Khu Kinh tế Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang (Quảng Nam) được xem là cánh cửa giao thương vùng biên mậu, tạo bước đột phá kết nối giao thương với các nước trong khu vực. Thế nhưng, sau nhiều năm, khu kinh tế này vẫn khó thu hút đầu tư để phát triển.
Chi Cục trưởng Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang Nguyễn Hoàng cho biết hoạt động xuất nhập khẩu tại đơn vị chưa sôi động, mặt hàng đơn giản, địa bàn cửa khẩu chưa phát triển, hoạt động buôn bán dịch vụ thương mại, vận chuyển hàng hóa còn ít.
Ông Nguyễn Hoàng cho hay sau 16 năm chính thức mở cửa biên giới, Nam Giang-Đắc Tà Óc dù đã được nâng cấp lên thành cửa khẩu quốc tế nhưng thiếu doanh nghiệp đầu tư ở khu kinh tế hai bên cửa khẩu.
Thêm vào đó, Quốc lộ 14D vẫn là đường cấp 5 miền núi nên khó thu hút đầu tư và giao thương hai bên. Khu vực biên mậu chỉ tập trung một vài cửa hàng, một số hộ buôn bán nhỏ với tỷ lệ trao đổi thấp. Cư dân hai bên cửa khẩu thưa thớt, sống dựa vào tự cung, tự cấp, nhờ vào nương rẫy, chăn nuôi gia súc...
Khu Kinh tế Cửa khẩu Nam Giang được mệnh danh là khu kinh tế tổng hợp, cửa ngõ quan trọng của Vùng Kinh tế Trọng điểm miền Trung, kết nối Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan.
Trong những năm qua, với nguồn kinh phí ít ỏi hơn 200 tỷ đồng được đầu tư, ở đây mới có một số hạng mục thiết yếu nhưng không đáp ứng được nhu cầu sử dụng như: Nhà máy cấp nước (công suất thiết kế 500m3/ngày đêm) không đáp ứng nhu cầu tối thiểu cấp nước sinh hoạt cho các cơ quan chức năng hoạt động tại cửa khẩu; hệ thống truyền tải điện xuống cấp, chất lượng điện không ổn định, thường xuyên bị sét đánh hư hỏng...
[Tín hiệu vui cho sự hồi phục kinh tế của Cửa khẩu quốc tế Móng Cái]
Theo phân tích, đánh giá của nhiều nhà đầu tư, rất khó để họ tìm thấy lợi nhuận khi đầu tư ở đây trong khi chi phí lại cao hơn nhiều so với các khu vực khác.
Ông Thiều Việt Dũng - Phó Trưởng Ban Quản lý các Khu Kinh tế và Khu Công nghiệp Quảng Nam cho biết chương trình tổng thế phát triển Khu Kinh tế Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030 gắn với Hành lang Kinh tế Đông Tây 2 (EWEC 2) đã được báo cáo lên Ủy ban Nhân dân tỉnh.
Khu Kinh tế được quy hoạch 31.060ha, trong đó có 1.047ha thuộc các phân khu chức năng xây dựng, phát triển khu kinh tế sẽ được điều chỉnh và phân kỳ đầu tư. Tuy nhiên, điều quan trọng là chưa có nguồn vốn để đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế cửa khẩu đồng bộ, nhất là việc có vốn nâng cấp Quốc lộ 14D nối Đường Hồ Chí Minh đến cửa khẩu Nam Giang.
Với nhiều phương án đưa ra để thu hút đầu tư tuyến đường Quốc lộ 14D dài 75km không thành, tỉnh Quảng Nam đã đề nghị đầu tư mở rộng, nâng cấp trên tuyến đường hiện trạng theo hình thức đầu tư từ vốn nhà nước, thay phương án làm theo hình thức BOT trên tuyến hiện hữu do vướng cơ sở pháp lý.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết qua nghiên cứu và đối chiếu theo quy định của pháp luật, các phương án do Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải đề xuất đều vướng mắc về pháp lý nên không thể triển khai.
Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Quảng Nam Lê Trí Thanh, việc đầu tư mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 14D là rất cần thiết và cấp bách nhưng các hình thức đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) đều không thể thực hiện trong giai đoạn hiện nay.
Để gỡ "điểm nghẽn" trên tuyến Quốc lộ 14D, ngày 26/7 vừa qua, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam có văn bản đề xuất Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu các phương án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 14D với tổng nguồn vốn 27.000 tỷ đồng.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam đề xuất Chính phủ bố trí nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2020-2025 và 2026-2030 để mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 14D nhằm giải quyết nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương.
Theo báo cáo của Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang, trong 7 tháng đầu năm, lưu lượng hàng hóa thông quan qua cửa khẩu tăng cao.
Đến hết ngày 31/7, Cửa khẩu Nam Giang đã thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu cho hơn 566 tờ khai hải quan, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2022, kim ngạch đạt gần 49 triệu USD, tăng 130% so với cùng kỳ; thông quan cho khoảng 6.600 lượt phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, tăng 121% so với cùng kỳ, đạt hơn 51% chỉ tiêu giao.
Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là vật tư, thiết bị để thi công, phục vụ sửa chữa công trình thủy điện ở Lào, bia lon. Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu sắn lát khô, gỗ xẻ các loại, điện năng./.