Tuy không nằm trong chương trình giáo dục chính thức, nhưng sách thamkhảo đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc cung cấp thêm kiến thứccho học sinh, sinh viên, những đối tượng đang trong lứa tuổi cần dungnạp thêm kiến thức.
Thời gian qua, một số cuốn sách tham khảo đã đượcxuất bản không đúng với mục tiêu giáo dục, cũng như thuần phong mỹ tụccủa Việt Nam, gây băn khoăn trong dư luận về những sơ hở trong biên tập,kiểm duyệt in ấn, phát hành sách tham khảo.
Trao đổi với phóng viên xung quanh vấn đềnày, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Soncho biết trong năm 2012 và ba tháng đầu năm 2013, Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, cụ thểlà Cục Xuất bản, Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, đã xử lý sai phạm của 51 xuất bản phẩmcủa 27 nhà xuất bản.
Trong đó có những cuốn sách có nguồn gốc từ nướcngoài, dẫn chứng những hình ảnh không phù hợp, ví dụ như dùng cờ củanước ngoài để minh họa, mà đáng lẽ phải là cờ của Việt Nam. Một sốcuốn sách sai phạm khi in hình ảnh về chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.
Bộ trưởng chỉ rõ, những sai phạm này trước hết là do lỗi của nhà xuấtbản.
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nhấn mạnh Luật Xuất bản hiện hành đã ghi rất rõ: Trong hoạt động liên kết chỉđược liên kết khâu in và phát hành, không được liên kết khâu xuất bản,đặc biệt là khâu biên tập bản thảo. Thế nhưng, trong thời gian vừa qua,một số giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản không thực hiện đầy đủ quyđịnh về vấn đề này, dẫn đến việc có những đối tác liên kết lấn sân vaitrò, trách nhiệm của giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản.
Họ đã đưa vàonhững nội dung không đúng mà không bị xem xét để đưa ra khi ký pháthành, ký quyết định phê duyệt bản thảo. Khi ký phát hành thì không đượckiểm tra kịp thời hoặc không thực hiện nộp lưu chiểu theo quy định. Saisót nữa đến từ biên tập viên.
Có những biên tập viên do trình độ còn hạnchế hoặc trách nhiệm còn yếu, nên trước những vấn đề nhạy cảm về biêngiới, chủ quyền lãnh thổ hoặc những vấn đề nhạy cảm khác thì không bóctách được, dẫn đến những sai phạm này. Một nguyên nhân nữa là các cơquan chủ quản nhà xuất bản cũng chưa nêu cao được vai trò, trách nhiệmcủa mình, gần như “khoán trắng” công việc đó cho các nhà xuất bản.
Trách nhiệm quản lý xuất bản
Đề cập đến trách nhiệm cụ thể của từng Bộ trong việc quản lý xuất bản,Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son khẳng định cả Bộ Thông tin và Truyền thông lẫn Bộ Giáo dục và Đào tạo đều có trách nhiệmtrong việc quản lý xuất bản sách báo, trong đó có sách tham khảo.
Từnăm 1999, Bộ Văn hóa-Thông tin và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký kết phối hợp thực hiệnThông tư liên tịch số 35 quy định việc xuất bản và phát hành sách thamkhảo dùng cho học sinh trong trường phổ thông. Trong thông tư liên kếtđó đã quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là chỉ đạo về nộidung, thẩm định nội dung, chỉ đạo và hướng dẫn sử dụng sách tham khảo,bổ trợ sách giáo khoa trong các trường phổ thông.
Trách nhiệm của Bộ Văn hóa-Thông tin trước đây, nay là Bộ Thông tin và Truyền thông là phải thực thi quản lý nhànước trong hoạt động xuất bản và phát hành sách tham khảo cho học sinhcác trường phổ thông.
Những chế tài của Thông tư 35 đến nay có nhữngthay đổi trước sự phát triển chung của đất nước và của hoạt động xuấtbản nói riêng. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phải phốihợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để có thể xem xét, bổ sung, cập nhật những yêu cầumới theo hướng thay đổi Thông tư liên tịch số 35 bằng một Thông tư mới,chế tài những nội dung mà hai bộ cần quan tâm để góp phần nâng cao chấtlượng sách tham khảo cho học sinh phổ thông.
Xử lý vi phạm trong hoạt động xuất bản
Khi phát hiện ra những sai phạm trên, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo kịp thờiCục Xuất bản có những hoạt động thực thi theo quy định của pháp luật đểngăn chặn những hành động này.
