Công nhân tại một doanh nghiệp FDI ở Việt Nam. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN)Trong số các kỹ năng lao động, kỹ năng tổng quát (kỹ năng mềm) gồm làm việc nhóm, giao tiếp, thích nghi với sự thay đổi và tình huống mới, là nhóm kỹ năng người lao động Việt Nam còn thiếu hụt nhiều nhất. Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá kỹ năng tổng quát và kỹ năng chuyên môn có tầm quan trọng ngang nhau trong quyết định tuyển dụng.
Đây là kết quả khảo sát nhu cầu kỹ năng lao động khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), được công bố sáng 6/3, tại Hà Nội.
Khảo sát do Viện Khoa học, Lao động và Xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với Tập đoàn Manpower, tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực dịch vụ việc làm, tiến hành.
Tiến sỹ Nguyễn Thị Lan Hương, Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội cho biết khảo sát nhu cầu kỹ năng lao động trong khu vực doanh nghiệp FDI nằm trong khuôn khổ Bản ghi nhớ giữa Tập đoàn Manpower và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
Thực hiện các nội dung của bản ghi nhớ, năm 2013, Viện Khoa học, Lao động và Xã hội đã phối hợp với tập đoàn thực hiện khảo sát kỹ năng lao động trong các doanh nghiệp Việt Nam, tập trung vào đối tượng lao động ở khu vực doanh nghiệp FDI. Phạm vi khảo sát giới hạn trong 3 ngành hàng tiêu dùng, điện tử và lắp ráp ôtô, xe máy, tại 100 doanh nghiệp FDI thuộc 6 tỉnh, thành phố trong cả nước.
Khảo sát cho thấy từ khi Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, các doanh nghiệp FDI đã đóng vai trò ngày càng lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo nhiều việc làm cho lao động, đi tiên phong về công nghệ, kỹ thuật và phương pháp quản trị nhân sự. Do đó, định hướng phát triển nhân lực của các doanh nghiệp có thể tạo ra các xu hướng trong nền kinh tế và mang tính dự báo cao cho sự phát triển của thị trường lao động.
Khảo sát cũng chỉ ra khuynh hướng đáng lo ngại hiện nay là một số doanh nghiệp FDI lấy lao động họ cần từ các doanh nghiệp cạnh tranh, thay vì đầu tư vào đào tạo lao động. Điều này có thể tạo ra cuộc cạnh tranh không lành mạnh về lương, khiến các công ty không muốn đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng lao động nữa.
Cũng theo kết quả khảo sát, các doanh nghiệp FDI không bị ảnh hưởng nhiều bởi khủng hoảng kinh tế. Bằng chứng là hơn nửa số các doanh nghiệp FDI được điều tra cho biết họ vẫn lớn mạnh và chỉ 5% chịu thua lỗ.
Mặc dù, đa phần các doanh nghiệp FDI đều hướng tới việc đầu tư vào công nghệ và sản xuất các công đoạn phức tạp hơn tại Việt Nam nhưng chiến lược tuyển và sử dụng nhân lực hiện nay vẫn nghiêng theo hướng tận dụng lợi thế lao động giản đơn, chi phí thấp. Điều này có thể gây trở ngại cho sự phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp FDI trong tương lai.
Tại hội thảo công bố kết quả khảo sát, các đại biểu đã thảo luận, bàn các giải pháp nhằm tăng cường kỹ năng cho lao động Việt Nam, đáp ứng nhu cầu tương lai của các nhà đầu tư nước ngoài.
Các đại biểu nhận định khi lợi thế chi phí lao động giảm dần, các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề cần liên kết với các doanh nghiệp FDI trong việc nâng cao kỹ năng lao động sao cho phù hợp với chiến lược phát triển sau này của các nhà đầu tư nước ngoài; phát triển kỹ năng tổng quát ở mọi cấp độ giáo dục.
Bên cạnh đó, các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề cần xây dựng quan hệ hợp tác với các doanh nghiệp FDI trên tất cả các lĩnh vực. Các doanh nghiệp FDI tạo điều kiện để giám đốc, kỹ sư và người lao động có kinh nghiệm được trực tiếp tham gia xây dựng chương trình đào tạo nghề, đảm bảo sự thống nhất giữa đào tạo và nhu cầu thị trường.../.
