Giữa rừng núi xa xôi, trùng điệp xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh (tỉnh Quảng Bình), lớp học chữ của bà con đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn ngày ngày vang vọng.
Dù cuộc sống còn lắm khó khăn, thiếu thốn nhưng người dân nơi đây đã ý thức hơn về việc học con chữ, phép tính, để đổi thay, nâng cao cuộc sống cho chính bản thân mình. Đóng góp vào hành trình ấy có những thầy giáo mang quân hàm xanh của Đồn Biên phòng Làng Mô, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình.
Theo Thiếu tá Đinh Như Triêm, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Làng Mô cho biết, Đồn được giao nhiệm vụ phụ trách, quản lý đường biên giới dài hơn 43 km đường biên, 16 cột mốc và phụ trách địa bàn xã Trường Sơn.
Đây là một xã vùng cao, biên giới của tỉnh Quảng Bình, nơi có diện tích tự nhiên trên 77.000 ha. Toàn xã có 19 thôn, bản với trên 1.100 hộ/hơn 4.600 nhân khẩu, đồng bào dân tộc Vân Kiều chiếm hơn 60%.
Điều kiện địa hình hiểm trở với nhiều sông suối, vách đá cheo leo hiểm trở, địa bàn dân cư sinh sống cách xa trung tâm huyện hàng chục km. Người dân sinh sống thành từng bản làng tách biệt, cuộc sống phụ thuộc vào sản xuất nông-lâm nghiệp và tận thu sản phẩm từ rừng nên gặp muôn vàn khó khăn, với tỷ lệ hộ nghèo trên 61%.
Để góp phần củng cố, xây dựng địa bàn biên giới vững mạnh, từng bước nâng cao dân trí, đời sống kinh tế-xã hội cho người dân vùng biên giới, cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Làng Mô không chỉ vững chắc tay súng bảo vệ đất biên cương mà còn chủ động, tích cực phối hợp với các ngành, địa phương thực hiện các chương trình, đề án, phong trào, trong đó công tác xóa mù chữ, nâng cao dân trí được đơn vị đặc biệt quan tâm.
Năm 2015, thực hiện Chương trình Đồng hành cùng phụ nữ biên cương, Đồn Biên phòng Làng Mô, Phòng Giáo dục-Đào tạo và Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Quảng Ninh đã cùng phối hợp triển khai các lớp xóa mù chữ mức 1, 2 và 3 cho đồng bào bản Dốc Mây, xã Trường Sơn.
Lớp học đặc biệt này do Đội vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Làng Mô đứng ra đảm nhận, với hơn 30 học viên tham gia lớp học. Gọi là lớp học “đặc biệt” bởi đối tượng học ở nhiều độ tuổi khác nhau, đó có thể là các bà, các cao niên trong bản hay các mẹ, các chị, các anh.
Với họ, từ bé đến giờ hầu như chỉ biết đi rừng, phát rẫy, làm nương... chứ không quen cầm bút. Lớp học đơn sơ với phòng học tạm bợ mượn của điểm trường giữa đại ngàn Dốc Mây xa thẳm. Và “đặc biệt” hơn bởi người đứng lớp giảng dạy chính là người lính Biên phòng mang áo xanh màu lá.
Chia sẻ về lớp học đặc biệt giữa núi rừng Trường Sơn xa xôi, Đại úy Hồ Manh, Đội trưởng đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Làng Mô cho biết do đặc thù học viên ở nhiều độ tuổi khác nhau, phần lớn đều lớn tuổi và đã có gia đình nên có sự e dè, ngại ngùng, công việc vận động người dân đến lớp vì thế cũng gặp không ít trở ngại.Học viên chủ yếu là phụ nữ và người lao động trụ cột trong gia đình nên việc đảm bảo sĩ số là rất khó khăn, nhất là khi người dân vào mùa nương rẫy...
Tuy vậy, dù các bác các chị lớn tuổi nhưng mọi người rất hiếu học, muốn biết cái chữ, thích học phép tính. Đây chính là động lực để các cán bộ, chiến sỹ kiên trì, quyết tâm xóa mù chữ cho đồng bào, đồng hành cùng đồng bào dân tộc trên hành trình vươn tới tri thức.
“Trong quá trình tham gia giảng dạy, chúng tôi phải chọn những phương pháp dạy làm sao phù hợp với từng đối tượng. Đồng thời, lồng ghép các hoạt động văn hóa văn nghệ, kết hợp với tuyên truyền chính sách pháp luật, bài bỏ các hủ tục lạc hậu, nếp sống văn minh… Từ đó, tạo hứng khởi giúp học viên chuyên cần đến lớp hơn,” Đại úy Hồ Manh cho hay.
