Ninh Thuận có bờ biển dài hơn 105km, nước biển có độ mặn cao, năng lượng bức xạ lớn, nhiều nắng, gió..., hội tụ những điều kiện lý tưởng để phát triển nghề muối. Khí hậu khô nóng quanh năm, nước biển bốc hơi kết tinh thành hạt nhanh hơn nên muối Ninh Thuận nổi tiếng hạt to, ráo.
Nghề truyền thống lâu đời
Nghề muối ở Ninh Thuận đã có truyền thống hàng trăm năm nay, hiện Ninh Thuận là 1 trong 19 tỉnh thành ven biển có diện tích và sản lượng muối lớn nhất cả nước. Nơi đây còn được gọi là thủ phủ muối của miền Nam.
Nghề làm muối ở Ninh Thuận tập trung chủ yếu ở các xã Phương Hải, Tri Hải, Nhơn Hải (huyện Ninh Hải); các xã Cà Ná, Phước Diêm, Phước Minh (huyện Thuận Nam).
Đây là một trong những công việc vô cùng khó nhọc của các diêm dân, quá trình tạo ra những tinh thể muối lấp lánh trắng tinh không hề dễ dàng mà thấm đẫm sự vất vả của những ngư dân miền biển.
Giống như diêm dân các vùng khác, bà con Ninh Thuận làm muối theo kiểu truyền thống là đầu vụ tiến hành san phẳng, đầm mặt ruộng để tạo “lớp da đất” sau đó bơm nước biển vào ruộng, đợi nước biển bốc hơi khoảng một tuần lễ thì cào muối.
Cứ thế, xong đợt một lại tiếp tục bơm nước biển vào, đợi nước bốc hơi và thu hoạch muối. Công việc đều đặn này chỉ tạm dừng khi trời mưa, bão.
Một ngày làm muối của người dân diêm điền bắt đầu từ lúc sáng sớm. Đầu tiên là công đoạn làm đất, ngâm cát cùng nước biển sau đó đem cát san đều, phơi trên ruộng đất và tưới nước biển lên sân phơi, rắc muối mồi.
Khi cát khô, trên từng hạt cát sẽ kết tinh từng hạt muối nhỏ. Trời càng nắng, muối càng mau tạo hình, cái nắng bỏng rát da thịt lại là ưu ái của thiên nhiên giúp diêm dân có được vụ mùa bội thu, những hạt muối thêm trắng trong, tinh khiết.
Trong khung cảnh mênh mông của biển cả, giữa tiếng sóng rì rầm, hình ảnh những diêm dân cần mẫn làm việc trên cánh đồng muối Phương Cựu nhỏ bé vô cùng, nhưng ở họ, tràn đầy sức sống và tinh thần vươn lên mãnh liệt.
Những diêm dân cần cù ngày đêm tạo không quản nắng sương tạo ra hạt muối nhỏ bé nhưng chính là sản vật của đất trời, một gia vị quan trọng không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.
Những điểm check-in tuyệt đẹp
Du khách đến Ninh Thuận thường sẽ không bỏ qua điểm đến là những cánh đồng muối. Đó không chỉ là nơi cung cấp muối sạch mà còn là điểm check-in hấp dẫn của du khách bởi vẻ đẹp độc đáo khó cưỡng.
Sự kết hợp giữa vẻ đẹp diễm lệ của cảnh quan tự nhiên với nét đẹp lao động là những hình ảnh được các du khách yêu thích. Những cánh đồng muối đẹp nhất được du khách yêu thích là Cà Ná, Phương Cựu, Đầm Vua.
Cánh đồng muối Cà Ná
Cách trung tâm thành phố Ninh Thuận khoảng 30km, cánh đồng muối Cà Ná nằm ở một làng chài ven biển giáp ranh giữa hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận.
Nghề chính của ngư dân của làng chài là đánh bắt hải sản kiêm sản xuất muối. Nghề làm muối tại đây có từ thời Pháp thuộc, đến nay đã được hơn 100 năm.
Với diện tích sản xuất hơn 1.000ha, muối Cà Ná được đánh giá là chất lượng nhất trong các vựa muối với hạt muối trắng tinh khiết, thanh thanh, đậm đà. Đây cũng là nguyên liệu chính làm nên nước mắm Cà Ná trứ danh nổi tiếng.
