Lý do thất nghiệp và thiếu việc làm là do nền kinh tế không tạo đủ việc làm cho cả lao động mớigia nhập thị trường và lao động thất nghiệp cũ.
Đây là một trong những kết quả của báo cáo điều tra việc làm năm 2012do Tổng cục Thống kê (Tổng cục Thống kê) phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế(ILO) tiến hành và công bố chiều 18/12 tại Hà Nội.
Theo đó, tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị trong 9 tháng đầu năm 2012 ở khu vựcthành thị là 3,3%, cao hơn nhiều so với tỷ lệ thất nghiệp 1,42% ở nông thôn; tỷlệ thất nghiệp ở nữ là 2,36% cao hơn so với tỷ lệ 1,71% ở nam.
Đứng đầu cả nướcvề tỷ lệ thất nghiệp năm 2012 là Thành phố Hồ Chí Minh với 3,92%. Tiếp theo làvùng đồng bằng sông Cửu Long và Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung với 2,21%.Tỷ lệ này của Hà Nội 2,15%.
Tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất thuộc về vùng trung duvà miền núi phía Bắc với 0,77%.
Trong khi đó, đứng đầu cả nước về tỷ lệ thiếu việc làm là vùng Đồng bằng SôngCửu Long với 4,6%. Tiếp theo là vùng đồng bằng Sông Hồng với 3,45%, Tây Nguyênlà 2,9%. Tỷ lệ thiếu việc làm của Hà Nội là 0,98%.
Tỷ lệ thiếu việc làm thấpnhất thuộc về Thành phố Hồ Chí Minh với 0,54%.
Phát biểu tại lễ công bố, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm chobiết năm 2012, Việt Nam sẽ không đạt chỉ tiêu GDP đã đề ra, doanh nghiệp lại phásản nhiều nhưng tỷ lệ thất nghiệp 9 tháng đầu năm 2012 là 2,01%, thấp hơn 0,33%so với cùng kỳ 2011.
Lý do rất đơn giản là đặc thù văn hóa của người Việt Namkhông bao giờ chịu ngồi yên khi thiếu việc làm. Họ sẽ chuyển ngay sang làm côngviệc mới, thậm chí không liên quan đến nghề nghiệp cũ để có thu nhập.
Bên cạnhđó, hệ thống bảo hiểm thất nghiệp của Việt Nam không mạnh như các nước pháttriển để có thể hỗ trợ cho người thất nghiệp đủ sống nên người lao động thiếuviệc làm hoặc thất nghiệp sẵn sàng xoay sở đủ nghề phụ để có thu nhập.
Ông Lâm cũng cho biết điều tra lao động và việc làm do Tổng cục Thống kê bắt đầuthực hiện từ năm 2007; trong đó tiến hành điều tra theo tháng và công bố theoquý.
Từ năm 2013, điều tra lao động việc làm sẽ tiếp tục đổi mới theo hướng tăngcường điều tra việc làm với khu vực việc làm chính thức và phi chính thức cũngnhư bổ sung thêm các câu hỏi về di cư, dịch chuyển lao động nhằm cho ra kết quảđiều tra lao động việc làm chính xác hơn, cụ thể hơn, góp phần giúp Chính phủ vàcác cơ quan quản lý có thể đề ra các chính sách và giải pháp hỗ trợ sát thựcnhất dựa trên bằng chứng thực tế, nhằm phát triển kinh tế bền vững.
Tại lễ công bố, Giám đốc ILO Việt Nam, ông Gyorgy Sziraczki đã nhấn mạnh kết quảđiều tra việc làm 2012 này một lần nữa cho thấy cần có thêm nhiều nguồn lực đểgiải quyết vấn đề nền kinh tế phi chính thức-một bộ phận gắn liền với năng suấtthấp, thiếu sự bảo trợ xã hội và thu nhập nghèo nàn.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũngcần có các chính sách hiệu quả hơn để giải quyết vấn đề bất bình đẳng giới tronglao động khi số lượng người lao động thất nghiệp là nữ vẫn cao hơn nhiều so vớinam giới./.