Đập thủy điện Sông Tranh 2. (Ảnh: Trần Lê Lâm/TTXVN)Hồ chứa nước thủy điện Sông Tranh 2 có phải là quả bom nước khổng lồ hay không; nếu đập thủy điện Sông Tranh 2 bị vỡ trong mùa mưa lũ thì có nhấn chìm tỉnh Quảng Nam trong biển nước hay không và giải quyết vấn đề này như thế nào là hai vấn đề được lãnh đạo tỉnh Quảng Nam đặt ra với Công ty thủy điện Sông Tranh và Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1.
Các vấn đề trên được đặt ra tại buổi làm việc của lãnh đạo tỉnh với hai công ty trên về việc lựa chọn một số kịch bản điển hình để xây dựng phương án giảm nhẹ thiên tai vùng hạ du công trình thủy điện Sông Tranh vào sáng ngày 6/3.
Hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 nằm ở thượng lưu sông Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam. Trong những năm gần đây, do lũ lớn thường xuyên xảy ra kết hợp với hiện tượng biến đổi khí hậu nghiêm trọng nên việc nghiên cứu sóng vỡ đập hệ thống hồ chứa trên sông Tranh trong điều kiện bất lợi về mưa lũ là hết sức cần thiết nhằm phòng ngừa và đề xuất những biện pháp diễn tập ứng phó nếu sự cố xảy ra.
Để đáp ứng yêu cầu này, từ tháng 7/2012, Công ty thủy điện Sông Tranh đã phối hợp với Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 tiến hành thu thập số liệu thủy văn, khảo sát địa hình để triển khai thực hiện tính toán xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du ứng với các tình huống vỡ đập thủy điện Sông Tranh 2.
Để công tác tính toán xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du trong trường hợp xả lũ khẩn cấp và các tình huống vỡ đập đạt kết quả cao nhất, Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 đã thuê hai chuyên gia nước ngoài chuyên ngành về vấn đề này để cùng tính toán với các chuyên gia Việt Nam.
Với các tài liệu đã thu thập được và sử dụng các phần mềm tính toán tiên tiến của các nước phát triển cũng như các ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong nước, đến nay Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 đã xây dựng Bản đồ ngập lụt hạ du với các tình huống vỡ đập, báo cáo tính toán xả lũ và bản đồ ngập lụt hạ du theo sáu tầng suất để trình cơ quan chức năng.
Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 và các chuyên gia trong nước và nước ngoài đã nghiên cứu, tính toán 10 kịch bản vỡ đập tiềm năng cho đập chính (RCC) và đập đất, 20 kịch bản thời gian vỡ đập khác nhau trên cơ sở phân tích, đánh giá, lựa chọn các dạng vỡ tiềm năng theo đặc điểm tự nhiên, điều kiện địa chất nền đập và khu vực hồ chứa được cập nhật và thông số kỹ thuật của công trình thủy điện Sông Tranh 2. Xây dựng sáu kịch bản tính toán với dòng chảy tự nhiên khi không có hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2.
Với các kịch bản, phương án đã tính toán, các chuyên gia đã chọn kịch bản vỡ đập đất (phương án bảy). Đây là kịch bản có tiềm năng dễ xảy ra hơn so với các kịch bản khác đã tính toán, do đập đất có nguy cơ vỡ cao hơn so với đập bêtông đầm lăn trong các trường hợp xảy ra các trận lũ đặc biệt lớn.
Ngoài báo cáo của Công ty cổ phần tư vấn xây dựng điện 1 và Công ty thủy điện Sông Tranh, các địa phương trong vùng ngập lụt vùng hạ du thủy điện Sông Tranh còn đóng góp những ý kiến sát thực từ thực tiễn công tác phòng chống lũ lụt trong mùa mưa, những kiến nghị về công tác vận hành hồ chứa thủy điện, công tác xả lũ, công tác cung cấp thông tin tránh lũ cho nhân dân trong mùa mưa lũ… để các cơ quan chuyên môn xây dựng hoàn thiện kịch bản xây dựng phương án giảm nhẹ thiệt hại vùng hạ du công trình thủy điện trong thời gian tới./.