Cụ thể, Bộ đã chỉ đạo Cục Xuất bản thôngbáo cho các nhà xuất bản có những ấn phẩm sai phạm, giải trình và đưara những giải pháp để khắc phục những sai phạm đó đồng thời, thanh tracủa Bộ cũng như thanh tra của các Sở Thông tin và Truyền thông tại các tỉnh, thành phốcó xuất bản phẩm sai phạm, kịp thời xử lý theo đúng như trình tự, quyđịnh của pháp luật.
Bộ cũng thông báo cho các cơ quan chủquản nhà xuất bản để họ có trách nhiệm xem xét, đánh giá lại hoạt độngcủa nhà xuất bản, đặc biệt là những nhà xuất bản có sai phạm bị xử lý.Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền địa phương,sở Thông tin và Truyền thông cùng vào cuộc để thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thờiphát hiện, ngăn ngừa những sai trái trong hoạt động xuất bản ngay từkhâu khai thác bản thảo.
Điểm mới trong Luật Xuất bản 2012
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho biết: Luật Xuất bản 2012 đã đưa ra một sốđiểm mới so với luật cũ.
Cụ thể, Luật đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn,quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ của giám đốc, tổng biên tập cũng nhưbiên tập viên nhà xuất bản; quy định việc cấp chứng chỉ và thu hồichứng chỉ đối với biên tập viên, để nâng cao vai trò, trách nhiệm củabiên tập viên trong thực thi hoạt động xuất bản.
Điểm thứ hai là chế tàirất rõ những nội dung liên kết, phương thức, hình thức liên kết và đặcbiệt là trách nhiệm pháp lý của các bên liên kết khi để xảy ra những saiphạm trong hoạt động xuất bản.
Điểm thứ ba là xây dựng một số chế tàimới như ngừng hoạt động hoặc thu hồi giấy phép, thu hồi chứng chỉ hànhnghề đối với tổ chức, cá nhân khi có sai phạm trong hoạt động xuất bản.
Luật Xuất bản 2012 cũng đưa ra những quy định rất chặt chẽ với mức xửphạt cao hơn khi phát hiện ra hoạt động in lậu, in nối bản không đúngquy định của pháp luật. Những sai phạm này không chỉ bị xử phạt hànhchính ở mức cao mà nếu nghiêm trọng còn có thể xử lý hình sự./.
Thời gian qua, một số cuốn sách tham khảo đã đượcxuất bản không đúng với mục tiêu giáo dục, cũng như thuần phong mỹ tụccủa Việt Nam, gây băn khoăn trong dư luận về những sơ hở trong biên tập,kiểm duyệt in ấn, phát hành sách tham khảo.
Trao đổi với phóng viên xung quanh vấn đềnày, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Soncho biết trong năm 2012 và ba tháng đầu năm 2013, Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, cụ thểlà Cục Xuất bản, Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, đã xử lý sai phạm của 51 xuất bản phẩmcủa 27 nhà xuất bản.
Trong đó có những cuốn sách có nguồn gốc từ nướcngoài, dẫn chứng những hình ảnh không phù hợp, ví dụ như dùng cờ củanước ngoài để minh họa, mà đáng lẽ phải là cờ của Việt Nam. Một sốcuốn sách sai phạm khi in hình ảnh về chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.
Bộ trưởng chỉ rõ, những sai phạm này trước hết là do lỗi của nhà xuấtbản.
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son nhấn mạnh Luật Xuất bản hiện hành đã ghi rất rõ: Trong hoạt động liên kết chỉđược liên kết khâu in và phát hành, không được liên kết khâu xuất bản,đặc biệt là khâu biên tập bản thảo. Thế nhưng, trong thời gian vừa qua,một số giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản không thực hiện đầy đủ quyđịnh về vấn đề này, dẫn đến việc có những đối tác liên kết lấn sân vaitrò, trách nhiệm của giám đốc, tổng biên tập nhà xuất bản.
Họ đã đưa vàonhững nội dung không đúng mà không bị xem xét để đưa ra khi ký pháthành, ký quyết định phê duyệt bản thảo. Khi ký phát hành thì không đượckiểm tra kịp thời hoặc không thực hiện nộp lưu chiểu theo quy định. Saisót nữa đến từ biên tập viên.
Có những biên tập viên do trình độ còn hạnchế hoặc trách nhiệm còn yếu, nên trước những vấn đề nhạy cảm về biêngiới, chủ quyền lãnh thổ hoặc những vấn đề nhạy cảm khác thì không bóctách được, dẫn đến những sai phạm này. Một nguyên nhân nữa là các cơquan chủ quản nhà xuất bản cũng chưa nêu cao được vai trò, trách nhiệmcủa mình, gần như “khoán trắng” công việc đó cho các nhà xuất bản.
