Công trình nước sạch tại bản Suối Phái, xã Tam Chung, huyện biên giới Mường Lát bị hư hỏng nặng. (Ảnh: Nguyễn Nam/TTXVN)Thời gian qua, nhiều hộ dân huyện biên giới Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa luôn sống trong tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt, tại một số bản có nhiều người dân tộc Mông, Thái sinh sống đang có nhiều công trình nước sạch xuống cấp hoặc bị hỏng do thiên tai.
Để có nước sử dụng, các hộ dân đã dùng đường ống kéo tạm nước từ các con suối về dùng, tuy nhiên lượng nước không đủ sử dụng lại không đảm bảo vệ sinh nên người dân mong nhà nước sớm đầu tư xây dựng các công trình nước sạch mới để có nước sử dụng.
Chúng tôi có dịp về bản Suối Phái, xã Tam Chung, đây là một trong những thôn, bản đặc biệt khó khăn của huyện biên giới Mường Lát với nhiều người dân người dân tộc Mông sinh sống.
Do công trình cấp nước sinh hoạt cho 3 bản người dân tộc Mông gồm bản Suối Phái, bản Suối Lóng, bản Pom Khuông, xã Tam Chung nằm trên núi đồi thuộc bản Suối Phái sử dụng đã lâu và trải qua nhiều đợt mưa lũ nên đã bị hư hỏng nặng, bể nước bị lật úp xuống, điều này đã làm 3 bản người Mông với khoảng 190 hộ thiếu nước sạch để sử dụng.
Anh Lý A Làng (người dân tộc Mông), bản Suối Phái, xã Tam Chung, cho biết kinh tế gia đình anh đang gặp khó khăn khi thu nhập từ sản xuất nông nghiệp rất thấp, nước sạch để phục vụ sinh hoạt hàng ngày thiếu nên gia đình anh và các hộ dân quanh vùng phải tự kéo dây dẫn nước bằng mó về sử dụng, dù đã chọn khu vực có nước trong tại các khe suối để nối dây kéo, nhưng nước kéo dẫn về nhà anh không đảm bảo vệ sinh, anh và các hộ dân tộc Mông vẫn phải dùng để nấu cơm, nấu canh, nấu nước uống.
[Quảng Trị: Hàng chục nghìn hộ dân thiếu nước sinh hoạt sau lũ lụt]
Cũng lâm vào hoàn cảnh thiếu nước sạch sử dụng, ông Lý A Sính (dân tộc Mông), bản Suối Phái, xã Tam Chung cho hay, do nhà nằm trên sườn đồi nên luôn trong tình trạng thiếu nước sạch, hiện gia đình ông làm nghề nông nghiệp, thu nhập chỉ đạt 6-7 triệu đồng/năm, cuộc sống đang gặp nhiều khó khăn.
Nguyên nhân là do địa hình hiểm trở, đường đi lại trên núi rừng ít, nước sinh hoạt lại không đủ để sử dụng và phải tự kéo về, cả bản không được sử dụng nước sinh hoạt mà nhà nước đầu tư vì công trình này nằm trên núi đã bị hỏng.
Nói về việc người dân luôn sống trong tình trạng thiếu nước sinh hoạt, ông Lương Chí Hùng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Tam Chung cho hay, 3 bản có người dân tộc thiểu số sinh sống nước đang dùng chưa ổn định, hiện công trình cấp nước cho 3 bản này đang bị hư hỏng nặng, người dân phải tự kéo dây nước mó về nên việc sử dụng nên nguồn nước không được đảm bảo.
Ủy ban Nhân dân xã mong muốn các cấp có thẩm quyền sớm đầu tư sửa chữa hoặc xây mới công trình cấp nước sạch cho các bản có người dân tộc Mông sinh sống.
Thống kê của Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Sông Chu, Chi nhánh thủy lợi Mường Lát cho thấy, do mưa lũ xảy ra trong các năm trước đây đã làm nhiều công trình nước, đập, đường ống dẫn nước bị hỏng nên nhiều hộ dân thiếu nước sạch sử dụng.
Hiện công ty đang quản lý hệ thống thủy lợi Pom Puôi cấp nước sử dụng cho mục đích nông nghiệp là 70ha, cấp nước sinh hoạt cho 700 hộ dân thị trấn Mường Lát và hệ thống thủy lợi Tén Tằn cấp nước cho 1.000 hộ dân.
Ông Lê Đình Thắng, Giám đốc chi nhánh thủy lợi Mường Lát, Công Ty trách nhiệm hữu hạn Một Thành viên Sông Chu cho hay, chức năng của đơn vị là cấp nước thô phục vụ sản xuất nông nghiệp, nên nguồn nước mà đơn vị cấp cho người dân chưa được sạch.
Nguyên nhân là do nguồn nước chưa có nhánh nên vào mùa mưa bão nước trên đồi sạt lở đất đai chảy xuống, kéo theo lượng rác, chất thải đổ đoạn đi qua dân cư xuống nên nước rất đục.
Theo thống kê của Ủy ban Nhân dân huyện Mường Lát, trên địa bàn có khoảng 75 công trình cấp nước; trong đó, 25 công trình hoạt động bình thường, 31 công trình hư hỏng cần sửa chữa, 17 công trình không hoạt động và 2 hư hỏng hoàn toàn chủ yếu tại các xã Mường Lý, Quang Chiểu, Tam Chung.
Những công trình cấp nước sạch này được xây dựng từ lâu, trải qua thời gian sử dụng và thiên tai xảy ra liên tục nên nhiều công trình bị hư hỏng, đường ống nước bị rò rỉ, bể và đập bị hỏng nặng, không thể sử dụng.
Hiện Ủy ban Nhân dân huyện Mường Lát cũng đã lên phương án sửa chữa và xây dựng một nhà máy nước trên địa bàn, thế nhưng để đầu tư sửa chưa các hạng mục như sửa bể, đường ống dẫn nước và đầu tư xây mới là hơn 43 tỷ đồng, nên huyện Mường Lát chưa có đủ kinh phí để thực hiện.
Ông Nguyễn Văn Bình, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mường Lát cho biết, Mường Lát là huyện nghèo thuộc diện 30a, vài năm qua huyện đã bị xảy ra nhiều đợt mưa lũ gây hư hỏng rất nhiều công trình cấp nước sạch.
Thời gian tới, huyện kiến nghị các cấp Ban, sở, ngành trong tỉnh phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Mường Lát để tham mưu, đề xuất Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ kinh phí để huyện đầu tư, sửa chữa các công trình thiếu nước sinh hoạt nhằm nâng cao đời sống cho bà con trên địa bàn.
Trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vẫn đang còn nhiều công trình nước sạch tại các huyện miền núi Lang Chánh, Quan Hóa, Thường Xuân, Quan Sơn đã xuống cấp, ảnh hưởng đến việc cung cấp nước cho người dân.
Chính vì vậy, tỉnh Thanh Hóa cần sớm bố trí kinh phí sửa chữa và xây dựng các công trình nước sạch mới tại khu vực miền núi để người dân có nước sạch sử dụng, xóa đói giảm nghèo./.