Bên cạnh đó, để duy trì lớp học, các thầy giáo quân hàm xanh của đồn phải luân phiên nhau cắt rừng trèo đèo, lội suối đến với lớp học. Đường xa, núi rừng hiểm trở, các anh phải gùi cả lương thực, thực phẩm và cắm bản dài ngày để dạy chữ.
[Bộ đội Biên phòng chung tay đưa vùng biên Lóng Sập phát triển]
Với sự chủ động, linh hoạt, kiên nhẫn và quyết tâm cao của cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Làng Mô, lớp học xóa mù chữ dần đi vào ổn định, hàng chục người dân biết đọc, viết khá thông thạo và làm được các phép tính cộng, trừ, nhân, chia cũng như có nhiều chuyển biến tích cực trong nhận thức và kỹ năng sống.
Thiếu tá Đinh Như Triêm cho biết, công tác mở lớp xóa mù chữ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Lớp học không chỉ giúp cho người dân nơi biên cương có kiến thức, biết đọc, biết viết, biết tính toán mà có thêm các kỹ năng sống, từ đó tự tin, mạnh dạn trong giao thương bên ngoài, không sợ bị đối tượng xấu lừa gạt.
Đặc biệt, biết được chữ giúp bà con có thêm động lực nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, mô hình kinh tế hay vào sản xuất. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác vận động, tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đến gần với người dân và đào tạo tốt nguồn nhân lực tại chỗ và cán bộ cốt cát cho địa phương.
Hiện Đồn Biên phòng Làng Mô và Hội Phụ nữ xã Trường Sơn đang phối hợp duy trì lớp xóa mù chữ ở bản Chân Trôộng với sự tham gia của 27 học viên, độ tuổi từ 18 đến 45. Lớp học do bốn cán bộ của Đồn Biên phòng Làng Mô và hội viên Hội Phụ nữ xã trực tiếp giảng dạy.
Sau mỗi buổi chiều lên nương làm rẫy, trở về nhà khi nắng đã tắt, các mẹ, các chị lại tất tả lo việc gia đình để đến lớp đúng giờ. Tiếng kẻng gọi học của thầy giáo Đại úy Hồ Manh lại vang lên giữa núi rừng đều đặn hai buổi/tuần.
Chị Hồ Thị Lương, anh Hồ An và nhiều người dân trong bản Chân Trộông đã đến lớp từ khá sớm với tập sách Tiếng Việt lớp 1 trong tay háo hức đón chờ bài giảng mới.Chị Hồ Thị Lương cho hay, ban ngày chị phải lên nương làm rẫy lo kiếm cái ăn cho cả nhà. Chiều về nấu cơm, tắm rửa cho con cái, tối đi học chữ với các chú Bộ đội Biên phòng Làng Mô.
“Trước đây không biết mặt chữ, con số, xấu hổ và ngại đi chợ, xuống xuôi. Từ ngày có bộ đội về dạy chữ, thích học lắm. Giờ đã đánh vần và đọc thành thạo chữ cái rồi, biết viết tên của mình nên vui lắm. Cảm ơn tấm lòng của các chú Bộ đội Biên phòng nhiều lắm. Sau này học xong chữ, tôi sẽ đọc báo nhiều để biết các cách làm kinh tế hiệu quả rồi áp dụng cho gia đình mình để xóa đói, giảm nghèo,” chị Lương bày tỏ.
Ngày mới bắt đầu, người dân bản Chân Trộông lại cùng nhau lên rẫy lo cái ăn cái mặc. Hành trang hôm nay của họ không chỉ có cái cày cái cuốc mà những tập sách, từng con chữ cũng theo họ lên nương.
Những lúc nghỉ giải lao, bà con lại tranh thủ đem bài ra ôn. Nhìn các chị, các mẹ nắn nót, tỉ mẩn tập viết từng nét chữ, đọc tròn vành rõ chữ. Điều đó như minh chứng rõ hơn của tình cảm sâu nặng, keo sơn của tình quân-dân nơi biên cương của Tổ quốc.
Thiếu tá Đinh Như Triêm, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Làng Mô cho biết, năm 2019 và những năm tiếp theo, đơn vị tiếp tục tập trung đột phá vào nhiệm vụ tuyên truyền vận động nhân dân tích cực tham gia xây dựng củng cố hệ thống chính trị, phát triển kinh tế.
Đặc biệt, trong đó xây dựng các mô hình, các công trình giúp dân phát triển kinh tế, đời sống, xã hội cũng như duy trì thực hiện có hiệu quả các lớp học xóa mù chữ trên địa bàn.
Cùng với các cấp các ngành, nhất là ngành Giáo dục từng bước nâng cao trình độ dân trí trên địa bàn, đồng hành cùng Bộ đội Biên phòng trong thực hiện bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quê hương./.
