Một quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ ngày 26/7 cho biết Washington sẵn sàng tổ chức cuộc gặp cấp ngoại trưởng ba bên với Hàn Quốc và Nhật Bản bên lề Hội nghị ngoại trưởng diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) vào tuần tới tại thủ đô Bangkok của Thái Lan.
Theo quan chức nêu trên, sự kiện ngoại giao sắp tới là cơ hội tốt để ngoại trưởng ba nước thảo luận về tình hình hiện nay.
Quan chức này cho biết chính quyền của Tổng thống Donald Trump “quan ngại” về căng thẳng hiện nay giữa Hàn Quốc và Nhật Bản, cũng như đề cập tới khả năng Washington sẵn sàng hỗ trợ hai đồng minh có các động thái hạ nhiệt căng thẳng trong thời gian tới.
Quan chức này nói: “Mỹ đang tìm cách thúc đẩy theo hướng hiệu quả để tìm ra giải pháp có lợi cho cả hai nước.”
[Mỹ cảnh báo hậu quả của tranh cãi thương mại Hàn Quốc-Nhật Bản]
Động thái mới nhất từ Mỹ được đưa ra trong thời điểm quan hệ Hàn Quốc và Nhật Bản trở nên căng thẳng. Từ ngày 4/7 vừa qua, Nhật Bản đã siết chặt quy định xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 vật liệu công nghệ cao dùng trong sản xuất chất bán dẫn và màn hình - gồm nhựa nhiệt dẻo (fluorinated polyimide), chất cản màu (resist) và hydro clorua có độ tinh khiết cao (HF).
Theo một kết quả khảo sát, Hàn Quốc nhập khẩu từ Nhật Bản 94% nhu cầu về các vật liệu trên. Hàn Quốc cáo buộc đây là động thái của Nhật Bản nhằm gây sức ép giải quyết mâu thuẫn song phương về vấn đề lao động thời chiến. Tuy nhiên, Tokyo luôn khẳng định biện pháp này được đưa ra vì lý do an ninh.
Mâu thuẫn giữa Hàn Quốc và Nhật Bản gia tăng phát sinh từ các quyết định của Tòa án Tối cao Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời gian Nhật Bản đô hộ Bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 tới cuối Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
Nhật Bản luôn khẳng định vấn đề bồi thường đã được hai bên dàn xếp trong hiệp định ký kết năm 1965, theo đó Nhật Bản bồi thường bằng hình thức hỗ trợ tài chính trị giá 500 triệu USD.
Tuy nhiên, phia Hàn Quốc vẫn tiếp tục thực hiện phán quyết của tòa án, tịch thu và thanh lý tài sản của các công ty Nhật Bản.
Tháng 1/2019, Nhật Bản đã yêu cầu giải quyết vấn đề bằng các kênh ngoại giao, nhưng phía Hàn Quốc không chấp thuận và khẳng định vấn đề này phải do cơ quan tư pháp giải quyết./.