Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Trưởng Ban chỉ đạo Đề án Nguyễn Mạnh Hiển nhận định việc thực hiện kiện toàn Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất từ hai cấp thành một cấp và mô hình Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ là cơ sở để thực hiện hiệu quả Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
Theo nghị định này, đến hết năm 2015, tất cả các địa phương phải hoàn thành việc thành lập Văn phòng đăng ký đất đai một cấp. Do vậy các bộ, ngành, đơn vị chức năng cần có cơ chế phối hợp rõ ràng để có những hướng triển khai thực hiện phù hợp và đúng lộ trình.
Đề án thí điểm kiện toàn hệ thống Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất một cấp trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 447/QĐ-TTg ngày 17/4/2012 và được triển khai từ tháng 4/2012 tại 4 tỉnh, thành phố Hà Nam, Hải Phòng, Đà Nẵng, Đồng Nai với thời gian thực hiện từ ngày hôm nay (30/6).
Kết quả thử nghiệm 2 năm qua đã thể hiện nhiều ưu điểm nổi bật của mô hình Văn phòng đăng ký một cấp so với trước đây. Cụ thể là hoạt động đăng ký, cấp giấy chứng nhận đã có sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất, có tính chuyên nghiệp hơn. Tại Đà Nẵng, sau khi chuyển thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận về Sở Tài nguyên và Môi trường, thành phố đã phát hiện và xử lý hàng nghìn trường hợp trước đây đã giải quyết thủ tục không đúng quy định.
Đội ngũ cán bộ chuyên môn trong toàn hệ thống Văn phòng đăng ký được điều động linh hoạt, sử dụng có hiệu quả để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ có trọng tâm, trọng điểm theo đúng kế hoạch của địa phương; chất lượng thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận được nâng cao, bảo đảm sự thống nhất trong toàn tỉnh, thành phố; thời gian thực hiện thủ tục được đảm bảo, một số nơi đã rút ngắn hơn nhiều so với trước đây. Điển hình là thành phố Đà Nẵng và tỉnh Hà Nam đã giảm thời gian thực hiện đối với nhiều loại thủ tục từ 1/3 đến 1/2 thời gian so với trước đây.
Tuy vậy, việc kiện toàn mô hình Văn phòng đăng ký một cấp còn một số nội dung ở một số địa phương chưa được thực hiện đầy đủ, như số lượng nhân lực chuyên môn của Văn phòng đăng ký một cấp và một số chi nhánh của tỉnh Hà Nam và thành phố Hải Phòng còn ít; bộ máy của Văn phòng đăng ký thành phố Hải Phòng chưa đầy đủ, điều kiện thiết bị máy móc, nhà làm việc và kho lưu trữ của Văn phòng, đặc biệt là tại các chi nhánh còn nhiều khó khăn.
Việc thử nghiệm cơ chế tài chính cho hoạt động của Văn phòng đăng ký một cấp không thực hiện được, do việc đầu tư ngân sách cho thực hiện nhiệm vụ sự nghiệp ở các địa phương không được bảo đảm nên không có cơ sở đánh giá.
Tại hội thảo "Kinh nghiệm về quy trình kiện toàn và mô hình văn phòng đăng ký đất đai một cấp" do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức sáng 30/6, các đại biểu nhất trí với đề xuất mô hình chung cho các tỉnh, thành phố với một số tiêu chí trọng điểm, như tên gọi chung là "Văn phòng đăng ký đất đai" như đã quy định tại Nghị định số 43/2014/NĐ-CP; Văn phòng đăng ký đất đai có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng theo quy định của pháp luật. Đơn vị này có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn làm đầu mối tổ chức thực hiện các thủ tục và lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận cho người có nhu cầu.
Bên cạnh đó, Văn phòng còn thực hiện việc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất cho tất cả các đối tượng sử dụng đất, đối tượng được giao quản lý đất; xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp cho các trường hợp đăng ký biến động đất đai theo quy định; xây dựng, quản lý,cập nhật, chỉnh lý thống nhất hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai./.