Trách nhiệm quản lý xuất bản
Đề cập đến trách nhiệm cụ thể của từng Bộ trong việc quản lý xuất bản,Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son khẳng định cả Bộ Thông tin và Truyền thông lẫn Bộ Giáo dục và Đào tạo đều có trách nhiệmtrong việc quản lý xuất bản sách báo, trong đó có sách tham khảo.
Từnăm 1999, Bộ Văn hóa-Thông tin và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký kết phối hợp thực hiệnThông tư liên tịch số 35 quy định việc xuất bản và phát hành sách thamkhảo dùng cho học sinh trong trường phổ thông. Trong thông tư liên kếtđó đã quy định rất rõ trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là chỉ đạo về nộidung, thẩm định nội dung, chỉ đạo và hướng dẫn sử dụng sách tham khảo,bổ trợ sách giáo khoa trong các trường phổ thông.
Trách nhiệm của Bộ Văn hóa-Thông tin trước đây, nay là Bộ Thông tin và Truyền thông là phải thực thi quản lý nhànước trong hoạt động xuất bản và phát hành sách tham khảo cho học sinhcác trường phổ thông.
Những chế tài của Thông tư 35 đến nay có nhữngthay đổi trước sự phát triển chung của đất nước và của hoạt động xuấtbản nói riêng. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phải phốihợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để có thể xem xét, bổ sung, cập nhật những yêu cầumới theo hướng thay đổi Thông tư liên tịch số 35 bằng một Thông tư mới,chế tài những nội dung mà hai bộ cần quan tâm để góp phần nâng cao chấtlượng sách tham khảo cho học sinh phổ thông.
Xử lý vi phạm trong hoạt động xuất bản
Khi phát hiện ra những sai phạm trên, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo kịp thờiCục Xuất bản có những hoạt động thực thi theo quy định của pháp luật đểngăn chặn những hành động này.
Cụ thể, Bộ đã chỉ đạo Cục Xuất bản thôngbáo cho các nhà xuất bản có những ấn phẩm sai phạm, giải trình và đưara những giải pháp để khắc phục những sai phạm đó đồng thời, thanh tracủa Bộ cũng như thanh tra của các Sở Thông tin và Truyền thông tại các tỉnh, thành phốcó xuất bản phẩm sai phạm, kịp thời xử lý theo đúng như trình tự, quyđịnh của pháp luật.
Bộ cũng thông báo cho các cơ quan chủquản nhà xuất bản để họ có trách nhiệm xem xét, đánh giá lại hoạt độngcủa nhà xuất bản, đặc biệt là những nhà xuất bản có sai phạm bị xử lý.Bộ cũng yêu cầu các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền địa phương,sở Thông tin và Truyền thông cùng vào cuộc để thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thờiphát hiện, ngăn ngừa những sai trái trong hoạt động xuất bản ngay từkhâu khai thác bản thảo.
Điểm mới trong Luật Xuất bản 2012
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho biết: Luật Xuất bản 2012 đã đưa ra một sốđiểm mới so với luật cũ.
Cụ thể, Luật đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn,quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ của giám đốc, tổng biên tập cũng nhưbiên tập viên nhà xuất bản; quy định việc cấp chứng chỉ và thu hồichứng chỉ đối với biên tập viên, để nâng cao vai trò, trách nhiệm củabiên tập viên trong thực thi hoạt động xuất bản.
Điểm thứ hai là chế tàirất rõ những nội dung liên kết, phương thức, hình thức liên kết và đặcbiệt là trách nhiệm pháp lý của các bên liên kết khi để xảy ra những saiphạm trong hoạt động xuất bản.
Điểm thứ ba là xây dựng một số chế tàimới như ngừng hoạt động hoặc thu hồi giấy phép, thu hồi chứng chỉ hànhnghề đối với tổ chức, cá nhân khi có sai phạm trong hoạt động xuất bản.
Luật Xuất bản 2012 cũng đưa ra những quy định rất chặt chẽ với mức xửphạt cao hơn khi phát hiện ra hoạt động in lậu, in nối bản không đúngquy định của pháp luật. Những sai phạm này không chỉ bị xử phạt hànhchính ở mức cao mà nếu nghiêm trọng còn có thể xử lý hình sự./.
Việt Hà (TTXVN)