“Việt Nam đã có những nỗ lực mạnh mẽ trong phòng chống tham nhũng trong những năm gần đây, chúng tôi sẽ rất hoan nghênh các nỗ lực tiếp tục để cải thiện quản trị và môi trường kinh doanh. Khuôn khổ pháp lý về chống rửa tiền/tài trợ khủng bố cần được tăng cường. Các nỗ lực thu hẹp những thiếu hụt, khác biệt về dữ liệu, gồm cả số liệu về tài khóa và các tài khoản kinh tế đối ngoại có thể giúp cải thiện việc hoạch định chính sách và tạo ra những lợi ích kinh tế lớn hơn.”
Đó là nhận định của ông Paulo Medas - Trưởng đoàn Điều IV Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại các cuộc làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Quốc hội, Ban Kinh tế Trung ương, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và một số cơ quan nhà nước, đại diện khu vực tư nhân khác từ ngày 14 đến ngày 29/6 vừa qua.
[Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đoàn tham vấn của Quỹ Tiền tệ Quốc tế]
Ông Paulo Medas nhận định tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ phục hồi vào nửa cuối năm 2023, đạt khoảng 4,7% cho cả năm nhờ xuất khẩu phục hồi và các chính sách trong nước nới lỏng. Lạm phát dự kiến sẽ được kiểm soát dưới mức mục tiêu 4,5% của Ngân hàng Nhà nước.
“Trong trung hạn, Việt Nam có thể quay trở lại đạt được tốc độ tăng trưởng cao khi các cải cách cơ cấu được thực thi. Trong ngắn hạn, rủi ro đối với tăng trưởng vẫn lớn. Tăng trưởng có thể không được như kỳ vọng nếu cầu bên ngoài vẫn tiếp tục yếu hoặc đầu tư vẫn kém. Các vấn đề đang diễn ra trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản ngày càng sâu sắc, cùng với nợ xấu gia tăng có thể gây tổn hại đến khả năng hỗ trợ tăng trưởng của các ngân hàng,” ông Paulo Medas nhấn mạnh.
Ông Paulo Medas chia sẻ thêm, các biện pháp mà Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ đã triển khai giúp giảm nhẹ tác động của những cơn gió ngược, song cần nỗ lực hơn nữa để bảo đảm sự ổn định tài chính và kinh tế vĩ mô cũng như đẩy nhanh các cải cách có thể sẽ bảo đảm rằng nền kinh tế vẫn đang dựa trên một nền tảng vững chãi. Sự phối hợp các chính sách cần được điều chỉnh cân bằng lại với trọng tâm lớn hơn vào hỗ trợ tài khóa cho nền kinh tế và bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương nhất.
Ông Paulo Medas cho rằng một số biện pháp giảm thuế mang tính lũy thoái (thuế suất giảm khi số tiền bị đánh thuế tăng lên) và có tác động tiêu cực đến khí hậu (ví dụ, lệ phí đăng ký trước bạ cho xe ôtô). Thay vào đó, do thuế ở Việt Nam tương đối thấp, các cơ quan chức năng có thể cân nhắc tăng chi ngân sách cho nâng cấp cơ sở hạ tầng, củng cố mạng lưới an sinh xã hội và các nhu cầu xã hội khác đồng thời cần cân nhắc hỗ trợ tài khóa hơn nữa, đặc biệt khi sự phục hồi kinh tế không được như kỳ vọng.
Để đạt được các mục tiêu về phát triển và khí hậu, Việt Nam cũng cần phải đẩy mạnh các cải cách để cải thiện môi trường kinh doanh, cơ sở hạ tầng trọng yếu và đầu tư vào giáo dục. Việc tăng chi ngân sách cho an sinh xã hội và cơ sở hạ tầng, gồm cả đáp ứng các mục tiêu về khí hậu của Việt Nam sẽ cần phải có các nỗ lực huy động thu ngân sách. Những kế hoạch mới của các cơ quan chức năng về năng lượng và khí hậu là một bước tiến quan trọng và ưu tiên hiện nay nên đặt vào việc triển khai các hành động cụ thể.
Cũng theo ông Paulo Medas, Việt Nam cần có những hành động quyết liệt để tái cấu trúc thị trường bất động sản và thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh.
"Các cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháp để giảm thiểu rủi ro trong ngắn hạn và giờ đây cần đặt ưu tiên cho việc có thêm biện pháp mang tính cơ cấu; đặc biệt nên xử lý các nút thắt về pháp lý đang cản trở việc hoàn thành các dự án bất động sản, tăng cường quy định và quản trị thị trường trái phiếu doanh nghiệp và cải thiện khuôn khổ pháp lý về cưỡng chế nợ và xử lý mất khả năng thanh toán," ông Paulo Medas nói./.