Nhờ dãy núi Nam Trung Bộ bao quanh chắn gió, Cà Ná chịu ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam - nên thời tiết ở đây nắng gió, khô hạn quanh năm - lợi thế để sản xuất muối.
Bên cạnh đó, vùng đất này còn có một hiện tượng tự nhiên rất đặc biệt, đó là hiện tượng nước trồi, khi dòng nước lạnh đi sẽ chuyển từ phía vùng nước sâu lên vùng nông, thay thế cho vùng nước nóng hơn tác động tạo tính chất khô hạn.
Hiện tượng này khiến cho thực vật phù du xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc ánh nắng, kích hoạt quá trình quang hợp tạo thức ăn đa dạng cho động vật biển… Đây là một trong những lý do chính khiến muối Cà Ná có độ trong tự nhiên, phục vụ cho ngành công nghiệp chế biến.
Không chỉ thế, cánh đồng muối Cà Ná còn là một điểm du lịch tuyệt đẹp hấp dẫn du khách với bãi cát trắng trải dài, là nơi lý tưởng để ngắm hoàng hôn, bình minh. Nơi đây từng được lọt vào danh sách những điểm ngắm hoàng hôn đẹp nhất thế giới.
Du khách có cơ hội tham quan trải nghiệm cách làm muối của diêm dân, check-in những vựa muối tuyệt đẹp. Ngoài ra, khi đến đây, du khách cũng có thể ghé thăm hải đăng Mũi Dinh, đồi cát Sơn Hải - những điểm du lịch nổi tiếng gần đó.
Cánh đồng muối Phương Cựu
Nằm cách thành phố Phan Rang Tháp chàm khoảng chừng 15km, cánh đồng muối Phương Cựu thuộc xã Phương Hải, Huyện Ninh Hải, Ninh Thuận là cánh đồng muối lớn nhất miền Trung.
Giống như vùng biển Cà Ná, diêm dân tại đây chủ yếu lao động với nghề đánh bắt hải sản và làm muối lâu đời. Mùa làm muối nơi đây bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 5 năm sau. Tới đây, du khách sẽ được khám phá những trải nghiệm mới, hiểu biết về cuộc sống của các diêm dân.
Cánh đồng muối sẽ có những vẻ đẹp khác nhau ở mỗi thời điểm trong ngày. Du khách có cơ hội ghi lại những khoảnh khắc tuyệt vời, lung linh, huyền ảo, đẹp mê hồn của những cánh đồng muối dưới ánh nắng bình minh hay hoàng hôn.
Hơn thế, chứng kiến các công đoạn làm muối, du khách có thể thấu hiểu sự nhọc nhằn, vất vả của diêm dân với nhiều công đoạn khác nhau để tạo nên hạt muối không thể thiếu trong cuộc sống này.
Giữa khung cảnh mênh mông của biển cả, hình ảnh những diêm dân cần mẫn lao động trên cánh đồng muối thể hiện một sức sống mãnh liệt bất chấp cuộc sống có khó khăn thế nào.
Cánh đồng muối Đầm Vua
Cánh đồng muối Đầm Vua nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang Tháp Chàm khoảng 10km thuộc. Du khách đi theo hướng Hang Rái-Vĩnh Hy, sau khi đến đoạn Khánh Tường-Tri Hải-Ninh Hải nhìn sang phía tay phải sẽ thấy đường bờ biển và thấy cánh đồng muối Đầm Vua.
Thông thường, vụ muối Đầm Vua bắt đầu vào tháng 12 đến tháng 9 năm sau. Muối nơi đây có hàm lượng dinh dưỡng khá cao, được gia công cầu kỳ trước khi đưa ra thị trường.
Đồng muối Đầm Vua thực ra là một khu sản xuất muối liên kết với doanh nghiệp Nga, được mở ra thành điểm du lịch để du khách có thể đến khám phá, trải nghiệm.
Cánh đồng muối Đầm Vua mang vẻ đẹp tựa châu Âu với cảnh thiên bầu trời mặt đất như hòa làm một, trải dài trên cánh đồng muối. Những ô muối trắng tinh khiết đụn cao chót vót chính là background hoàn hảo để các bạn trẻ "sống ảo" và cũng là khung cảnh thiên đường cho những cặp tình nhân chụp ảnh lưu niệm ngày cưới./.