Theo Quyết định 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, kể từ ngày 1/12, xăng E5 được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên địa bàn 7 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu.
Đúng theo lộ trình đã định, tại các địa phương, việc chuẩn bị triển khai kinh doanh mặt hàng xăng sinh học E5 tại hầu hết cửa hàng xăng dầu thuộc doanh nghiệp đầu mối như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil), các thương nhân làm đại lý hoặc tổng đại lý xăng dầu… được thực hiện khá khẩn trương, nghiêm túc.
Tuy nhiên, ngay trong ngày đầu tiên triển khai, phóng viên TTXVN ghi nhận được một số phản hồi từ người tiêu dùng và nhà phân phối về không ít vướng mắc, bất cập.
Từ ngày 1/11 vừa qua, các cửa hàng xăng dầu tại Đà Nẵng tham gia phân phối xăng sinh học E5 thay thế xăng khoáng Mogas 92, lưu hành song song với xăng khoáng Mogas 95 (trước kế hoạch 1 tháng so với quy định của Chính phủ). Đến nay, xăng sinh học E5 và xăng Mogas 95 đã được triển khai bán tại 48/94 cửa hàng kinh doanh xăng dầu.
Qua khảo sát một số trạm xăng trên địa bàn thành phố, dễ dàng nhận thấy, toàn bộ cột bơm xăng Mogas 95 được xếp đặt phía ngoài và thu hút rất đông khách xếp hàng mua. Trong khi đó, cột bơm xăng sinh học E5 không nằm ở vị trí dễ nhận diện và hầu như không thấy khách mua xăng, dù giá xăng E5 thấp hơn so với xăng Mogas 95.
Ngoài ra, phản ánh từ một số doanh nghiệp đầu mối và tổng đại lý xăng dầu tại thành phố Đà Nẵng còn cho thấy, việc nhận hàng tại Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn (Quảng Ngãi) đang gặp một số trở ngại như cước vận chuyển tăng, thời gian nhận hàng bị động…
Mặt khác, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Xăng dầu Khu vực 5, tuy là một trong những đầu mối lớn cung cấp nguồn xăng E5 cho các đại lý trên địa bàn Đà Nẵng, nhưng hầu như không đủ nguồn hàng để cung cấp cho các đơn vị. Do vậy, một số nơi phải tạm thời mua xăng E5 của Chi nhánh Công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí PVOil miền Trung tại Đà Nẵng để phục vụ người tiêu dùng.
Tại Bà Rịa-Vũng Tàu, theo ghi nhận ban đầu, nhiều khách hàng đến đổ xăng E5 đều có chung nhận xét là chất lượng tốt, máy móc hoạt động ổn định, ít khói. Tuy nhiên, ngoài hệ thống của Công ty Cổ phần Xăng dầu Dầu khí Vũng Tàu (PVOil Vũng Tàu) thì hầu hết các hệ thống cửa hàng xăng dầu khác đều chưa kịp thực hiện đưa loại xăng này vào kinh doanh.
Theo đại diện Cửa hàng xăng dầu Petrolimex số 10, thành phố Bà Rịa, việc chuẩn bị thực hiện lộ trình trước cả tháng, nhưng ngày 1/12 chưa kịp đưa ra bán xăng E5 do số xăng A92 chưa bán hết và chưa hoàn tất việc xúc rửa bồn chứa. Trong vài ngày tới, hệ thống các cửa hàng của Petrolimex sẽ đưa vào bán xăng E5.
Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xác nhận, địa phương này hiện có 340 cửa hàng kinh doanh xăng dầu. Các doanh nghiệp đầu mối, tổng đại lý kinh doanh xăng dầu đã cam kết thực hiện đúng lộ trình cung cấp và tiêu thụ xăng E5 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, trong ngày 1/12, nhiều cửa hàng chưa kịp thực hiện theo đúng lộ trình do số lượng xăng truyền thống nhập về để bán chưa kịp tiêu thụ hết nên chưa kịp xúc rửa bồn chứa để nhập xăng E5 đem về bán.
Tại Hà Nội, còn nhiều điểm bán lẻ xăng dầu của tư nhân do Petrolimex và PVOil phân phối trên một số tuyến đường như Trường Chinh, Nhân Mỹ, Mỹ Đình… vẫn chưa thực hiện quy định bán xăng sinh học E5 thay thế xăng RON92 đúng ngày 1/12.
Để lý giải, đại diện nhiều cửa hàng cho rằng có quá ít khách hàng hỏi mua xăng E5 nên còn băn khoăn đầu tư cột bơm, bồn chứa…, thậm chí việc súc rửa bồn cũ thay xăng mới cùng không đơn giản, khi lượng xăng cũ chưa tiêu thụ hết do thị trường chậm hàng. Có không ít quan điểm chống chế, biện minh, việc triển khai bán xăng E5 mới trong giai đoạn thử nghiệm và Nhà nước chưa bắt buộc tất cả các cửa hàng xăng dầu phải bán xăng E5.
Cả nước hiện có 3/10 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tham gia kinh doanh xăng E5 với tổng số 169/13.000 cây xăng trên cả nước. Theo ước tính sơ bộ từ phía Bộ Công Thương, mức tiêu thụ xăng E5 trong thời gian qua của các doanh nghiệp này chỉ bằng 1/8 so với xăng truyền thống.
Trước đây, xăng sinh học E5 từng được bán tại thị trường Hà Nội và một số tỉnh, thành phố lớn trên địa bàn cả nước khá lâu, song chưa thực sự được khách hàng quan tâm, lựa chọn để thay thế loại nhiên liệu truyền thống là xăng A92 và A95. Nhiều ý kiến cho rằng, do xăng E5 chưa được bán đại trà ở tất cả các điểm bán xăng dầu nên dù khách hàng có nhu cầu, cũng không dễ tìm mua.
Ngoài ra, thông tin tuyên truyền về chất lượng xăng E5, hiệu quả kinh tế và ý nghĩa của việc sử dụng xăng E5 đối với môi trường, với cộng đồng… vẫn chưa được phổ biến rộng rãi để người dân hiểu và tin dùng. Quan trọng hơn là việc thay đổi thói quen tiêu dùng đối với người sử dụng không thể “ngay” và “luôn” như mong muốn của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và phân phối, cũng như của các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xăng dầu.
Theo các nhà khoa học, xăng E5 là xăng phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, gồm hỗn hợp giữa xăng không chì A 92 phối trộn với Ethanol hàm lượng từ 4-5% theo đơn vị thể tích, được đánh giá có nhiều ưu điểm.
Việc sử dụng loại xăng này hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường, giảm thiểu thải các loại khí có trong nhiên liệu truyền thống như CO, SO2, CO2 và hạt bụi; góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, giúp các quốc gia chủ động được nguồn nhiên liệu, ít bị lệ thuộc vào việc nhập khẩu nhiên liệu.
Việc sử dụng xăng E5, làm cho quá trình đốt cháy nhiên liệu của động cơ trở nên an toàn hơn, chống kích nổ nhờ trị số octan cao, động cơ vận hành êm ái và tăng tuổi thọ./.