanh niên xung phong phục vụ chiến đấu, trực tiếp chiến đấu, lao động sáng tạo với tinh thần dũng cảm, hy sinh.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, chiến tranh bảo vệ biên giới, bảo vệ Tổ quốc... đã có hơn 400.000 nam, nữ thanh niên xung phong đã làm nhiệm vụ trên các chiến trường; trong đó có hơn 6.000 người hy sinh, hơn 40.000 người bị thương, hơn 14.000 người bị nhiễm chất độc dacam/dioxin.
Việc ghi nhận, tôn vinh, khen thưởng chung cho thành tích kháng chiến là hết sức cần thiết và Đảng, Nhà nước dành cho toàn lực lượng những phần thưởng cao quý nhất như: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, Huân chương Thành đồng, danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân toàn lực lượng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân chiến dịch Điện Biên Phủ…
Thanh niên xung phong nếu là người có công với cách mạng cũng được thực hiện chính sách theo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với và những chính sách khác đối với thanh niên xung phong trực tiếp tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, làm nhiệm vụ quốc tế, thanh niên xung phong ở cơ sở miền Nam…
Để ghi nhận sự tham gia, đóng góp xây dựng của từng cá nhân thanh niên xung phong tập trung tham gia kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, Luật Thi đua, khen thưởng được Quốc hội thông qua hồi tháng Sáu đã bổ sung thêm hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”. Theo đó, “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” được tặng và truy tặng đối với thanh niên xung phong có thành tích trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, hoàn thành nhiệm vụ, trung thành với cách mạng, có thời gian tại ngũ từ 2 năm trở lên. Thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc đã được công nhận liệt sỹ thì được truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang.”
[Thanh niên xung phong: Biểu tượng tinh thần yêu nước của tuổi trẻ]
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết việc khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” thực hiện theo kết luận của Ban Bí thư ngày 7/2/2017 về việc giao cho Ban cán sự đảng Chính phủ nghiên cứu xây dựng Luật Thi đua, khen thưởng sửa đổi và cho chủ trương tặng Huy chương thanh niên xung phong vẻ vang với lực lượng thanh niên trong thời kỳ kháng chiến cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
“Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” một lần nữa khẳng định sự ghi nhân của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những đóng góp, hy sinh của lực lượng thanh niên xung phong trong ác cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc.
Đề xuất tính hệ số chiến trường
Trong buổi gặp gỡ nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh-Liệt sỹ và 72 năm ngày truyền thống lực lượng thanh niên xung phong Việt Nam, Chủ tịc nước Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm tới thanh niên xung phong với nhiều chế độ, chính sách được ban hành như công nhận thương binh, liệt sỹ, trao tặng các danh hiệu thi đua khen thưởng, quan tâm đời sống vật chất và tinh thần cho thanh niên xung phong.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng tranh chân dung Bác Hồ cho lãnh đạo Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)Trước sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là việc sẽ trao và truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” cho từng cá nhân thanh niên xung phong, lực lượng cựu thanh niên xung phong rất phấn khởi và tự hào nhưng cũng còn nhiều băn khoăn về việc triển khai vào thực tế, từng trường hợp cụ thể, nhất là với quy định về thời gian tại ngũ đủ 2 năm.
Theo ông Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam, do đặc thù lực lượng thanh niên xung phong ở miền Nam được huy động theo chiến dịch nên thời hạn huy động có thể là 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng hay một năm tùy theo từng chiến dịch chứ không liên tục nên khi xét điều kiện này cần tính đến hệ số chiến trường.
“Chúng tôi đề nghị xem xét khi xây dựng Nghị định của Chính phủ về việc trao tặng, truy tặng cần quan tâm tới các đồng chí thương binh, các thanh niên xung phong tại chiến trường miền Nam thì nên áp dụng hệ số chiến trường khi tặng thưởng. Bởi nếu tính quy định phải đủ 2 năm thì nhiều đồng chí có cống hiến, tham gia trực tiếp chiến đấu sẽ thiệt thòi,” ông Vũ Trọng Kim đề xuất.
Chiến tranh đã lùi xa và việc thực hiện các chính sách khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến đang ngày càng cấp thiết hơn bao giờ hết. Ông Vũ Trọng Kim chia sẻ: “Lực lượng thanh niên xung phong tham gia vào các cuộc kháng chiến chống Pháp đến nay đều đã hơn 90 tuổi, tham gia kháng chiến chống Mỹ cũng trên 70 tuổi… họ đều là những người thời gian còn lại không nhiều. Việc xây dựng, hoàn thiện các quy định xét duyệt, tổ chức trao tặng đang rất cấp thiết."
Ông Vũ Trọng Kim bày tỏ mong muốn các cơ quan chức năng với tinh thần làm việc khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các quy định xét duyệt, tổ chức trao tặng để khi luật có hiệu lực có thể được triển khai ngay. Bên cạnh đó, các cơ quan phối hợp chặt chẽ để tổ chức việc trao tặng cho thật sự trang trọng, ý nghĩa từ đó động viên thế hệ trẻ tham gia vào lực lượng thanh niên xung phong trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Việc tặng và truy tặng “Huy chương thanh niên xung phong vẻ vang” là sự ghi nhận những đóng góp, hy sinh to lớn của lực lượng thanh niên xung phong. Từ đó, truyền thống vẻ vang của lực lượng thanh niên xung phong sẽ trở thành giá trị tinh thần to lớn động viên thế hệ trẻ Việt Nam tiếp tục phấn đấu, đóng góp cho sự nghiệp phát triển đất nước./.
