Đội rà phá bom mìn lưu động ở Quảng Trị. (Ảnh: Hồ Cầu/TTXVN)Theo thống kê, tỉnh Quảng Trị có 391.500ha đất bị ô nhiễm bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, chiếm 83,8% diện tích toàn tỉnh.
Những tác động của bom mìn, vật nổ đến Quảng Trị hầu như ảnh hưởng xấu đến mọi lĩnh vực của tỉnh như phát triển kinh tế-xã hội, môi sinh môi trường, nguồn nước, sức khỏe và đặc biệt là số người chết, tàn tật do bom mìn, vật nổ gây ra lên đến hàng nghìn người.
Trước thực trạng trên, năm 1996, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên trong cả nước được tiếp nhận các nguồn lực của quốc tế về hoạt động rà phá bom mìn nhân đạo.
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Trị cùng các tổ chức nước ngoài luôn nỗ lực vì sự an toàn của cộng đồng, góp phần giảm thiểu tai nạn và thương vong gây ra bởi bom mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh, giúp người dân từng bước ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất.
Một trong những tổ chức quốc tế sớm nhất đến giúp Quảng Trị trong việc rà phá bom mìn còn sót lại sau chiến tranh là Nhóm cố vấn bom mìn MAG (MAG- Mine Advisory Group).
Từ năm 1999 đến nay, MAG đã phát hiện và xử lý hơn 133.000 vật liệu nổ, 2.500 quả mìn còn sót lại sau chiến tranh, qua đó hơn 1,5 triệu người được hưởng lợi từ chương trình này.
Ông Lê Văn Trà, Điều phối viên hoạt động kỹ thuật Nhóm cố vấn bom mìn MAG, cho biết: "Hiện nay Nhóm cố vấn bom mìn MAG đang tập trung xử lý khẩn cấp lượng bom mìn còn sót lại tại các khu dân cư trong thành phố do người dân phát hiện và cung cấp. Chúng tôi muốn khuyến cáo người dân khi phát hiện có bom mìn hãy báo cho Nhóm cố vấn bom mìn MAG để chúng tôi làm sạch bom mìn giúp nhân dân yên tâm sinh sống trên mảnh đất của mình."
Nhóm cố vấn bom mìn MAG nhận được yêu cầu của người dân tại khu phố 7, phường 5, thành phố Đông Hà, báo phát hiện có bom mìn còn sót lại sau chiến tranh khi đào móng xây nhà.
Nhóm cố vấn bom mìn MAG đã có mặt và rò tìm xử lý hơn 20 quả đạn nằm trong lòng đất, trả lại đất sạch cho người dân sử dụng, giúp người dân địa phương cảm thấy yên tâm hơn khi sinh sống trên mảnh đất của mình.
Việc xử lý bom mìn tại khu vực dân cư gặp khá nhiều khó khăn do dân cư tập trung, phong tỏa khu vực xử lý bom mìn bị hạn chế, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến người dân.
Tuy nhiên, đây là vấn đề luôn được các tổ chức rà phá bom mìn, vật liệu nổ tại Quảng Trị ưu tiên.
Khi nhận được thông tin từ phía người dân thì việc thẩm định thông tin, xử lý thông tin luôn kịp thời và nhận được sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, người dân và các lực lượng chức năng.
Thiếu tá Nguyễn Võ Thành, Trợ lý công binh Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Trị cho biết: Dự án MAG rà phá bom mìn trên địa bàn tỉnh thực hiện hơn 10 năm nay, đã trả lại hàng chục nghìn hécta đất sạch cho người dân xây dựng nhà cửa đảm bảo an toàn, qua dự án chúng tôi đánh giá cao về kỹ thuật, phương tiện làm việc đúng quy trình phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành, rất nhịp nhàng, đảm bảo an toàn cho người dân trên địa bàn tỉnh.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Chính cho biết việc khắc phục hậu quả chiến tranh là một quá trình lâu dài, đòi hỏi nhiều kinh phí và nỗ lực.
Trong thời gian tới, tỉnh Quảng Trị đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm đầu tư, phân bổ nguồn vốn và phân cấp cho địa phương trong việc sử dụng nguồn vốn cho các hoạt động rà, phá bom, mìn, vật nổ tại địa phương.
Tỉnh còn đề nghị Chính phủ rút ngắn thời gian thẩm định, phê duyệt các dự án rà, phá bom, mìn, vật nổ, nhất là các dự án do các tổ chức phi chính phủ nước ngoài tài trợ.
Tỉnh đề nghị Chính phủ tiếp tục chia sẻ các thông tin và dữ liệu khảo sát về ô nhiễm bom, mìn đối với địa phương, đặc biệt là hỗ trợ giới thiệu địa phương tiếp cận các nhà tài trợ, các tổ chức nhân đạo nhằm thu hút nguồn lực, nâng cao hiệu quả thực hiện các dự án, đẩy nhanh tiến độ khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh, góp phần giúp tỉnh Quảng Trị trả lại màu xanh cho những vùng đất "chết."
Tình trạng ô nhiễm bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam nói chung, tỉnh Quảng Trị nói riêng đến nay vẫn rất nặng nề. Tai nạn, thương tích đối với người dân, đặc biệt là trẻ em vẫn diễn ra hàng giờ, hàng ngày, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, đời sống của một bộ phận không nhỏ dân cư.
Hôm nay, màu xanh tươi của yên bình đã trở lại trên các miền quê Quảng Trị nhờ sự nỗ lực của chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân trong việc rà phá bom mình và vật liệu nổ sau chiến tranh./.
