Ngày 2/4, tại thị trấn Hương Canh, Ủy ban Nhân dân huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc long trọng tổ chức Lễ đón nhận bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội kéo song thị trấn Hương Canh”
Hàng ngàn người dân cùng du khách thập phương đã có mặt tại thị trấn Hương Canh chứng kiến buổi Lễ và xem trò diễn đầy sinh động của các đội.
Kéo song là trò chơi cổ truyền, biểu dương tinh thần thượng võ của người dân vùng sông nước. Trò chơi kéo song từ xưa đã được nhiều làng, xã thuộc huyện Bình Xuyên tổ chức vào các dịp lễ hội đầu xuân như Ngoại Trạch, Quất Lưu, Sơn Lôi, Thanh Lãng…, nhưng duy trì được đến ngày nay thì chỉ còn lại ở thị trấn Hương Canh. Riêng ở Hương Canh, kéo song là trò chơi dân gian truyền thống của 3 làng: Hương Canh, Ngọc Canh và Tiên Canh.
Lễ hội kéo song được tổ chức để biểu dương tinh thần thượng võ của người dân vùng sông nước. Trò chơi được bắt nguồn từ chiến thuật thao lược, luyện quân thủy chiến của các tướng lĩnh thời kỳ chống quân Nam Hán.
Chiến thuật sử dụng dây song kéo điều chỉnh tốc độ của chiến thuyền sao cho phù hợp với thời gian dâng, hạ của thủy triều trên sông Cánh. Đây cũng chính là chiến thuật giúp đại quân của Ngô Quyền giành thắng lợi trước quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Từ đó, trò kéo song được đưa vào tập quán sinh hoạt tín ngưỡng của người dân nơi đây.
Trò chơi Kéo song đã trở thành lễ hội truyền thống hàng năm của người dân Hương Canh (Bình Xuyên). Năm 2014, Hội Kéo song Hương Canh được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Ngày hội kéo song ở Hương Canh được tổ chức chính thức vào ngày mùng 3 tháng Giêng hàng năm và là trò diễn trong hội làng Cánh vào dịp rằm tháng Hai (Âm lịch) với ý nghĩa tưởng nhớ các vị Thành hoàng làng, cầu một năm mưa thuận gió hòa.
Mặc dù trải qua thời gian và nhiều biến cố lịch sử, nhưng cách thức thực hành và những nghi thức của trò diễn vẫn còn giữ nguyên giá trị lịch sử, thể hiện tính cộng đồng, rèn luyện sức mạnh bền bỉ và sự khéo léo của người cầm quân.
Trong thời gian tới, huyện Bình Xuyên tổ chức các hội thảo, tọa đàm, tìm hiểu, nhận dạng, tiếp tục làm rõ những nét văn hóa còn tiềm ẩn của trò kéo song trong cộng đồng dân cư.
Bên cạnh đó, huyện phối hợp với các cơ quan chuyên môn phục dựng đầy đủ và lập cơ sở dữ liệu, tư liệu nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, làm cơ sở cho công tác tuyên truyền, giới thiệu và quảng bá.
Huyện cũng sẽ tổ chức truyền dạy kỹ thật kéo song cho thanh thiếu nhi trong thị trấn Hương Canh, có kế hoạch đưa trò chơi vào giáo dục tại các trường phổ thông để bảo vệ và phát huy những giá trị lịch sử, văn hóa của di sản, rèn luyện sức khỏe cho học sinh.
Cùng ngày, đội kéo song Hương Ngọc và Liên quân Lò Ngói, của thị trấn Hương Canh (mỗi đội có 25 đô thủ trực tiếp thi đấu) đã tổ chức trò diễn và thi đấu đầy nhiệt tình, sinh động với sự cổ vũ của hàng ngàn người dân.
Kết quả, đội Hương Ngọc đã thắng đội Liên quân Lò Ngói 2 hiệp liên tiếp, với tổng số điểm đạt được là 6 điểm và giành chiến thắng./.